منبع شناسی زندگی امام موسی کاظم (ع)
فعالیت پژوهشی و فرهنگی درقلمرو زندگی معصومین (ع) یکی از افتخارات نویسندگان و محققان امت اسلامی است. گرچه ابعاد و اعماق زندگی رهبران الهی گسترده تر وعمیق تر از آن است که بتوان به تمام آن راه یافت. مقاله حاضر فهرستی از کتب عربی، فارسی، اردو و ترکی اعم از موجود ومفقود که تاکنون د رزمینه زندگی هفتمین خورشید امامت تدوین شده به خوانندگان گرامی تقدیم می دارد.
با این آرزو که کارهایی عمیق تر و با قالبهای جذاب تر درباره پیشوایان بزرگ بشریت به دنیای اسلام تقدیم شود.
«ماهنامه کوثر»
الف) کتابهای چاپی عربی
1-آثار و برکات الامام الکاظم (ع) فی دارالدنیا سید هاشم ناجی موسوی جزایری قم، بی نا، 1418 ق /1376 ش.
2-احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم(ع) عبدالحسین شبستری، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع) ،1409 و 1410 ق،وزیری ، 2 ج،437469 ص.
3-الامام السابع الامام الکاظم علیه السلام گروه نویسندگان ، ترجمه محمد عبدالمنعم خاقانی، چاپ مکرر، قم، موسسه در راه حق، 1372 ش /1413ق ، رقعی، 50 ص ،(این کتاب فارسی بوده و به عربی ، اردو و آذری ترجمه شده است).
4-الامام السابع من ائمه اهل البیت علیهم السلام محمد حسن قبیسی عاملی، بیروت،بی نا،1403 ق /1983 م، وزیری، 76ص (از سری الحلقات الذهبیه 20).
5-الامام الکاظم(ع) شیخ عفیف نابلسی، بیروت ، الدار الاسلامیه ، 1412ق.
6-الامام الکاظم(ع) گروه نویسندگان تهران، موسسه البلاغ ، 1405 ق، جیبی،126 ص(این کتاب به فارسی ترجمه شده است.)
7-الامام الکاظم(ع) گروه نویسندگان ، بیروت، دارالزهراء، 1412 ق (از سری حیاه الرسول واهل بیته المجاهدین)
8-الامام الکاظم(ع) فی الشعرالعربی اسماعیل خفاف، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)،1373، وزیری ، 350 ص (دراین کتاب، اشعار شعرای عرب متقدمان، متاخران و معاصران همراه با زندگی آنها، پیرامون امام کاظم گرد آمده است).
9-الامام الکاظم(ع) قدوه و اسوه سید محمد تقی مدرس ، تهران، المرکز الثقافی الاسلامی، 1365 ش / 1985 م، رقعی، 96 ص، (این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
10-لامام الکاظم(ع) علی محمد علی دخیل، بیروت، دارالتراث الاسلامی، 1394 ق،جیبی، 160ص.
11-الامام الکاظم(ع) گروه نویسندگان ، قم، موسسه الامام الحسین (ع) ، 1371 ش/1413 ق، رقعی ، 31ص.
12-الامام موسی الکاظم(ع) سید مهدی آیت اللهی، ترجمه کمال السید، قم، انتشارات انصاریان، 1374، وزیری ،36 ص (مصور، ویژه نوجوانان) از سری مع المعصومین (این کتاب فارسی بوده و به عربی، انگلیسی، ترکی، فرانسوی و تاجیکی ترجمه شده است).
13-الامام الکاظم(ع) میرابوالفتح دعوتی،ترجمه گروه مترجمان، بیروت،الدارالاسلامیه، 1412 ق، وزیری، 31 ص (مصور، ویژه نوجوانان) از سری القاده الابرار9).
14-الامام موسی جعفر(ع) استاد شهید مرتضی مطهری (13991338ق)، ترجمه جعفرصادق الخلیلی، تهران، بنیاد بعثت، 1405 ق/1363 ش، رقعی، 10 ص (از سری محاضرات فی الدین والاجتماع 10)
15-الامام موسی بن جعفر الکاظم علیه السلام سید عبد الودود امین، مراجعه وتقدیم: شیخ عفیف نابلسی، کویت، دارالتوجیه الاسلامی، 1400ق (از سری الائمه الاثناعشر، بطوله و جهاد7)
16-امامان موسی الکاظم و علی الرضا (ع) شیخ احمدمغنیه، بیروت، مکتبه العرفان، بی تا،رقعی،159 ص (این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
17-امثال و حکم الامام الکاظم و کلماته المختاره محمد غروی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع)، 1370، ج 1، وزیری ، 771 ص.
