جمله «مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم» اشاره به یک معنای عاطفی میان خدا و بندگان

نیست آن گونه که در میان انسانها هست که به هم می‌گویند: به یاد ما باشید تا به یاد شما

باشیم؛ بلکه اشاره به یک اصل تربیتی و تکوینی است. یعنی به یاد من باشید، به یاد ذات پاکی

که سرچشمه تمام خوبی‌ها و نیکی‌هاست و به این وسیله روح و جان خود را پاک و روشن و

آماده پذیرش رحمت پروردگار سازید. توجه شما به این ذات پاک شما را در فعالیت‌های

مخلص‌تر، مصم‌تر، نیرومندتر و متحدتر می‌سازد.

منظور از اینکه یاد آوری بندگان چیست؟ و یاد آوری خداوند چگونه است؟ فخر رازی در

تفسیر کبیر خود اینگونه ذکر کرده است:

1.مرا به «اطاعت» یاد کنید، تا شما را به «رحمتم» یاد کنم.(وَأَطِيعُواْ اللّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ)[1]

2. مرا به « دعا» یاد کنید تا شما را به«اجابت» یاد کنم.(ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ)[2]

3. مرا به « ثنا و طاعت» یاد کنید تا شما را به«ثنا و نعمت» یاد کنم.

4. مرا در «دنیا» یاد کنید تا شما را در «جهان دیگر» یاد کنم.

5. مرا در «خلوت گاه» یاد کنید تا شما را در «جمع »یاد کنم.

6. مرا به هنگام «وفور نعمت» یاد کنید تا شما را در «سختی‌ها» یاد کنم.

7. مرا به «عبادت»یاد کنید تا شما را به «کمک»یاد کنم.(إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ)

8. مرا به« مجاهدت»یاد کنید تا شما را به «هدایت»یاد کنم.(وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا)[3]

9. مرا به «صدق و اخلاص» یاد کنید تا شما را به « اخلاص و مزید اختصاص» یاد کنم.

10. مرا به « ربوبیت» یاد کنید تا شما را به «رحمت» یاد کنم.( سوره حمد می‌تواند گواه این معنا باشد.)

11. مرا به شکر یاد کنید تا شما را به زیادی نعمت» یاد کنم.(لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ)[4]

اثر یاورهای مذهبی در کاهش اضطراب

                                                                                 فاطمه گردویی