آشنایی با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (isca)، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، که از سال ۱۳۶۳ با عنوان «مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی» فعالیت خود را آغاز کرد، در سال ۱۳۸۴ با مجوز قطعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شد. پژوهشگاه نهادی حوزوی، انقلابی، پژوهشی و علمی است که با ایفای نقش واسط فعال میان حوزه‌های علمیه با نیازهای دینی مردم و نظام اسلامی به «تبیین و گسترش باور، بینش و ارزش‌های اسلامی و انقلابی» و «تعمیق و توسعه دانش و معرفت اسلامی» می‌پردازد.

اهداف پژوهشگاه:
- تبیین معارف ناب اسلام و پالایش فرهنگ دینی از پیرایه‌های جمود و التقاط؛
- تبیین نظام‌مند اسلام و ارائه الگوهای کارآمد فردی و اجتماعی متناسب با نیازهای جهان معاصر از طریق توسعه، تعمیق و توان‌مندسازی علوم اسلامی؛
- تأمین پشتوانه‌های علمی برای نظام‌بخشی وکارآمدسازی حکومت دینی وانقلاب اسلامی.

پژوهشکده‌های فعال پژوهشگاه:
• پژوهشکده فرهنگ ومعارف قرآن
• پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام)
• پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی
• پژوهشکده اسلام تمدنی
• پژوهشکده فقه و حقوق
• پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی
• پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
• پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی

مراکز فعال پژوهشگاه:
• مرکز اخلاق و تربیت
• مرکز احیای آثار اسلامی
• مرکز مطالعات اجتماعی ـ تمدنی
• مرکز مطالعات اسلامی

گروه‌های علمی پژوهشگاه:
۱. فلسفه فقه و حقوق اسلامی؛
۲. دانش‌های وابسته به فقه (اصول فقه، قواعد فقه، رجال و حدیث)؛
۳. مسائل فقهی و حقوقی؛
۴. فلسفه؛
۵. کلام اسلامی؛
۶. فلسفه اخلاق؛
۷. سیره اهل بیت علیهم¬السلام؛
۸. تاریخ تشیع؛
۹. فرهنگ و تمدن اسلامی؛
۱۰. علوم‌سیاسی؛
۱۱. فلسفه سیاسی؛
۱۲. فقه سیاسی؛
۱۳. مبانی مهدویت؛
۱۴. علوم قرآنی؛
۱۵. تفسیر قرآن ؛
۱۶. مطالعات تطبیقی ؛
۱۷. دایره المعارف های قرآنی؛
۱۸. فرهنگ نامه ها؛
۱۹. تدوین سازمان های دانش ؛
۲۰. سازمان دهی اطلاعات و مدارک ؛
۲۱. اشاعه اطلاعات و دانش؛
۲۲. فقه کاربردی؛
۲۳. حکمت وکلام جدید؛
۲۴. قرآن و مطالعات جتماعی؛

۲۵. هنر وتمدن اسلامی؛
۲۶. اخلاق؛
۲۷. تربیت؛
۲۸. مطالعات تمدنی ؛
۲۹. مطالعات فرهنگی،اجتماعی؛
۳۰. کتاب‌شناسی و نسخه¬شناسی؛
۳۱. تصحیح و احیای آثار؛
۳۲. ادیان؛
۳۳. اخلاق؛
۳۴. فلسفه و کلام؛
۳۵. حقوق.

منابع انسانی:
بیش از ۱۰۰ عضو هیأت علمی تمام وقت و ۱۰ عضو هیأت علمی پاره وقت؛
بیش از ۴۰ پژوهشگر تمام وقت؛
بیش از ۲۰۰ نفر همکار پژوهشی پروژه ای ؛

کتابخانه های پژوهشگاه:
تعداد کتابخانه‌ها : ۹ کتابخانه ، ۱ کتابخانه دیجیتال (۱۰۰ هزار رکورد منابع دیجیتالی)
تعداد کتاب‌ها : فارسی ۲۳۵۳۴۲ کتاب- عربی۱۱۱۰۵۷ کتاب- لاتین ۸۰۵۸ کتاب.
۱. کتابخانه مرکزی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۲. کتابخانه تخصصی فرهنگ و معارف قرآن
۳. کتابخانه عمومی و امانی
۴. کتابخانه تخصص مرکز احیای آثار
۵. کتابخانه های مرکز مطالعات اسلامی(اصفهان) (سه کتابخانه)
۶. کتابخانه پژوهشکده اسلام تمدنی(شعبه خراسان رضوی)
۷. کتابخانه دیجیتالی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی: (۱۰۰ هزار رکورد منابع دیجیتالی)