18-بحارالانوارالجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار (ج 48) علامه بزرگوار مولی محمدباقر مجلسی (1037 1110ق)، تهران، انتشارات اسلامیه، بی تا، وزیری ، 330 ص (این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
19-تاریخ الامامین الکاظمین (ع) شیخ جعفر نقدی (1303 1370 ق) بغداد، المطبعه العربیه،1369 ق، رقعی ،123 ص.
20 تاملات فی آفاق الامام موسی الکاظم (ع) سید محمد حسین فضل الله ، بیروت،دارالتعارف للمطبوعات، 1414 ق، وزیری،96 ص.
21-الثائر والسجن (دراسه فی حیاه الامام الکاظم (ع) ) حسن موسی الصفار، تهران، دارالبصائر، 1405 ق /1363 ش، رقعی ،136 ص.
22-جزاء اعلاء الامام الکاظم علیه السلام سید هاشم ناجی موسوی جزایری، قم، بی نا،1417ق / 1375ش ، وزیری، 158ص.
23-حیاه الامام موسی بن جعفر علیه السلام دراسه و تحلیل باقر شریف قریشی، نجف،مطبعه الاداب ، بی تا، وزیری، 2 ج ، 576500 ص (این کتاب به فارسی ترجمه شده است و یکی از بهترین کتابها درباره امام(ع) به شمار می رود.)
24-ذکری وفاه الامام موسی الکاظم علیه السلام گروهی از روحانیون کربلا، نجف ،بی تا،1386 ق، رقعی ، 32 ص.
25-سیره الامام موسی الکاظم علیه السلام محمد علی الیقظان، بیروت، دارالحق:،1414 ق / 1994 ن، رحلی، 74 ص ( مصور، ویژه نوجوانان) (از سری موسوعه الائمه الاثنی عشر7)
26-روائع من حیاه الامام موسی الکاظم(ع) والده السید محمد کاظم الشیرازی، قم،انتشارات اهل البیت،1416 ق / 1374 ش ، رقعی ، 144 ص ( در این کتاب از زندگی،امامت، فضائل، معجزات، اصحاب، مناظرات، زندان، شهادت و سخنان و مواعظ حضرت بحث شده است).
27-شرح قصیده لامیه در مدح امام کاظم (ع) سروده عبد الباقی عمری افندی (12871204ق)، شارح: سید کاظم حسینی رشتی ( م 1259ق) ، تهران، ، 1270 ق، وزیری،207ص (سنگی).
رک: الذریعه ج 14، ص 43.
28-الصحیفه الکاظمیه: ادعیه الامام ابی ابراهیم موسی بن جعفر(ع » سید محمد رضاغیاثی کرمانی ، قم، انتشارات انصاریان،1376 ش، 1418ق، رقعی، 152 ص.
29-طب الامام موسی الکاظم علیه السلام دراسه مقارنه و تحلیل شاکر شیع، مشهد ،کنگره جهانی امام رضا (ع) ، 1411 ق، وزیری، 482 ص (در این کتاب، روایات امام کاظم پیرامون علم طب گردآوری و با طب یونانی قدیم مقایسه شده است) .
30- طب الامام موسی الکاظم عبد الحسین جواهری، قم، کتابفروشی براتی، 1410ق،وزیری،96 ص.
31-عوالم العلوم و المعارف والاحوال من الآیات والاخبار والاقوال (ج 21) علامه شیخ عبدالله بن نورالله بحرانی اصفهانی (شاگرد علامه مجلسی) ، مقدمه و استدراک:
سید محمد باقر موحد ابطحی اصفهانی، قم ، موسسه الامام المهدی،1409 ق، وزیری،560 ص. (این کتاب به فارسی ترجمه شده و مخطوط است).
32-علی الجسر ببغداد کمال السید، قم، انتشارات انصاریان، 1418 ق /1376 ش،رقعی،296 ص (ویژه نوجوانان).
33-مجموعه الاثار گروه نویسندگان، مشهد، سومین کنگره جهانی امام رضا (ع) ،1412 ق، وزیری ، 2 ج، 363342 ص.
برخی از عناوین مقالات آن عبارت است از:
1-الامامه عند الامام الکاظم علیه السلام.
ابوزهراء.
2-القواعد الفقهیه فی الاحادیث الکاظمیه (ع) سید محمد خامنه ای
3-القواعد الاصولیه فی ضوء الروایات المرویه عن الامام الکاظم (ع) محمد مؤمن.
4-موقف الامام الکاظم (ع) امام فقهاء اهل السنه.
ابوطالب تجلیل.
الطب و الکیمیاء عند الامام الکاظم (ع).
