چکیده
روش های درمان ناباروری با کمک تلقیح مصنوعی حاصل پیشرفت های علم پزشکی می باشد. این نوع روش های درمانی که منجر به تولید مثل انسانی می گردد، به دلیل دخالت افراد متعدد در امر تولید مثل از جوانب مختلف مسائلی را مطرح کرده است. یکی از مسائل مهم ایجاد شده در این زمینه مسائل حقوقی است. از نظر حقوق تولید مثل انسانی با کمک تلقیح مصنوعی به دو مرحله قابل تقسیم است: مرحله اول قراردادهایی که طی آن عمل تلقیح مصنوعی انجام می شود و نهایتاً منجر به تولید جنین می گردد؛ مرحله دوم از لحظة استقرار جنین در رحم آغاز و شامل حقوق جنین و کودک آزمایشگاهی می شود. قراردادهای مختلفی در زمینه تلقیح مصنوعی منعقد می شود: گروهی از این قراردادها به لحاظ اینکه منجر به تلقیح نامشروع می گردد، نامشروع است و به همین دلیل از بحث راجع به آنها خودداری شده است. گروه دیگر قراردادهایی است که در آن تلقیح مصنوعی مشروع به وقوع می پیوندد. این نوع قراردادها از نظر فقهی مشروع است. از نوع قراردادهای مشروع قرارداد رحم جایگزین واحدهای جنین دارای آثار حقوقی بسیار گسترده ای هستند، هر یک از این قراردادها را از جهت ماهیت، شرایط صحت، آثار و احکام ویژه آنها مورد بررسی قرار می دهیم. در نهـایت حقوق کودک ناشی از تلقیح مصنوعی و عوامل تأثیرگذار بر ان از جمله نسب، حرمت، نکاح، ارث، حضانت و سایر حقوق وی که تفاوت هایی با حقوق کودک طبیعی دارد بیان می گردد. در این نوشتار مشروعیت و عدم مشروعیت استفاده از روش های مختلف تلقیح مصنوعی از منظر فقهای امامیه و علمای علم حقوق بررسی می گردد.
کلید واژه: ناباروری، جنین، کودک آزمایشگاهی، والدین حکمی، حقوق کودک

محقق:نیره فوادیان

استاد راهنما:فاطمه سادات ترابی

استاد داور:دکتر علی پریمی

تاریخ دفاع:پاییز 93