برخی از مهمترین طرح‌های پژوهشی پژوهشگاه:
دایره‌المعارف‌ها و دانش‌نامه‌ها :
منتشر شده:
۱. دائره المعارف قرآن کریم ۱۳)جلد)
۲. دانشنامه قرآن کریم ویژه نوجوانان ۱)جلد)
۳. دانشنامه اعلام قرآن ۵)جلد)
۴. دانشنامه قرآنی اخلاق ۱)جلد)
۵. دانشنامه اصولیان شیعه ۲)جلد)

در دست انجام:
۱. دانشنامه فقه و اصول
۲. دانشنامه علوم قرآنی
۳. دانشنامه اصولیان شیعه / ج۳
۴. دانش‌نامه اهل‌بیت(علیهم‌السلام)
۵. دانش‌نامه سبک زندگی براساس آموزه های قرآن و اهل‌بیت(علیهم السلام).
۶. دانشنامه قرآن کریم ویژه نوجوانان/ج۲،ج۳،ج۴ و ج۵.

اصطلاح‌نامه‌ها :
منتشر شده:
۱. اصطلاح‌نامه علوم قرآنى ۱)جلد)
۲. اصطلاح‌نامه فلسفه اسلامى (۲ جلد)
۳. اصطلاح‌نامه منطق ۱)جلد)
۴. اصطلاح‌نامه کلام اسلامى (۲ جلد)
۵. اصطلاح‏نامه اصول فقه‏۱)جلد)
۶. اصطلاح‌نامه اخلاق اسلامی۱)جلد)
۷. اصطلاح‏نامه علوم حدیث۱)جلد)
۸. اصطلاح‏نامه معارف مهدوی۱)جلد)
۹. اصطلاح‌نامه اصلاح الگوی مصرف۱)جلد)
۱۰. اصطلاح¬نامه معارف قرآن۱)جلد)

در دست انجام:
۱. اصطلاح‌نامه راویان حدیث
۲. اصطلاح‏نامه کلام جدید (مسائل جدید کلامی)
۳. اصطلاح‏نامه فقه‏

فرهنگ‌نامه‌ها :
منتشر شده:
۱. فرهنگ قرآن(۳۳ جلد)
۲. فرهنگ موضوعی تفاسیر۳) جلد)
۳. فرهنگنامه تحلیل واژگان مشابه در قرآن کریم(۲جلد)
۴. فرهنگ¬نامه تحلیلی وجوه و نظائر در قرآن کریم(۲جلد)
۵. فرهنگ‌نامه اصول فقه۱)جلد)
۶. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی۱)جلد)
۷. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی(جلد۱و۲)
۸. فرهنگ موضوعی تفاسیر( ۳ جلد )
۹. فرهنگ کاربردی واژگان قرآن(۱ جلد)

در دست انجام:
۱. فرهنگ نامه مولفان اسلامی ج۳و۴
۲. فرهنگ نامه کلام اسلامی
۳. فرهنگ نامه منطق.

 

موسوعه‌ها:
منتشر شده:
۱. موسوعه علامه شرف‌الدین (۱۱جلد)
۲. موسوعه شهید اول ( ۲۱جلد(
۳. موسوعه شهید ثانی۳۰) جلد)
۴. موسوعه علامه بلاغی ۹) جلد)
۵. الصحابه‌الکرام (۳ جلد)
۶. موسوعة الاجماع فى فقه الامامیة( ۱ جلد)
۷. موسوعة احکام المرتد(۲ جلد)

در دست انجام:
۱. موسوعه شیخ بهایی(۲۰ جلد)
۲. موسوعه کاشف الغطاء(۴۴ جلد)
۳. موسوعه علامه سید محسن امین(۱۷ جلد)
۴. موسوعه حکیم ابو نصر فارابی(۱۲ جلد)