سعدالدین قاسمی.
العباسیون فی مواجهه المدالفکری فی عهد الامام الکاظم (ع) سید جعفر مرتضی عاملی.
معالم الحیاه السیاسیه للامام موسی الکاظم(ع).
عبد الحلیم الرهیمی.
دور الامام الکاظم (ع) فی الحیاه الاسلامیه عادل ادیب.
ام الامام الکاظم (ع) و زوجاته و بناته محمد الحسون.
عظمه الامام الکاظم (ع) عفیف نابلسی.
الامام موسی الکاظم فیما عرفت نعمان ماشیا.
مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها (عن اخیه موسی بن جعفر علیه السلام) تحقیق:
موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، مقدمه: سید محمد رضا حسینی جلالی،مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع)1409 ق، وزیری ،456 ص ( 100 ص مقدمه 254+102 ص مصادر)
مسند الامام الکاظم موسی بن جعفر(ع) شیخ عزیزالله عطاردی قوچانی، مشهد،کنگره جهانی امام رضا (ع) ،1367 ش /1409 ق، وزیری،3 ج، 1760 ص، جلد اول(513 ص)، جلد دوم (627 ص)، جلد سوم (619ص).
مسند الامام موسی بن جعفرعلیه السلام ابو عمران موسی بن ابراهیم مروزی (م 299 ق)، مقدمه و تحقیق: سیدمحمد حسین حسینی جلالی، تهران، چاپ بهمن 1352 ، وزیری،43 ص.
مسند علی بن سویدالسائی شیخ فاضل مالکی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع) ،1411 ق، وزیری، 450 ص، (در این کتاب، مرویات علی بن سوید سائی از امام کاظم،به ویژه، نامه مهم و ارزنده حضرت بدو و بحثهای دیگر، جمع و تدوین شده است).
المنهج التربوی عند الامام الکاظم(ع) سید محمد بحرالعلوم، بیروت،دارالزهراء، 1412 ق، رقعی، 60 ص.
وفاه الامام موسی جعفر علیه السلام شیخ حسین بلادی بحرانی (م 1387 ق)، نجف،مکتبه الحیدریه، 1364 ق.
وفاه الامام موسی الکاظم علیه السلام شیخ احمد بن صالح آل طعان ستری قطیفی بحرانی (1251 1315 ق)، نجف 1372 ق، رقعی ، 52 ص.
وفاه الامام موسی الکاظم علیه السلام سید علی بن حسین هاشمی خطیب، نجف، مطبعه الحیدریه، 1371 ق / 1951 م، رقعی، 80 ص.
ولاده امام موسی کاظم سید محمد حسین طالقانی، نجف، دارالمعارف،1967 م/1388 ق، رقعی ، 24 ص.
کتابهای خطی عربی
الامام السابع موسی بن جعفر علیه السلام سید عبدالمطلب حیدری کاظمی(1325 1401 ق). رک: مجله الموسم، ش 24 ، ص 464 .
کتاب اخبار موسی بن جعفر علیه السلام ابواحمد عبد العزیز بن یحیی بن احمد بن عیسی جلودی ازدی بصری (م 332 ق) .
رک: رجال النجاشی ج 2 ، ص 59 .
جفرامام کاظم(ع) (نسخه خطی آن در کتابخانه امام جمعه در زنجان موجود است).
رک: دلیل المخطوطات ج 1 ، ص 185.
حضرت موسی الکاظم علیه السلام شیخ محمد حسن نجفی کاشانی (13861333 ق).
رک: مجله الموسم، ش 24 ، ص 293.
رساله فی تحقیق ان الامامه بعد الامام الصادق لابنه الامام موسی بن جعفر.
سید ناصربن هاشم آل سید سلمان موسوی (م 1358 ق).
رک: مجله الموسم، ج 3، ش 9 و 10 ، ص 409.
حیاه الامام الکاظم (ع) مولف نسخه خطی آن در کتابخانه آیت الله حکیم (نجف)به ش 147 در 14 ورق ضمن مخطوطات شیخ محمد رشتی موجود است).
رک: فهرس مخطوطات الشیخ محمد الرشتی ، ص 162.
حیاه الامام الکاظم(ع) سید محمد حسینی شیرازی.
رک: العراق بین الماضی و الحاضر و المستقبل ، ص 628.
ذراری الامام الکاظم (ع) اسماعیل الخفاف.
ذکر من روی عن موسی بن جعفر (علیهماالسلام) شیخ صدوق: ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ح 306 381 ق).
رک: رجال النجاشی ، ج 2 ، ص 314کتاب زهد ابی ابراهیم موسی بن جعفر(ع) شیخ صدوق (م 381 ق).
