2030 چیست؟آذرماه سال 95 بود که سندی با عنوان سند ملی آموزش 2030 ایران با حضور وزرای آموزش و پرورش و علوم رونمایی شد.

می‌گفتند این سند وضعیت حوزه آموزش در ایران بین سال‌های 2016 تا 2030 را ترسیم می‌کند که شرایط و چگونگی تحصیل و سطح سواد در ایران و دیگر کشورهای عضو این پیمان کجا و چطور باشد.

چند روز پس از رونمایی این سند، پیش نویسی از محتویات آن نیز منتشر شد که اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی و نمایندگان مجلس به آن اعتراض کردند و معتقد بودند که این سند مغایرت‌هایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی دارد.

* اعتراضات اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی و بی تفاوتی مسؤولان

در این زمینه منصور کبگانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در همان زمان به این مسأله اعتراض کرد و گفت: اصل موضوع این است که مرجع عالی رسیدگی و پیگیری مسائل مربوط به راهبردها و سیاست‌های آموزش عالی، شورای عالی انقلاب فرهنگی است و بر اساس قانون اساسی نیز بند مشخصی وجود دارد که هرگونه تعهد بین‌المللی حتما باید از طریق مجلس شورای اسلامی پیش برود، بنابراین حداقل یکی از دو مرجع شورای عالی انقلاب فرهنگی که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان مسئول حوزه آموزش عالی مطرح شده و مجلس که از سوی قانون اساسی مرجع این موضوع است باید بر مسائل مربوط به آموزش عالی نظارت کند.

ابهامات و مغایرت‌های 2030

کارشناسان، نمایندگان مجلس و اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی به این سند اعتراض داشتند و مغایرت‌هایی را در این سند اعلام کردند.

1- یونسکو، در راستای اهداف مبتنی بر«جهانی سازی» و « صلح جهانی» از طریق برنامه« آموزش‌های مشترک عمومی»، می‌کوشد ارزش‌های لیبرالیستی و سکولاریستی را در نظام تعلیم و تربیت کشورهای مختلف بگنجاند تا به واسطه آن از اصطکاک نسل‌های جدید با نظام‌های استکباری و سرمایه داری، جلوگیری کند.

از جمله می‌توان به برنامه های آن سازمان، برای اصلاح بنیادین مفاهیم آموزشی و تربیتی در جوامع اسلامی مانند فلسطین، اردن، امارات، بحرین، عمان، قطر، لبنان و عربستان به نفع رژیم صهیونیستی و به اصطلاح حل«بحران اعراب و اسرائیل» از مسیر تغییرات فرهنگی و ارزش های ملی در قالب برنامه « صلح جهانی» اشاره کرد.

2- از موضوعات و تکالیف مهم اجرایی برنامه آموزش2030، که سبب نگرانی می‌شود، گردآوری اطلاعات و آمار معتبر از کشورها، توسط یونسکو است و تمام کشورها متعهد هستند که با مرکز آمار و اطلاعات یونسکو(Uis) همکاری کنند تا یونسکو و مجامع بین‌المللی به آمار و اطلاعات آموزشی و تربیتی کشورها به صورت منظم و دوره‌ای دسترسی داشته باشند.

نکته مهمی که در این امر نهفته است این است که ارائه آمار و اطلاعات آموزشی نسل آینده کشور به سازمان‌های بین‌المللی آن هم مطابق با خواست آنها چه نفعی برای کشور دارد؟ آیا این سازمان‌ها در راستای اعتلا و رشد و پیشرفت کشور ما کاری کرده‌اند؟

در قضایای مختلف مانند برجام، دیده‌ایم که نهادهای بین المللی و کشورهای غربی آمار و اطلاعاتی که از خودمان براساس تعهد داده شده، دریافت می‌کنند و باید محرمانه تلقی شود، آنها را منتشر می کنند و مسلماً بر علیه منافع ملی خودمان استفاده می کنند. بنابراین، این ساده اندیشی است که ما به راحتی اطلاعات نسل آینده ساز خود را در اختیار آنها قرار دهیم.

3- یکی از برنامه‌های‌ کلیدی یونسکو « بین‌المللی‌سازی آموزش عالی ایران» است تاآنجا که «کمیسیون ملی یونسکو» به صورت متمرکز، بین‌المللی‌سازی آموزش عالی کشور را در دستور کارخود قرار داده است. دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو هم با اظهار تأسف از عدم ورود دانشگاه‌های ایران به حوزه بین‌الملل، از تأکید ویژه یونسکو بر« جهانی‌شدن آموزش عالی» خبر داد.

4- باوجود اسناد بالادستی متعدد مانند:« سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، « سند نقشه جامع علمی کشور»، « نقشه مهندسی فرهنگی کشور» و … ، چرا مسئولان مربوط، به جدیت برنامه2030 یونسکو پیگیر اجرای آنها نیست؟ پذیرش و اجرای برنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی نظیر برنامه آموزش 2030 و درگیر شدن 4 وزارتخانه دولت تدبیر و امید با آن، در سکوت رسانه‌ای و بدون شرح جزییات و منافعی که از اجرای آن نصیب سیستم آموزشی کشور می شود، چه توجیهی دارد؟

5- «جهانی‌شدن» یکی از مفاهیمی است که مرزهای جغرافیایی کشورها و هنجارهای فرهنگی آموزشی را تحت تأثیر قرار داده است و سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو، این مفهوم را درحوزه تعلیم و تربیت پیگیری می‌کنند.  به همین جهت شرکت‌های چندملیتی برای تصاحب مدارس درکشورهای جهان سوم و خاورمیانه، به بالاترین نهادهای دولتی« نفوذ» کرده و اجرای برنامه آموزش همگانی یونسکو را از ملزومات پیوستن به « سازمان تجارت جهانی» و بهره‌مندی از فاکتورهای اقتصادی و سیاسی کشورهای توسعه یافته برمی‌شمارند.

