راز نامگذارى اصحاب یمین
این گروه اهل یُمن و خیر بوده، مسیر حركت زندگیشان به سمت و سوى آن است[1]، به طورى كه در آخرت نیز غرق در نور و بركتاند:[2] «نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ» (سوره تحریم/66، 8؛ سوره حدید/57،12) شاید به همین جهت، عرب به پرنده یا حیوانات وحشى كه هنگام پرواز و رَمكردن به سمت راست حركت كنند به یُمن و خوبى تفأل مىزند.[3] طبق روایت هر دو دست پروردگار، یمین است كه كنایه از خیر محض بودن خداست: «كلتا یدیه تبارك و تعالى یمین».[4]
عالم دو سمت دارد: سمت راست آن ملكوت اعلا و جایگاه ارواح نورانى و فرشتگان نویسنده نیكیها و بهشت موعود رستگاران: «إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ».(سوره مطففین/83، 18) و سمت چپ آن، ملكوت اسفل و جایگاه اصحاب شمال است (=>اصحاب شمال) و چون اصحاب یمین در ملكوت اعلا قرار دارند. آنان را اصحاب یمین نامیدهاند.[5]
چون اصحاب یمین نامه عمل را با دست راست دریافت مىكنند به این نام شناخته شدهاند، چنان كه قرآن نیز به صراحت این مطلب را بیان كرده است: «فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ».(سوره اسراء/17، 71)[6]
وجوه دیگرى نیز براى این نامگذارى ذكر شده است؛ مانند قوىتر بودن سمت راست بدن از سمت چپ آن یا شرافت و برترى سمت راست بر سمت چپ كه بر اساس آن در عرف، بزرگان را در سمت راست جاى مىدهند.[7]
1-مجمع البیان، ج 10، ص 591.
2-التفسیر الكبیر، ج 27، ص 142.
3-التفسیر الكبیر، ج 27، ص 142.
4-الكافى، ج 2، ص 126.
5-تفسیر صدرالمتالهین، ج 7، ص 22؛ بحارالانوار، ج 64، ص 128.
6-مجمع البیان، ج 9، ص 324؛ التفسیر الكبیر، ج 27، ص 142؛ تفسیر صدرالمتالهین، ج 7، ص 21.
7-التفسیر الكبیر، ج 27، ص 143.