رک: رجال النجاشی ، ج 2 ، ص 314.
سفن النجاه (ج 9) شیخ غلامحسین نجفی نجف آبادی (13491300 ق) او برای هریک از معصومین (علیهم السلام) کتابی مستقل نگاشته و جلد نهم آن به زندگی امام کاظم (ع) اختصاص دارد.
رک: الذریعه ، ج 12 ، ص 192 ; نقباء البشر ، ج 4 ، ص 1423.
شرح خطبه (شرح قصیده عمری) ناظم: عبدالباقی افندی عمری (12871204 ق)،شارح قصیده: سید کاظم حسینی رشتی (م 1259 ق)، شارح خطبه: زین العابدین خان کرمانی (م 1360 ق) (نسخه خطی آن به ش 4994 در کتابخانه آیت الله مرعشی در 118ورقه موجود است) رک: فهرست کتابخانه مرعشی ، ج 13 ، ص 187.
الشجره الطیبه فی الارض المخصبه علامه سید رضا موسوی غریفی صائغ (13391296 ق) (این کتاب پیرامون نسب امام کاظم (ع) و اعقاب آن حضرت از ابراهیم مجاب است.
رک: الذریعه ، ج 13 ، ص 34 .
کلمه الامام موسی الکاظم علیه السلام شهید سید حسن حسینی شیرازی (1354 1400ق) رک: العراق بین الماضی و الحاضر و المستقبل ، ص 677.
لجج الحقایق فی تواریخ الحجج علی الخلایق (ج 9) حاج ملا احمد یزدی مشهدی (م ح 1310 ق) (او برای هر یک از اهلبیت عصمت و طهارت کتابی جداگانه نوشته است)رک: الذریعه ، ج 18 ، ص 296 ; نقباء البشر ، ج 1 ، ص 96 .
مدح الامامین الجوادین (علیهما السلام) شیخ جابر بن عبدالحسین کاظمی (13121222 ق).
رک: معارف الرجال ، ج 1 ، ص 149 .
مسائل عن ابی الحسن موسی علیه السلام ابومحمد صفوان بن یحیی بیاع صابری ،مولی بجیله (م 210 ق). رک: هرست شیخ طوسی ، ص 83المسائل و الاجوبه عند الامام الکاظم(ع) اسماعیل الخفاف.
مسائل موسی بن جعفر (علیهماالسلام) عبدالله بن محمد اهوازی رک: رجال النجاشی ، ج 2 ، ص 32.
مسائل موسی بن جعفر (علیهماالسلام) ابوالحسن علی بن یقطین بن موسی کوفی بغدادی (124 182 ق).
رک: رجال النجاشی ، ج 2 ، ص 107.
مسائل ابوالحسن موسی بن جعفر (علیهماالسلام) محمد بن رخجی.
رک: الذریعه ، ج 20 ، ص 365.
مسائل موسی بن جعفر(ع) ابومحمد یونس بن عبدالرحمن مولی آل یقطین.
رک: فهرست شیخ طوسی ، ص 181.
مکاتیب الامام الکاظم علیه السلام علی احمدی میانجی (این کتاب آماده چاپ است).
مسند موسی بن جعفر (علیهماالسلام) ابوبکر محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن عبدویه شافعی بغدادی (260 354 ق) (نسخه خطی آن در مجموعه ش 34 کتابخانه ظاهریه دمشق، در 14 ورق موجود است).
رک: تاریخ التراث العربی ، ج 1 ، ص 384.
نسخه موسی بن جعفر علیه السلام ابومحمد علی بن حمزه بن حسن بن عبیدالله بن عباس بن علی بن ابیطالب(ع) رک: رجال نجاشی ، ج 2 ، ص 107.
نسخه موسی بن جعفر علیه السلام محمد بن ثابت بن شریح صائغ انباری.
رک: رجال نجاشی ، ج 2 ، ص 276.
نسخه موسی بن جعفر علیه السلام محمد (صاحب امام کاظم) بن زرقان بن حباب(صاحب امام صادق علیه السلام) رک: رجال نجاشی ، ج 2 ، ص 277.
نسخه موسی بن جعفر علیه السلام محمد بن فضیل بن کثیر صیرفی ازدی (ابوجعفرارزق) رک: رجال نجاشی ، ج 2 ، ص 272.
وفاه الامام الکاظم(ع) شیخ عبدالمحسن بن محمد بن مبارک لویمی احسائی (م 1245 ق).
رک: مجله الموسم ، ج 3 ، ش 9 و 10 ، ص 424.
