رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:

اَلرّوحُ وَ الرّاحَةُ وَ الفَلَجُ وَ الفَلاحُ وَ النَّجاحُ وَ البَرَكَةُ وَ العَفوُ وَ العافيَةُ وَ المُعافاةُ وَ البُشرى وَ النَّصرَةُ

وَ الرِّضا وَ القُربُ وَ القَرابَةُ وَ النَّصر وَ الظَّـفَرُ وَ التَّمكينُ وَ السُّروُر وَ المَحَبَّةُ مِنَ اللّه‏ِ تَبارَكَ وَ تَعالى

عَلى مَن اَحَبَّ عَلىَّ بنَ اَبى طالِبٍ عليه‏السلام وَ والاهُ وَ ائتَمَّ بِهِ وَ اَقَرَّ بِفَضلِهِ وَ تَوَلَّى الأَوصياءَ مِن بَعدِهِ

وَ حَقٌ عَلَىَّ اَن اُدخِلَهُم فى شَفاعَتى وَ حَقٌ عَلى رَبّى اَن يَستَجيبَ لى فيهِم وَ هُم اَتباعى وَ مَن تَبِعَنى فَاِنَّهُ مِنّى؛
 

آسايش و راحتى، كاميابى و رستگارى و پيروزى، بركت و گذشت و تندرستى و عافيت، بشارت و

خرّمى و رضايتمندى، قرب و خويشاوندى، يارى و پيروزى و توانمندى، شادى و محبّت، از سوى

خداى متعال، بر كسى باد كه على بن ابى طالب را دوست بدارد، ولايت او را بپذيرد، به او اقتدا كند،

به برترى او اقرار نمايد، و امامانِ پس از او را به ولايت بپذيرد. بر من است كه آنان را در شفاعتم

وارد كنم. بر پروردگار من است كه خواسته مرا درباره آنان اجابت كند. آنان پيروان من هستند و

هر كه از من پيروى كند، از من است.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 27، ص 92 وشبیه این حدیث در المحاسن ج1 ، ص152

در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) آمده است:

«إِیَّاکُمْ أَنْ یَحْسُدَ بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَإِنَّ الْکُفْرَ أَصْلُهُ الْحَسَدُ؛

بر شما باد که از حسادت ‌ورزی برخی به برخی دیگر اجتناب کنید؛ زیرا ریشه کفر، حسادت ‌ورزی است.»

 تحف ‌العقول، ص 513.

قال الکاظم علیه السلام :

فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک.

افطاری دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه مستحبی بهتر است.

الکافی، ج 4 ص 68، ح 2

پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله می فرمایند :

هرگاه فردی از شما دوست داشته باشد که با پروردگارش سخن بگوید ، قرآن بخواند .

از خواندن قرآن غافل مشو ؛ زیرا قرآن دل را زنده می کند و از فحشا وزشت کاری وستم بازمی دارد .

کسانی که کتاب [ آسمانی ] را به آنها دادیم ،[و] آن را چنان که شایسته آن است می خوانند ، ایشان اند که به آن ایمان دارند .

سوره مبارکه بقره ، آیه 121

در سخنی از امام على (علیه السلام) آمده است :

«وَلا تُحاسِدوا؛ فَإِنَّ الْحَسَدَ یَأْكُلُ الإیْمانَ كَمَا تَأْكُلُ النّارُ الْحَطَبَ؛

هرگز حسادت نورزید؛ زیرا حسد، ایمان را مى ‌خورد چنان كه آتش، هیزم را نابود مى ‌كند.»

نهج‌ البلاغه، خطبه 86.

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند:

«هر زنی که به خداوند سبحان و روز قیامت ایمان دارد،

زینت خود را برای غیر شوهر آشکار نمی‌کند

و همچنین موی سر و مچ خود را نمایان نمی‌سازد و

هر زنی که این کارها را برای غیر شوهرش انجام دهد،

دین خود را فاسد کرده و خداوند را نسبت به خود خشمگین ساخته است.»

حدیث (1) امام صادق علیه السلام:

اِنَّ مِن تَمامِ الصَّومِ اِعطاءُ الزَّکاةِ یَعنى الفِطرَة کَما اَنَّ الصَّلوةَ عَلَى النَّبِى (ص) مِن تَمامِ الصَّلوةِ؛

تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (ص) کمال نماز است.

من لا یحضر الفقیه ج2 ، ص183 - وسائل الشیعه، ج 9، ص 318

صفحات: 1· 2

موارد بیان حدیث منزلت

این حدیث با تعابیر و الفاظ مختلف و در زمانها و مکانهای گوناگون از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است، از جمله روز پیمان اول برادری (قبل از هجرت به مدینه)، روز پیمان دوم برادری (پنج ماه بعد از هجرت به مدینه)، در منزل امّ سلمه، به هنگام تعیین سرپرست برای دختر حمزه، در ماجرای سد ابواب، [۱] و از همه مشهورتر در غزوه تبوک. [۲]

نقل‌های مختلف حدیث منزلت، همگی این مضمون مشترک را دارند که جایگاه و منزلت امام علی(ع) نسبت به پیامبر(ص)، همانند جایگاه هارون نسبت به موسی است. اختلافات اندکی هم که در تعابیر این حدیث وجود دارد، از تکرار آن در مناسبتهای مختلف و نیز نقل به معنا در احادیث، نشأت گرفته است.

