پژوهشگر: سمیه مقدسی( کسب رتبه سوم در جشنواره علامه حلی در سال 89)           استاد راهنما: خانم رزم آرا
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان                                                                               تاریخ دفاع: ابان89

چکیده

فرزندخواندگی یا فرزندپذیری، عملی حقوقی است که به موجب آن رابطه خاصی بین فرزندخوانده، پدرخوانده و مادرخوانده پدید می­آید. هدف از این نوشتار، معرفی و شناخت سنت حسنه فرزندخواندگی و آثار فقهی و حقوقی آن می­باشد. پیش از ظهور اسلام، در دوره ساسانیان فرزندخواندگی تحت تاثیر آموزه­های زرتشت مورد پذیرش و مرسوم بوده است.در ادامه مطلب… با پذیرش اسلام و رسمیت یافتن آن در ایران، مقررات نهاد فرزندخواندگی که پیش از آن در بین ایرانیان مرسوم بود، منسوخ گردید اما پذیرش فرزند دیگری به عنوان فرزندخوانده کماکان مرسوم بود. فرزندخواندگی دارای اهداف بسیاری از جمله استحکام خانوادگی زوجین و کاستن ناهنجاری­های روانی آنان و رفع مشکلات روحی کودکان بدون سرپرست و … می­باشد، حکم سرپرستی با وجود شرایط خاصی برای زوجین و کودک توسط دادگاه صالح

ود که این رابطه آثار فقهی و حقوقی را در پی دارد. از جمله حضانت و ولایت، الزام به انفاق و محرمیت که از دو راه شیردهی و عقد نکاح ایجاد می­شود، این رابطه باعث نمی­شود که رابطه کودک با خانواده واقعی او قطع شود چنانچه ادامه این رابطه به مصلحت نباشد به واسطه حکم دادگاه ذیصلاح فسخ می­شود و پس از آن شناسنامه کودک تصحیح می­شود. این رساله به روش کتابخانه­ای با استفاده از کتاب­های حقوقی، پایان­نامه و نشریات گردآوری شده است. به طور کلی فرزندخواندگی رابطه­ای است که حتی با وجود شرایطی که برای آن مقرر شده، به آسانی ایجاد نمی­شود و کودک در اختیار زوجین قرار نمی­گیرد و در صورت ایجاد شدن آن حقوقی برای کودک و زوجین سرپرست ایجاد می­شود که باید از جانب طرفین رعایت شود، رابطه­ای که امری حکمی است. بنابراین ممکن است در اثر بروز حوادثی از بین برود در حالی که فرزند طبیعی و مشروع را هیچ حادثه­ای از خانواده جدا نمی­کند و فرزندخوانده مانند فرزند واقعی از تمامی مواهبی که یک فرزند طبیعی بهره­ مند است برخوردار نمی­گردد. فرزندخواندگی در حقوق ایران موجد پیوند رابطه نسبی بین کودک و والدین سرپرست نیست و بین آنها رابطه نسبی ایجاد نمی­کند. بنابراین آثاری که شارع مقدس و قانونگذار در مورد رابطه نسبی و خونی وضع نموده است در مورد طرفین نهاد فرزندخواندگی قابل اجرا نیست.

کلیدواژه­ ها: فرزندخوانده، پدرخوانده، مادرخوانده، فرزندخواندگی.