ب) کتابهای چاپی فارسی
امام موسی بن جعفر (ع) اسطوره مبارزه و قهرمان مقاومت و پایداری عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم ، انتشارات نوید اسلام، بی تا،رقعی،286 ص.
امام موسی کاظم(ع) مصطفی زمانی (1356 1411 ق)، قم ، بنیاد فرهنگی اسلام،1370، رقعی،147 ص.
امام موسی کاظم(ع) گروه کودکان و نوجوانان، بازنویسی: مهدی رحیمی، چاپ دوم، تهران، بنیاد بعثت، 1374، رقعی، 92 ص.
امام موسی کاظم (ع) سید کاظم ارفع، تهران، موسسه انتشاراتی فیض کاشانی،1370، رقعی،67 ص (از سری سیره عملی اهلبیت 9)
بدایع الانوار فی احوال سابع الائمه الاطهار میرزا سید مهدی حسینی وکیل(ملقب به بدایع نگار) (م 1279 ق)، چاپ تهران،1306 ق، وزیری، 341 ص (چاپ سنگی).
بر امام صادق و امام کاظم (ع) چه گذشت؟
سید محمد حسن موسوی کاشانی، قم [انتشارات زاهدی]،1373 ش / 415 ق، وزیری،223ص.
پرواز در زنجیر، داستان زندگی امام کاظم(ع) رضا شیرازی، تهران ، انتشارات پیام آزادی، 1372 ، رقعی، 125 ص (مصور ، ویژه نوجوانان).
پیشوای آزاده، امام کاظم (ع) مهدی پیشوایی، قم، انتشارات توحید، بی تا،رقعی، 242 ص.
پیشوای هفتم، حضرت موسی بن جعفر(ع) گروه نویسندگان، چاپ مکرر، قم، موسسه در راه حق، 1372، رقعی 52 ص، (این کتاب به عربی، ترکی و اردو ترجمه شده است).
تحفه الموسویه (قصیده ای در مدح امام کاظم(ع » ناظم: محمد رضا شیرازی حایری، نجف، 1342 ق،16 ص.
تحلیلی از اوضاع زمانی امام موسی (ع) علی گلزاده غفوری، تهران، انتشارات پرتو، بی تا، رقعی،116 ص.
تحلیلی از زندگانی امام کاظم علیه السلام باقر شریف قرشی، ترجمه محمد رضاعطایی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع)، 368، وزیری، 2 ج، 680585 ص.
ترجمه جلد 48 بحارالانوار (زندگانی امام موسی کاظم «ع ») علامه ملا محمدباقر مجلسی (1037 1110 ق) ، ترجمه موسی خسروی، تهران،انتشارات اسلامیه،1396ق،وزیری،300ص.
تعالیم امام هفتم(ع) به زبان دعا و حدیث شیخ حسن کافی (م 1415 ق)، تهران،سازمان تبلیغات اسلامی در شرکت دخانیات، 1372، رقعی، 254 ص.
جامع الانساب: در احوال اولاد و احفاد امام موسی کاظم(ع) سید محمد علی روضاتی اصفهانی، اصفهان، 1335.
چهل حدیث در فضایل و کلمات امام موسی کاظم(ع) تدوین: موسسه نشر حدیث اهل البیت علیهم السلام و خانه کتاب ایران، تهران، انتشارات وزرات فرهنگ و ارشاداسلامی،1416 ق / 1374 ش، پالتویی، 70 ص.
حضرت امام موسی کاظم (ع) [میر ابوالفتح دعوتی]، قم، انتشارات شفق، بی تا،وزیری، 32 ص (مصور، ویژه نوجوانان) (این کتاب به عربی ترجمه شده است.)حضرت امام موسی کاظم علیه السلام سید مهدی آیت اللهی (دادور)، قم، انتشارات جهان آرا، 1362، وزیری،36 ص (مصور، ویژه نوجوانان) (این کتاب به عربی، اردو،ترکی،انگلیسی و فرانسه ترجمه شده است).
حضرت امام موسی کاظم در شکنجه گاه عبدالامیر فولادزاده، تهران، انتشارات اعلمی،1359، وزیری، 32 ص (مصور، ویژه نوجوانان).
حضرت موسی کاظم(ع) فضل الله کمپانی (م 1414 ق)، تهران، انتشارات مفید،1360، وزیری، 280 ص.
داستانهای زندگی از حضرت امام موسی بن جعفر(ع) سید رضا تقوی دامغانی،تهران، سازمان تبلیغات اسلامی،1409 ق/ 1368 ش، پالتویی،133 ص.
رهبر والاگهر حضرت موسی بن جعفر (ع) مولف تهران، صندوق پس انداز بانک ملی ایران، بی تا، وزیری،16 ص.