6- در اسفند94 «کنفرانس بازاندیشی و آینده نگری در نظام آموزش و یادگیری ایران با توجه به تغییرات پرشتاب جهان معاصر»، در تهران برگزار شد. اما منظور از جملاتی نظیر« بازنگری در نظام آموزشی» چیست!؟و  طرح این نوع مفاهیم به چه نیتی است؟

7- هدف شماره4 توسعه پایدار یعنی «تضمین آموزش باکیفیت، فراگیر و برابر و ارتقای فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر برای همه» است، در حالی که تعابیر و برداشت‌هایی از آموزش باکیفیت وجود دارد که با مبانی آموزش در مدارس و دانشگاه‌های جمهوری اسلامی مغایر است.

8- برنامه جامع آموزش2030، توصیه‌های جدی و مؤکد درخصوص ورود بعضی مفاهیم و مطالب به کتاب‌های درسی به کشورهای عضو دارد، که قطعا با فرهنگ اسلامی ما سازگار نیست. این موضوع از اقرارهای صریح برخی مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش است.

9- در برنامه2030، ارتباطات و برنامه‌های بین المللی شبکه مدارس مرتبط با یونسکو در کشورها از جمله ایران که قبلا راه اندازی شدند، مورد توجه جدی قرار می‌گیرد که ابهامات فعالیت در مدرسه داری توسط این نهاد را با شک و تردید مواجه می‌کند.

10- در برنامه‌های توسعه پایدار پس از 2015، از ارزش‌ها و اصول جهان شمول از قبیل همبستگی جهانی، صلح جهانی، احساس همدردی  با انسانها و مفاهیمی که ضدیت با رژیم غاصب صهیونیستی را از اذهان محو کند آموزش داده می‌شود.

11- این برنامه، چه ارتباط و نسبتی با اسناد بالادستی مانند: « سند چشم انداز20 ساله کشور» ، « سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» ، « سند نقشه جامع علمی کشور» ، « نقشه مهندسی فرهنگی کشور» و … سایر اسناد بالادستی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی دارد؟ اگر نسبتی دارد، کدامیک مرجع است ؟

باتوجه به تفکر حاکم بر یونسکو که تفکری لیبرالیستی و سکولاریستی است و قطعا با تفکر دینی در تقابل یا حداقل غیر همسو است، اجرای این برنامه، چگونه نیازها و شرایط تعلیم و تربیت اسلامی را محقق می‌کند؟ و آیا این برنامه با اهداف تعلیم و تربیت اسلامی که در اسناد بالادستی تصریح شده است هماهنگ است؟

12- اگرچه اهداف کلان 17 گانه برنامه توسعه پایدار 2030 که هدف شماره 4 آن بصورت مشخص به آموزش مربوط  می شود،  با واژه‌های زیبا که برخی از آنها در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نیز آمده است، اما شاخص‌ها و مفاهیم مدنظر در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در تراز تربیت اسلامی است که  با برنامه آموزش 2030 بلکه مغایر است.

مانند تاکید بر تعلیم و تربیت اسلامی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش  با تاکید بر آموزش غیرایدئولوژیک در برنامه 2030 یا مثلا تربیت انسان خلیفه الله در اسناد بالادستی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی با تربیت انسان براساس مکتب اومانیسم در برنامه 2030.

13- در برنامه 2030 تاکید فقط بر آموزش است در حالی که آموزش، شرط لازم برای تغییر و بهبود زندگی است ولی شرط کافی نیست. انسان امروز بیش از گذشته در کنار آموزش، نیازمند معنویات، اخلاق و ارزش‌ها و بطورکلی «تربیت» است، که این موضوع عنصر گمشده در برنامه آموزش 2030 است.

14- باتوجه به مطالب پیش گفته، چگونه امکان دارد« سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»  با « برنامه آموزش2030 » تطابق داشته باشد؟ از همین رو،  مهم جلوه دادن این برنامه یا تفاهم نامه، که به اشتباه به آن سند می‌گویند، برای تحت الشعاع قرار دادن «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» است.

15- باتوجه به بندهای 2 و 5 از ماده 2  اساسنامه کمیسیون ملی یونسکو، مصوب هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران در سال 1366، چرا کمیسیون ملی یونسکو در  راستای این دوبند از شرح وظایف، اقداماتی را انجام نمی دهد و بصورت منفعل مجری برنامه‌های یونسکو است؟

به چه مناسبت باید یک مجموعه‌ به‌اصطلاح بین‌المللی که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌های دنیاست، این حق را داشته باشد که برای ملتهای دنیا با فرهنگ‌های مختلف، تکلیف مشخص کند؟