کسى در حضور على(ع) مى‏‌گفت: استغفرالله، حضرت فرمود: مادرت بر تو بگرید، آیا

مى‏دانى «استغفار» چیست؟ استغفار درجه «علیین» و نامى است که بر شش معنا

اطلاق مى‏‌شود:

1-پشیمانى از گذشته

2- عزم بر ترک و بازگشت از آن براى همیشه

3- اداى حقوق دیگران، تا خدا را پاک ملاقات کنى و بر (ذمه) تو بدهکارى نباشد. (حق

الناس، خمس، زکات و…)

4-هر فریضه که ضایع کرده‌‏اى، ادا کنى (مثل نماز، روزه و نذر واجب و…)،

5-گوشتى که از حرام بر بدن تو رویده، با حزن و اندوه آب کنى تا پوستت به استخوان

بچسبد و گوشت تازه میان آن‌ها بروید. ممکن است کسى از راه درآمد، حرام به عیش

و نوش و تن‏پرورى بپردازد و یا بر اثر هر لذت حرامى، چاق و فربه شود، در این

صورت حزن و اندوه گناهان گذشته باید به گونه‌‏اى بر وجود او آتش زند که خواب و

قرار را از وى بستاند، البته این حال براى هر توبه کننده‏اى حاصل نمى‏‌شود و این در

واقع مرتبه‌‏اى از مراتب کمال توبه و استغفار است.

6- سختى طاعت را بر بدنت بچشانى، چنان که شیرینى گناه را به آن چشاندى، طاعت

حق و طوق بندگى مولا، سختى‏‌ها و محدویت‌‏هایى دارد، زیرا یک سلسله اوامر و

نواهى هست که بر نفس اماره ناخوشایند است، در مقابل انجام گناه بر وفق مراد نفس

اماره همسو با راحتى جسم است، پس همان گونه که نفس بر وفق مراد خود و بدن بر

حسب طبعش، در راحتى و آسایش به سر مى‏‌برد و لذت گناه را مى‏‌چشید، باید سختى

طاعت و مشقت پذیرش قید و بندهاى الهى و دینى را نیز بچشد.

وقتى تمام این شرایط تحقق یافت آنگاه بگو: استغفرالله.

نهج‌البلاغه،کلمه 417