زندگانی امام هفتم، حضرت امام کاظم (ع) نوشته هیئت تحریریه موسسه در راه حق، ساده نویسی: دفتر تحقیق و تالیف کتب درسی، چاپ سوم، تهران، سازمان نهضت سوادآموزی، 1375، رقعی،37 ص.
زندگانی امام موسی کاظم علیه السلام اکبر نواب شیرازی، شیراز، رقعی، 200 ص.
زندگانی حضرت امام موسی کاظم عماد الدین حسین اصفهانی (عمادزاده) (14101325 ق) ، تهران، شرکت سهامی طبع کتاب، 1381ق،وزیری،2ج،472455ص.
زندگانی حضرت موسی بن جعفر(ع) ابوالقاسم سحاب (1376 ق)، تهران، بی نا، 1370ق، رقعی، 192 ص.
زندگی حضرت موسی بن جعفر(ع) هاشم معروف حسنی، ترجمه عباس خاتمی، تهران دبیرستان موسی بن جعفر (ع)، 1412 ق/1370 ش، رقعی،56 ص.
ستارگان درخشان (ج 9) محمد جواد نجفی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات اسلامیه،1370، جیبی، 224 ص، (همراه با زندگی حضرت سید میر محمد مدفون در شیراز)سخنان باب الحوائج حضرت موسی بن جعفر(ع) مولف تهران، انتشارات عالمشاه،1342، رقعی،66 ص.
سخنان حضرت موسی بن جعفر(ع) سید محمد تقی حکیم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1371، رقعی،196 ص.
سرچشمه های نور (حضرت امام کاظم) گروه نویسندگان موسسه البلاغ، ترجمه واحدتدوین و ترجمه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی،1367، جیبی.
سیری در زندگانی امام هفتم سید عبدالرسول حجازی، تهران، کانون انتشار،351، رقعی،316 ص.
شجره طیبه (در احوال امام کاظم و فرزندان آن حضرت) میرزا محمد علی خان نواب الدوله، فرخ آباد، هند، 1314 ق /1896 م.
رک: ادبیات فارسی بر مبنای تالیف استوری، ج 2، ص 1030.
شخصیت حضرت رضا و موسی الکاظم (ع) احمد مغنیه، ترجمه سید جعفر غضبان،تهران، انتشارات اردیبهشت، 1338، رقعی، 200ص.
صحیفه الکاظمیه ترجمه و تالیف: غلامرضا اکبری، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)،1373 وزیری،423 ص، (در این کتاب دعاها و مناجاتهای امام کاظم جمع وترجمه گردیده است).
عزیز سرخ جسر (نگاهواره ای به شهادت امام موسی (ع » سینا واحد، تهران،انتشارات الهام، 1375 ش / 1398 ق، رقعی، 28 ص.
فرهنگ فرزانگی (پیام امام کاظم (ع) به هشام بن حکم درباره خرد و خردورزی)م. ناصر، تهران، انتشارات دارالحدیث، 1375، رقعی،87 ص.
الکاظم (ع) میرزا مهدی لکهنوی، کراچی، بی نا،1386 ق، رقعی، 48 ص.
کتابنامه امام کاظم(ع) ناصر الدین انصاری قمی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)، 1370 ش / 1412 ق، رقعی، 190 ص، (در این کتاب نوشتارهایی که پیرامون امام کاظم است در بخش اول معرفی شده و کتابهایی که بخشی از آنها درباره حضرت است دربخش دوم و در آخرین فصل کتابهای دانشمندان اهل سنت درباره
امام رضا (ع)، 1370 ش / 1412 ق، وزیری، 2 ج، 370برخی از عناوین مقالات آن عبارتند از:
1- پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی. حضرت آیت الله خامنه ای.
2- علم از دیدگاه حضرت موسی بن جعفر(ع).
ابراهیم امینی.
3- نمونه ای از اصول کلی عقلی و اعتقادی مستفاد از روایات امام کاظم علیه السلام سید محسن خرازی
4- عقل و کاربرد و اثرهای مترتب بر آن در گفتارامام هفتم(ع).
سید جعفر شهیدی.
5- عنایت موسی بن جعفر علیهماالسلام به براهین عقلی زین العابدین قربانی.
6- شرح حدیثی از امام هفتم علیه السلام محمد تقی فلسفی.
