پير نجم الدين و پير علمدار

بطوريكه عطا ملك جويني نوشته است هنگاميكه سوباتاي سردار سپاه اعزامي چنگيز خان مغول جهت تسخير شهرهاي مركزي ايران و تعاقب آن سلطان محمد خوارزمشاه به سمنان رسيدند اين شهر را مورد تاخت و تاز قرار دادند بطوريكه جويني تصريح كرده در سمنان خلق بسيار بكشتند، موضوع ديگري از واقعه حمله وحشت زاي مغول به سمنان ننوشته اند بديهي است چنانچه مردم شهر مقاومتي در برابر هجوم مغول نمي كردند همانطور كه جويني نوشته بسيار كشته نمي شدند .

هنگامي كه خبر نزديك شدن سپاه ويرانگر و خونخوار مغول از طرف دامغان به سمنان رسيد دو تن از بزرگان شهر به نامهاي پير حسين علمدار و پير نجم الدين دادبخش (يا تاجبخش ) كفن پوشيدند و مردم شهر را به مبارزه و دفاع از سمنان تهييج و تشجيع كردند و خود پيشاپيش مردم به حركت در آمده و به محافظت از برج و باروي شهر پرداختند ولي مقاومت دلاورانه مردم اين شهر نيز مانند ديگر شهر هاي ايران پس از مقاومت شديد سرانجام به شكست مبدل شد .

مغولان پس از ورود به اين شهر به قتل عام مردم سمنان و غارت اموال آنان مشغول شدند در اين ميان پير حسين علمدار و پير نجم الدين دادبخش از فعاليت وطن پرستانه خود دست برنداشتند و بر بالاي برج داخلي شهر بي باكانه مقاومت مي كردند كار اين دفاع و مقاومت دليرانه ملي به جائي رسيد كه آنان پس از تمام شدن تير با پرتاب كردن خشت و سنگ به طرف دشمن كار جنگ و دفاع را همچنان ادامه دادند بطوريكه معروفست اين جانبازان گمنام وطن در راه حفظ و حراست زادگاه خود تا پاي جان مقاومت كردند تا سر انجام همانطوري كه پيش بيني مي‌شد با كسب افتخار عنوان سردار ملي در راه ميهن جان سپردند و شربت شهادت نوشيدند.

بعد از رفتن سپاه مغول به سوي خوار و ري افرادي كه از قتل عام سمنان جان به در برده بودند جنازه پير حسين علمدار را جلوي دروازه عراق (ري) و جنازه پير نجم الدين داد بخش را جلوي دروازه خراسان دفن كردند و براي يادبود اين واقعه تاريخي ملي و جاويد نگه داشتن خاطره جانبازان ميهن پرست شهر خود و تجليل از روح پر فتوح سرداران با شهامت و افتخار آفرين آرامگاههاي آبرومندي براي هر يك بنا كردند كه تا كنون باقي و پا برجاست .

گروهي مدفون مقبره شيخ نجم الدين دادبخش را شيخ نجم الدين طامه الكبري ناميده اند البته واقعه شهادت نجم الدين كبري كه او نيز در جريان حمله مغولان به خوارزم كشته شده، تقريبا شبيه واقعه شهادت شيخ نجم الدين دادبخش است اما برخي از محققان درباره شهادت شيخ نجم الدين طامه الكبري نوشته اند :

چون چنگيز خان آوازه وي را شنيده بود كسي را فرستاد كه: من خوارزم را قتل عام خواهم كرد آن بزرگ بايد از ميان ايشان برود و به ما بپيوندد. شيخ در جواب گفته : هفتاد سال با تلخ وشيرين روزگار در خوارزم با اين طايفه به سر بردم اكنون كه هنگام نزول بلاست اگر بگريزم از مروت به دور باشد.

بدين ترتيب احتمال داده مي شود كه دو تن از مدافعان معروف مذكور در شهر سمنان نيز از شاگردان شيخ نجم الدين طامه الكبري بوده اند در موقع بروز فتنه مغولان به اشاره و به دستور شيخ بزرگ به زادگاه خود مراجعت كرده و طبق فرمان مرشد خويش به شرحي كه گذشت همراه مردم سمنان دلاورانه از اين شهر دفاع كرده اند و سر انجام در راه دفاع از ملك و ملت شهيد شده اند .

مقبره پير نجم الدين كه از بناهاي قرن هفتم هجري است در مشرق سمنان بيرون دروازه خراسان در محلي بنام قبرستان پير نجم الدين واقعست .

در سمت مغرب سمنان ابتداي بلوار احداثي بين سمنان و محلات ثلاث مقبره اي وجود دارد كه منسوب به پير علمدار است .

محمد خان صنيع الدوله در كتاب مطلع الشمس مقبره مزبور را مربوط به علمدار حضرت علي بن موسي الرضا (ع) دانسته ولي مردم سمنان آنرا همان پيرحسين علمدار مي دانند .