جهاد واجب است
امام على عليه السلام :
فَرَضَ اللّه … الجِهادَ عِزّا لِلسلامِ؛
خداوند… جهاد را براى عزّت و سربلندى اسلام واجب فرمود.
من لا یحضر الفقیه ج 3 ، ص 568 ، ح 4940 - نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 512 ، حكمت 252
سه چيز حق است ...
امام صادق عليه السلام :
ثَلاثَةٌ اُقسِمُ بِاللّه أَنَّهَا الحَقُّ ما نَقَصَ مالٌ مِن صَدَقَةٍ و َلا زَكاةٍ وَ لا ظُلِمَ أَحَدٌ بِظَلامَةٍ فَقَدَرَ أَن يُكافِئَ بِها فَكَظَمَها
إِلاّ أَبدَ لَهُ اللّه مَكانَها عِزّا و َلا فَتَحَ عَبدٌ عَلى نَفسِهِ بابَ مَسأَلَةٍ إِلاّ فُتِحَ عَلَيهِ بابُ فَقرٍ؛
به خدا قسم سه چيز حق است : هيچ ثروتى بر اثر پرداخت صدقه و زكات كم نشد، در حق هيچ كس ستمى
نشد كه بتواند تلافى كند، اما خويشتندارى نمود مگر اين كه خداوند بجاى آن به او عزت بخشيد و هيچ بنده اى
درِ خواهشى را به روى خود نگشود مگر اين كه درى از فقر به رويش باز شد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص209، ح79
منصفانه رفتار کنیم
امام على عليه السلام :
أَلا إِنَّهُ مَن يُنصِفِ النّاسَ مِن نَفسِهِ لَم يَزِدهُ اللّه إِلاّ عِزّا؛
بدانيد كه هر كس با مردم منصفانه رفتار كند، خداوند جز بر عزّت او نيفزايد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص144، ح4
عزت در دنیا و آخرت
امام صادق عليه السلام :
ما مِن عَبدٍ كَظَمَ غَيظا إِلاّ زادَهُ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ عِزّا فِى الدُّنيا و َالآخِرَةِ؛
هيچ بنده اى خشم خود را فرو نخورد، مگر اين كه خداوند عزّوجلّ بر عزّت او در دنيا و آخرت افزود.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص110، ح5
دین داران اندک !
امام حسین علیه السلام می فرمایند:
ان الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی ألسنتهم یحوطونه ما درّت معائشهم فإذا محصّوآ بالبلاء قلّ الدیّانون
همانا مردمان بنده دنيايند و دين لقلقه زبان آنهاست و هر جا منافعشان به وسيله دين بيشتر تأمين شود
زبان مى چرخانند و چون به بلا آزموده شوند آنگاه دين داران اندكند.
(تحف العقول/ 245)
پاکدامنی و غیرت
امام على عليه السلام :
عِفَّتُهُ (الرَّجُل) عَلى قدرِ غَيرَتِهِ؛
پاكدامنى مرد به اندازه غيرت اوست.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 477 ، حكمت 47
نارضایتی پدر و مادر
امام هادی علیه السلام :
العقوق یعقب القلة و یؤدی الی الذلة؛
نارضایتی پدر و مادر ، کم توانی را به دنبال دارد و آدمی را به ذلت می کشاند.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 15 ، ص 195 ، ح 17987
روزگار دو روز است ...
امام على عليه السلام :
الدَّهرُ یَومانِ یَومٌ لَکَ وَ یَومٌ عَلَیکَ فَاذا کانَ لَکَ فَلا تَبطَر وَ إذا کانَ عَلَیکَ فَاصبِر.
روزگار دو روز است، روزی به نفع تو و روزی به ضرر تو، چون به سودت شد شادی مکن،
و چون به زیانت گردید غم مخور.
نهج البلاغه ص 546 ، حکمت 396
طلب عزت
امام على عليه السلام :
مَنْ طَلَبَ عِزّا بِظُلْمٍ و َباطِلٍ أَوْرَثَهُ اللّهُ ذُلاًّ بِإِنْصافٍ وَ حَقٍّ؛
هر كس عزّت را با ظلم و باطل طلب كند، خداوند به انصاف و حق ذلّت نصيبش مى نمايد.
شرح نهج البلاغه (ابن ابى الحديد)ج 20، ص 309، ح 536
به خواری تن ندهیم
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
رَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ كَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ
كسى كه از گرفتارى خود پرده بر دارد، به خوارى تن داده است.
تحف العقول ص 201
حقوق دیگران
امام صادق عليه السلام :
تَركُ الحُقوقِ مَذَلَّةٌ و َإِنَّ الرَّجُلَ يَحتاجُ إِلى أَن يَتَعَرَّضَ فيها لِلكَذِبِ؛
ندادن حقوق ديگران ذلّت مى آورد و انسان در اين باره مجبور به دروغ گفتن مى شود.