7- شخصیت عرفانی حضرت موسی بن جعفر(ع) محمد رضا امین زاده
8- فلسفه احکام از دیدگاه امام کاظم (ع) محمود ذبیحی
9- اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معاصر امام موسی کاظم(ع)علی اکبر ولایتی
10- چند نکته تربیتی از گفتار امام موسی کاظم(ع). علی شریعتمداری
11- سیره امام موسی بن جعفر در برخورد با دوستان و دشمنان.سید هاشم رسولی محلاتی
12- سیره امام موسی بن جعفر علیه السلام سید رضا تقوی دامغانی
13- امام موسی کاظم(ع) و حدیث تصوف حامد الگار 14 اولاد و برادران امام کاظم علیه السلام عزیزالله عطاردی
15- قصیده رثائیه در نبش قبر حضرت امام موسی بن جعفر (ع) و معرفی گوینده آن.مهدی محقق
16- چهل حدیث از امام کاظم (ع) سید جعفر شهیدی
17- مهدی موعود (عج) در کلام امام موسی کاظم (ع) سید ابراهیم سید علوی
مناقب حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام در شعر فارسی احمد احمدی بیرجندی،مشهد، کنگره جهانی امام رضا (ع) ، 1372، وزیری، 130 ص.
ناسخ التواریخ (زندگانی امام موسی بن جعفر (ع » عباسقلیخان بن میرزا محمدتقی خان سپهر (م 1341 ق)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی تا، وزیری، 10 ج، 5000 ص(در این کتاب، شرح کامل زندگی حضرت، دعاها و احادیث و اصحاب و اوضاع سیاسی واجتماعی زمان آن حضرت آمده است).
نگاهی بر زندگی امام کاظم علیه السلام محمد محمدی اشتهاردی، تهران، نشرمطهر، 1374، رقعی، 144 ص.
ج) کتابهای اردو
حضرت امام موسی کاظم (ع) تحریر: موسسه در راه حق، ترجمه سید احمد علی عابدی،قم، موسسه در راه حق، بی تا، رقعی، 50 ص.
حضرت امام موسی کاظم علیه السلام سید مهدی آیت اللهی (دادور)، ترجمه گروه مترجمان، قم ، انتشارات انصاریان، 1371، وزیری،36 ص (مصور، ویژه نوجوانان)(از سری معصومین کاتعارف 9)
باب الحوائج سید راحت حسین رضوی بهبکپوری (1306 1378 ق)رک: الذریعه، ج 3 ، ص 7.
تحفه الاعاظم فی سوانح الامام الکاظم نواب احمد حسین مذاق هندی (م 1365 ق)رک: الذریعه، ج 3، ص 420 و 421.
حیاه الامام الکاظم(ع) سید ظفر حسن بن دلشاد علی آمروهی نقوی هندی، هند رک:
نقباء البشر، ج 3، ص 978.
سوانح الامام موسی الکاظم سید محمد بن مصطفی موسوی کشمیری رک: الذریعه، ج 12، ص 252.
العقد الناظم فی سوانح موسی الکاظم (ع) سید مطهر حسین سهارنپوی هندی (13501269 ق)، هند.
رک: الذریعه، ج 15، ص 229.
العلوم الکاظمیه سید اولاد حیدر بلگرامی هندی (م 1361 ق)، هند رک: الذریعه،ج 15، ص 227.
الکاظم فی احوال الامام الکاظم علیه السلام مولوی علی جوادخان صاحب هندی،تصحیح:
سید سبط الحسن هندی (1296 1354 ق)، هند رک: الذریعه، ج 17، ص 243.
د) کتابهای ترکی
حضرت امام موسی کاظم (ع) سید مهدی آیت اللهی، ترجمه جواد اسلامی و محمدمجاهدی، قم، انتشارات انصاریان، 1374، وزیری،36 ص (مصور، ویژه نوجوانان).
حضرت امام موسی کاظم علیه السلام گروه نویسندگان موسسه در راه حق، ترجمه گروه مترجمان،تهران،بنیادبعثت، 1371،رقعی،56ص.
