هم زمان با رحلت فيلسوف عالي قدر آيت الله مصباح يزدي (رحمه الله عليه) خوب است مروري بر آثار ارزشمند اين عالمك رباني داشته باشيم .يكي از آثاري كه در نوع خود بي نظير  و ماندگار است كتاب نقد و بررسی مکاتب اخلاقی است كه براي دانشجويان مقطع دكتري يكي از منابع پركاربرد محسوب مي شود.

 اين کتاب، مجموعه درس های حضرت استاد درباره فلسفه اخلاق است که توسط جناب حجت الاسلام آقای احمدحسین شریفی نگارش یافته است. این کتاب که در سه بخش و یک نتیجه گیری تدوین شده، مکمل بحث های مطرح شده در کتاب «فلسفه اخلاق» معظم له می باشد.

این کتاب در ابتدا به دسته بندی مکاتب و نظریات اخلاقی پرداخته و براساس آن، بخش های دیگر را سامان داده است. بخش های سه گانه این کتاب شرح و توضیح مکاتب غیر واقع گرا، واقع گرای طبیعی، و مکاتب واقع گرای مابعدالطبیعی است. با توجه به موضوع هر بخش ، هر فصل از کتاب به تاریخچه پیدایش یک مکتب اخلاقی، اصول و مبانی آن و توضیح مفاهیم کلیدی آن مکتب، اشاره می کند، و در نهایت با نمایش مختصات کلی، آن مکتب را به آوردگاه بررسی و نقد فرامی خواند و ابعاد، نقاط قوت و ضعف آن را بیان می دارد.

از این جمله می توان به بررسی و نقد مکاتبی چون: احساس گرایی، توصیه گرایی، جامعه گرایی، قراردادگرایی، لذت گرایی، سودگرایی و … اشاره کرد. در پایان نیز در فصلی مشروح، نظریه اخلاقی اسلام را، با اشاره به جایگاه عقل، تجربه و وحی در حکم اخلاقی، معیار ارزش گذاری افعال اخلاقی، نقش اختیار و انتخاب آگاهانه در ارزش اخلاقی و بیان اصالت روح و مراتب طولی و عرضی آن، نقش نیت در تکامل نفس و نیز توضیحاتی درباره انتزاعی دانستن مفاهیم اخلاقی و اخباری دانستن حقیقت جمله اخلاقی، شرح می دهد. در بخش نتیجه گیری هم عناصر اصلی نظریه اخلاقی اسلام، معنای قرب به منزله کمال نهایی انسان، و ویژگی های نظام اخلاقی اسلام بیان می شود.