ماه ذى القعده، نخستين ماه از ماههاى حرام است كه در آنها جنگ، حتّى با دشمنان اسلام حرام است; مگر اين كه جنگ بر مسلمين تحميل شود (سه ماه ديگر از ماههاى حرام، ذى الحجّه، محرّم و رجب است).

آتش بس در اين چهار ماه وسيله اى براى آرامش جامعه و توفيق براى حجّ و عبادت، حلّ مشكلات اقتصادى و بازنگرى در امر جنگ و يافتن نقطه پايان براى آن و سپس مرهم نهادن بر زخم هاى جانكاه ناشى از آن است.

ماه ذى القعده، نخستين ماه از ماههاى حرام است كه در آنها جنگ، حتّى با دشمنان اسلام حرام است; مگر اين كه جنگ بر مسلمين تحميل شود (سه ماه ديگر از ماههاى حرام، ذى الحجّه، محرّم و رجب است).

آتش بس در اين چهار ماه وسيله اى براى آرامش جامعه و توفيق براى حجّ و عبادت، حلّ مشكلات اقتصادى و بازنگرى در امر جنگ و يافتن نقطه پايان براى آن و سپس مرهم نهادن بر زخم هاى جانكاه ناشى از آن است.

ماهى است كه زوّار خانه خدا از اطراف و اكنافِ جهان به سوى خانه خدا حركت مى كنند، گروهى به مدينه مى روند و قبر پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و قبور ائمّه هدى(عليهم السلام) را زيارت مى كنند و آثار تاريخى كه در جاى جاى اين خاستگاه اسلامى وجود دارد را مى بينند و غرق لذّات عميق روحانى مى شوند (هرچند نابخردان و جاهلان، بسيارى از اين آثار عظيم و گرانقدر را از ميان برده اند).

گروه ديگرى راهى مكّه مى شوند و با انجام مناسك «عمره تمتّع» در انتظار مراسم بزرگ عبادى سياسى حج مى نشينند و با طواف كعبه و شركت در صفوف پرشكوه جماعت، روح و جانشان را تازه مى كنند (خداوند اين سفر روحانى را نصيب همه آرزومندان فرمايد) تجديد ياد و خاطره آن، براى آنها كه به اين سفر رفته اند نيز لذّت بخش است.

«سيّد بن طاووس» در فضيلت اين ماه مى گويد: «ماه ذى القعده ماهى است كه به هنگام شدّت و گرفتارى، زمان خوبى براى دعاست، و براى رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است».

همچنين مى گويد: «اين ماه «ماه اجابت دعاها» ناميده شده است; لذا بايد اوقاتش را غنيمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت».بر سالک مراقب است که در آغاز این ماه با توبه ای راستین و خالصانه به پیشباز ماه رود و چه بجاست که در نخستین یکشنبه این ماه مراسم توبه ای را که وارد شده است بجای آورد:

روایت شده که روز یکشنبه ای از ماه ذی قعده پیامبر (ص) بیرون آمد و رو به یارانش فرمود : مردم کدامین یک از شما خواستار توبه است ؟

همگان گفتند ای پیامبر خدا ! همه خواستار توبه ایم

پیامبر فرمود : غسل کنید و وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بگزارید در هر رکعت یک بار حمد و سه بار قل هوالله و یکبار قل اعوذ برب الفلق و یکبار قل اعوذ برب الناس را بخوانید

و در پایان 70 مرتبه استغفار کنید و پوزش خواهید و آنرا با گفتن لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم پایان دهید و سپس بگویید یا عزیز یا غفار اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفرالذنوب الا انت

سپس فرمود : هیچ مسلمانی نیست که این نماز را بگزارد جز اینکه از آسمان بدو ندا شود ای بنده خدا توبه تو پذیرفته شد و گناهان تو بخشیده شد اینک کار خویش از نو آغاز کن .

فرشته ای نیز از فرود عرش بدو میگوید : ای بنده خدا خوشا به حالت مبارکباد بر تو و بر خاندان و خانواده تو . دیگری بدو ندا میدهد: ای بنده خدا بک مدار که خصمان و مدعیان خود در قیامت را خرسند ساختی .

دیگری ندا میدهد ای بنده خدا با ایمان بمیری دین از تو دور مباد و قبرت گسترده باد و نورانی دیگری میگوید ای بنده خدا پدر و مادر از تو خرسندند گناهان آنها و گناهان تو و گناهان خاندان تو بخشوده است و روزی تو در دنیا و آخرت گسترده است و جبرئیل بدو ندا میدهد دل خوش دار من همراه با فرشته مرگ نزد تو خواهم آمد و بدو فرمان خواهم داد با تو مهربان باشد تا مرگ تو را هیچ نیارزد و روح از جسمت به آرامی و خوشی بیرون رود .

گفتند ای رسول خدا اگر این اعمال را در زمان دیگری به جای آورد چه؟ فرمود : همان پاداش و خواص را دارد و در پایان افزود : اینها را جبرئیل در شب معراج به من آموخت.

براي اين نماز ثواب زيادي ذكر شده از جمله اينكه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: هر كه اين نماز را بجا آورد: توبه اش مقبول، گناهانش آمرزيده شود، دشمنان او در روز قيامت از او راضي شوند، با ايمان بميرد، دين و ايمانش از وي گرفته نشود؛ قبرش گشاده و نوراني گردد؛ والدينش از او راضي گردند؛ مغفرت شامل حال والدين او و ذريّه او گردد؛ توسعه رزق پيدا كند؛ ملك الموت با او در وقت مردن مدارا كند؛ به آساني جان دهد و … .