صفحات: 1· 2

حدیث منزلت، از احادیث مشهور نبوی و مورد قبولِ عالمان شیعه و سنّی است.

این حدیث به معرفی جایگاه و منزلت امام علی(ع)، نسبت وی با پیامبر اکرم(ص) و برتری موقعیت آن حضرت بر دیگر اصحاب پرداخته و از نظر عالمان شیعی از احادیث متواتر و از جمله دلایل حقانیت امام علی(ع) برای جانشینی پیامبر اکرم(ص) به شمار آمده است.

این حدیث بارها و به مناسبت‌های مختلفی از پیامبر(ص) شنیده شده که مهمترین آنها در جنگ تبوک بود. از مشهورترین نقلهای این حدیث آن است که پیامبر اکرم(ص) خطاب به علی(ع) فرمود: «‌أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّاأنـّه لانَبی بَعدی‌؛جایگاه تو نسبت به من همچون جایگاه هارون نسبت به موسی است مگر اینکه پیامبری پس از من نیست.»

امام على عليه السلام :

صِيَامُ الْقَلْبِ عَنِ الْفِكْرِ فِي الْآثَامِ أَفْضَلُ مِنْ صِيَامِ الْبَطْنِ عَنِ الطَّعَام‏

روزه قلب از فکر در گناهان ، برتر از روزه شکم از طعام است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 176 ، ح 3365

معمربن خلاد گوید : از امام رضا علیه السلام شنیدم كه فرمود:

عبادت تناه كثرت نماز و روزه نیست ، بلكه عبادت ، تفكر در امر خداى عزوجل است .

 امام علی علیه السلام :

إنَّ أسعَدَ الناسِ في الدنيا مَن عَدَلَ عَمّا يَعرِفُ ضُرَّهُ، وإنَّ أشقاهُم مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ؛

خوشبخت ترين مردم در دنيا، كسى است كه از آنچه مى داند برايش زيان آور است دورى كند

و بدبخت ترين آنان كسى است، كه از هواى نفس خود پيروى كند.

وقعه صفین(نصر بن مزاحم) ص108

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

اُدعُوا اللهَ وَ اَنتم مُوقِنونَ بِالاِجابَهِ وَاعلَموا اَنَّ اللهَ لا یَستَجِیبُ دُعاءَ مِن قَلبِ غافِلٍ لاه؛

خدا را بخوانید و به اجابت دعای خود یقین داشته باشید و بدانید که خداوند دعا را از قلب غافل بی خبر نمی پذیرد

امام على عليه ‏السلام :

لا يَسعَدُ أحَدٌ إلاّ بِإقامَةِ حُدودِ اللّه‏ِ وَ لا يَشقى أحَدٌ إلاّ بِإِضاعَتِها؛

هيچ كس جز با اجراى حدود و احكام خدا خوشبخت نمى ‏شود و جز با ضايع كردن آن بدبخت نمى‏ گردد.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص167 ، ح3294

 پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم :

آیَةُ المُنافِقِ ثَلاثٌ : اِذا حَدَثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذا اؤتُمِنَ خانَ؛

نشان منافق سه چیز است: 1 - سخن به دروغ بگوید . 2 - از وعده تخلف کند .3 - در امانت خیانت نماید .

صحیح مسلم، کتاب الایمان، ح 89

علی (ع) فرموده است :

شایسته است انسان عاقل ، خویشتن را از مستی ثروت ، از مستی علم ودانش ،

از مستی تمجید و تملّق ، از مستی جوانی مصون نگاه دارد .

زیرا هر یک از این مستی ها مسموم و پلیدی دارد که عقل را زائل می کند و

آدمی را خفیف و بی شخصیّت مینماید.

منبع : غررالحکم،ص862

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم :

لا یَنالُ شَفاعَتی مَن اَخَّرَ الصَّلوةَ بَعدَ وَقتِها؛

کسی که نماز را از وقتش تأخیر بیندازد، (فردای قیامت) به شفاعت من نخواهد رسید.

محاسن ج1 ، ص80 - وسایل الشیعه ج4 ، ص114

امام رضا عليه السلام فرمود:

انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخره؛

مردم به انجام روزه امر شده ‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.

وسایل الشیعه ج10 ، ص9 - هدایه الائمه علیهم السلام ج4 ، ص169

امام على عليه ‏السلام :

مَن أجهَدَ نَفسَهُ فى إصلاحِها سَعِدَ، مَن أهمَلَ نَفسَهُ فى لَذّاتِها شَقِىَ وَ بَعُدَ؛

هر كس براى اصلاح خود، خويشتن را به زحمت بيندازد، خوشبخت مى‏ شود هر كس خود را در لذت‏ها رها كند، بدبخت مى‏ گردد و بى ‏بهره مى‏ ماند.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و دررالکلم ج5 ، ص258 ، ح 8246 و ح 8247