کشته‌ شدن قهرمانانه عباس بن علی(ع) در نبرد کربلا باعث ایجاد شخصیتی افسانه‌ وار در میان شیعه و سنی گشته که تطبیق آن بر واقعیت کاری بسیار سخت است. مشکل اصلی در آنجاست که طبری و بلاذری، منابع اولیه نبرد کربلا، جزئیات کشته‌ شدن او را در کربلا ذکر نکرده‌اند. شیخ مفید در الاختصاص عباس را با صفت «سقا» به معنی آب‌دهنده توصیف می‌کند. گفته‌شده‌است که عباس شجاعت و شهامت را از پدر بزرگوارشان علی ابن ابی طالب علیه السلام به ارث برده بود و در جنگ‌ها همیشه او عَلَمِ را با خود حمل می‌کرد و به همین دلیل به «علم‌دار» مشهور بود. عباس علیه السلام تنها امامزاده غیر معصومی است که نماز و زیارت مخصوص به خود را دارد. زیارت نامه عباس منسوب به جعفر صادق (ع)  است.