مفهوم بهرهورى
بهرهورى، يعنى بهرهبردارى، كاميابى و با فايدگى؛ و در پژوهشها به معناى راندمان، بازده، …. و بارورى به كار مىرود.بهرهورى عبارت است از استفاده مطلوب، مؤثر و بهينه از مجموعه امكانات، ظرفيتها، پتانسيلها، سرمايهها، نيروها، منابع و ظرفيتها؛ به عبارت ديگر بهرهورى، استفاده مؤثر و بهينه در زمان و ارزش حاصل از سرمايه، عمر، فكر، انديشه و استعدادها و استفاده مطلوب از همه لحظات است.
بهره ورى توسعه كرامت انسانى
اسلام، با دعوت به ايجاد تغيير و تحول در وضعيت موجود، بازداشتن از بىكارى و تنبلى، تشويق به پويايى و حركت، توجه به نيازهاى اساسى زندگى انسان و پاسخگو بودن در برابر عملكردهايش، عدم تساوى دو روز انسان با يكديگر و مديريت بهينه زمان به انسان عزت و كرامت مىبخشد. در تمامى اين فرمانها، كسب رضايت و قرب الهى و رسيدن به توسعه دنيوى و اخروى مدنظر است.
از اينرو، اسلام براى كرامت بخشى به انسان، افزون بر ظاهر اعمال، به اراده، انگيزه و انتخاب افراد نيز توجه مىكند. اين نگرش مىتواند در كميت و كيفيت اعمال افراد، تحول به وجود آورد و به آن جهت الهى يا مادى ببخشد و بر كارآيى آن بيفزايد.
«نباشد چو تدبير و عقل معاش
به جايى نخواهد رسيدن تلاش
توانگر نخواهى شدن هيچ گه
به عزّ و قناعت نيابى چو ره»
آيا مى دانيد…
آيا مى دانيد در ايران، سالانه45هزار تن زباله توليد مىشود كه هزينه حمل هر كيلوگرم زباله از منزل تا محل دفن، معادل175ريال است كه در تهران، سالانه بيش از سيصد ميليارد ريال مىشود و به علت رعايت نشدن ساعت تحويل زباله، به اين مقدار بايد صد ميليارد نيز اضافه كرد؟
آيا مىدانيد ميانگين مصرف سرانه آب در جهان در بخشهاى صنعت، كشاورزى و شهرى و روستايى، حدود 580متر مكعب براى هر نفر در سال است ولى اين رقم در ايران كه كشورى كم آب است، حدود 1300متر مكعب است؟
آيا مىدانيد براساس يك برآورد، عمر متوسط اسكناس در ايران حدود سه سال است؛ در حالى كه اين رقم در كشورهاى پيشرفته، هفت تا هشت سال است؟ سالانه در ايران، حدود شش ميليارد تومان بر اثر پارگى اسكناس به سرمايه ملى كشور خسارت وارد مىشود.
بُوَد بهترين شيوهها اقتصاد
بدان بايدت بيشتر اعتماد
بدان باز گردد چو كس پيشرفت
هم آنجا رسد عاجز از پيشرفت
در جوامع سرمايهدارى، اساس انگيزه كارى افراد بر محور منفعتطلبى، منافع مادى، رفاه و آسايش فردى و اجتماعى در زندگى تشكيل مىشود و موتور حركتى نظام سرمايهدارى براساس منفعت بيشتر و سود بالاتر پىريزى شده است؛ لذا معيارهاى سنجش بهرهورى نيز در جوامع غربى بر اساس معيارهاى مادى است و عمده انگيزههاى مادى در زمينه حفظ امنيت شغلى و رسيدن به رفاه بيشتر است.
در مكتب انسانساز اسلام، اهداف عالىترى در طول هدفهاى شغلى و اقتصادى وجود دارد كه جهت اصلى حركت و تلاش انسان را مشخص مىكند. انگيزههاى خدمت، مسئوليتپذيرى، عبادت، اداى وظيفه، قرب الى الله و… همه در طول كار و تلاش انسان قرار دارد.
در اسلام، بر حفظ، نگهدارى و استفاده مطلوب از نعمتها تأكيد شده و همه به عنوان بستر حيات، زندگى، رشد و بالندگى، رفاه و معاش انسانها به حساب مىآيد.
به راستى آيا مشكل مملكت اسلامى ما كار است، يا بىكارى؟ كارآيى است يا ضعف كارآيى؟ تعطيلات و تنبلى است يا كار و تلاش؟ اتلاف وقت و عمر است يا صرفهجويى در وقت و عمر؟ تلاش و زحمت است يا سرگرمى و بازى؟ توليد است يا مصرف صرفه؟ واردات است يا صادرات؟ جواب يك كلمه است و آن بهرهورى از نيروى انسانى… .
انجام دادن كار به نحو احسن، مطلوب و بهينه است. انجام دادن كار به هر شكل و به هر نحو و با هر كيفيت متصور نيست بلكه انجام دادن كار به نحو احسن و نيكو مطرح است.
جامعه جوان ايرانى با اتكا به عزم و اراده ملّى و با كوششى خستگىناپذير و بهرهورى بهينه در علم و دانش و فن مىتواند دريچههاى نوينى از علم را به روى جهانيان بگشايد.
جهد را بسيار كن، عمر اندكى است
كار را نيكو گزين، فرصت يكى است
كاردانان چون رفو آموختند
پارههاى وقت را هم دوختند
عمر را بايد رفو با كار كرد
وقت كم را با هنر بسيار كرد
كار را از وقت چون كردى جدا
ين يكى گردد تباه، آن يك هبا
گرچه اندر ديده و دل، نور نيست
تا نفس باقى است، تن معذور نيست