تحف العقول ص 360
عزت با خداست
امام على عليه السلام :
مَنِ اعتَزَّ بِغَيرِ اللّه أَهلَكَهُ العِزُّ؛
هر كس به جز از خدا عزّت بجويد آن عزّت او را هلاك مى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 478 ، ح 10985
نادانی انسان را خوار می کند
امام على عليه السلام :
كَم مِن عَزيزٍ أَذَلَّهُ جَهلُهُ؛
چه بسيار عزيزى كه، نادانى اش او را خوار ساخت.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 76 ، ح 1190
گذشت عزت به همراه دارد
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَن عَفا عَن مَظلَمَةٍ أَبدَلَهُ اللّه بِها عِزّا فِى الدُّنيا و َالآخِرَةِ؛
هر كس از ظلمى كه در حق او شده گذشت كند، خداوند به جاى آن در دنيا و آخرت به او عزّت مى بخشد.
امالى(طوسى) ص 182 ، ح 306
بردبارى چراغ خداست
امام صادق عليه السلام :
اَلحِلمُ سِراجُ اللّه … وَ الحِلمُ يَدورُ عَلى خَمسَةِ أَوجُهٍ: أَن يَكونَ عَزيزا فَيَذِلَّ أَو يَكونَ صادِقا فَيُتَّهَمَ أَو يَدعُوَ
إِلَى الحَقِّ فَيُستَخَفَّ بِهِ أَو أَن يُؤذى بِلا جُرمٍ أَو أَن يُطالِبَ بِالحَقِّ وَيُخالِفوهُ فيهِ، فَإِن آتَيتَ كُلاًّ مِنها حَقَّهُ فَقَد آصَبتُ … ؛
بردبارى چراغ خداست… پنج چيز است كه بردبارى مى طلبد: شخص عزيز باشد و خوار شود،
راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت كند و سبكش بشمارند، بى گناه باشد و اذيت
شود، حق طلبى كند و با او مخالفت كنند. اگر در هر پنج مورد، به حق رفتار كنى، بردبار هستى… .
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68 ، ص422، ح61 { شبیه این حدیث در مصباح الشریعه ص 154 }
نزدیک ترین مردم به رسول الله
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَقرَبُكُم غَدا مِنّى فِى المَوقِفِ اَصدَقُكُم لِلحَديثِ و َاَدَّاكُم لِلاَمانَةِ
و َاوفاكُم بِالعَهدِ و َاَحسَنُكُم خُلقا وَ اَقرَبُكُم مِن النّاسِ؛
نزديك ترين شما به من در قيامت، راستگوترين، امانتدارترين، وفادارترين به عهد،
خوش اخلاق ترين و نزديك ترين شما به مردم است.
امالی(طوسی) ص229 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج72، ص94، ح12
سفارش پروردگار
پيامبر صلى الله عليه و آله :
اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانيَةِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن
حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن يَكونَ صَمتى فِكرا وَ نَظَرى عِبَرا؛
پروردگارم هفت چيز را به من سفارش فرمود : اخلاص در نهان و آشكار، گذشت از كسى كه به من
ظلم نموده ، بخشش به كسى كه مرا محروم كرده، رابطه با كسى كه با من قطع رابطه كرده، و سكوتم
همراه با تفكّر و نگاهم براى عبرت باشد.
كنزالفوائد ج2 ، ص 11
گذشت کنید
پيامبر صلى الله عليه و آله :
تعافوا يسقط الضّغائن بينكم
از يكديگر گذشت كنيد، تا كينه هاى ميان شما از بين برود.
نهج الفصاحه ص385 ،ح1155
با گذشت ترين مردم
امام حسين عليه السلام :
إِنَّ أَعفَى النّاسِ مَن عَفا عِندَ قُدرَتِهِ؛
با گذشت ترين مردم، كسى است كه در زمان قدرت داشتن، گذشت كند.
الدرة الباهرة ص 23
چه كسى مزدش با خداست؟
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مَنْ كَانَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَلْيَدْخُلِ الْجَنَّةَ فَيُقَالُ مَنْ ذَا الَّذِي أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَيُقَالُ الْعَافُونَ عَنِ النَّاسِ
هنگامى كه بندگان در پيشگاه خدا مى ايستند، آواز دهنده اى ندا دهد: آن كس كه مزدش با خداست برخيزد
و به بهشت رود. گفته مى شود: چه كسى مزدش با خداست؟ مى گويد: گذشت كنندگان از مردم.
بحارالانوار(ط-بیروت) ج64، ص266