برخی مقالات راجع به امام کاظم (ع) تقدیم شده به کنگره جهانی حضرت رضا(ع) الف:
مقالات فارسی (19 مقاله)
- احادیث صعب امام کاظم (ع):حسن مصطفوی
2 امام کاظم (ع) و عدم مشروعیت دشمنان: عباسعلی اختری
3 امام کاظم (ع) و فرزندانش: مهدی انصاری
4 اوضاع اجتماعی جامعه اسلامی همزمان با دوران امامت امام کاظم (ع):
محمد کاظم خواجویان (م 1414 ق)
5 تحلیل عقل و تعقل در کلام امام کاظم (ع): سید ابراهیم سید علوی
6 توحید از دیدگاه امام کاظم (ع): محمد رضا امین زاده
7 جلوه های امامت در احادیث تفسیری امام کاظم (ع): محمد علی مهدوی راد
8 چند نمونه از علوم قرآنی موسی بن جعفر (ع): سید ابوالفضل میرمحمدی
9 روایات و آراء امام کاظم در تفسیر قرآن کریم: محمد باقر محقق
10 سیره امام کاظم (ع) در برخورد با جریانهای نامطلوب فکری و اجتماعی:حسن صادقی
11 سیره امام کاظم (ع) در برخورد با طبیعت: سید مجتبی رودباری
12 سیری در زندگانی هفتمین پیشوا: سید علی شاهچراغی
13 عقل و جهل از دیدگاه امام هفتم (ع): احمد بهشتی
14 فضائل و مناقب و خصائص امام کاظم (ع): حسن اللهوردیان طوسی
15 گفتاری درباره دعاهای رسیده از امام کاظم (ع): محمد مهدی رکنی
16 گنجینه ادب (گزیده اشعار عربی و فارسی در مدح و رثای امام کاظم):ناصرالدین انصاری
17 مناقب و مراثی حضرت موسی بن جعفر (ع): احمد احمدی بیرجندی
18 مواضع کلامی امام کاظم در برابر عقاید انحرافی: رسول جعفریان
19 وضعیت سیاسی عصر امام کاظم (ع):صادق آئینه وند
ب: مقالات عربی (12 مقاله)
1 استضائه القواعد الفلسفیه من نور احادیث الامام الکاظم: محمد مؤمن
2 الامام الکاظم (ع) عند اهل السنه: فارس حسون
3 الخطاب السیاسی للنظام العباسی (حول عصر الامام الکاظم(ع):محمد جعفرشمس الدین
4 دروس من سجن الامام الکاظم (ع): حسن موسی صفار
5 دورالعقل فی المعرفه الالهیه عند الامام الکاظم (ع): حسن عباس نصرالله
6 شهاده الامام الکاظم(ع): علاء الدین زیادی
7 قبسات من انوار علوم الامام الکاظم (ع): جعفر سبحانی
8 قضاء حاجه المؤمن فی احادیث و افعال الامام الکاظم (ع): محمد حسون
9 لقطان من حیاه الامام الکاظم (ع): سید محمد حسین فضل الله
10 المثل الخلقیه عند الامام الکاظم (ع): مهدی انصاری
11 موسی بن جعفر الکاظم (ع) و الفلسفه الالهیه: عبدالله جوادی آملی
12 السلک الناظم لدفناء مشهد الکاظم (ع): محمد رضا انصاری ه)
کتابهایی در تاریخ و جغرافیای کاظمین
بل الصدی (ارجوزه فی تاریخ الکاظمیه) حسین علی محفوظ کاظمی (این کتاب به عنوان تکمیل و تتمیم منظومه مرحوم شیخ محمد سماوی به نام صدی الفواد سروده شده رک: جمهره المراجع البغدادیه، ص 571.
تاریخ حرم کاظمی شیخ محمد حسن آل یاسین، ترجمه غلامرضا اکبری، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، 1371، وزیری، 280 ص.
تاریخ کاظمین عباس فیض قمی 1328 (1395 ق)، قم، چاپخانه قم، 1372 ق، وزیری،290 ص.
تاریخ الکاظمیه حسین علی محفوظ (نسخه خطی آن در کتابخانه مولف در کاظمین موجود است).
رک: جمهره المراجع البغدادیه، ص 571.
تاریخ الکاظمیه شیخ راضی آل یاسین کاظمی (م 1372 ق) (بخشی از آن در مجله الاصلاح چاپ بغداد به چاپ رسیده است) رک: الذریعه، ج 3، ص 279 و 280.
تاریخ المشهد الکاظمی شیخ محمد حسن آل یاسین کاظمی، بغداد، مطبعه المعارف،1387 ق، وزیری، 335 ص، (این کتاب به فارسی ترجمه شده است.)
صدی الفواد فی تاریخ بلد الکاظم و الجواد (علیهماالسلام) شیخ محمد سماوی نجفی(1292 1370 ق)، نجف، مطبعه الطری، 1372 ق /1949 م، رقعی، 71 ص.
(منظومه ای در 1120 بیت در تاریخ کاظمین است)
قبس من الکاظمین مسلم سید حسین موسوی، بغداد، الدار العربیه، بی تا، وزیری،157 ص.
مشهد الکاظمین مصطفی جواد (نسخه ای از آن در کتابخانه موزه عراق در 170 ص موجود است) رک: جمهره المراجع البغدادیه، ص 1.
المشهد الکاظمی فی العصر العباسی محمد حسن آل یاسین کاظمی، بغداد، مطبعه المعارف، 1385 ق / 1962 م.
المشهد الکاظمی من بدء الاحتلال المغولی الی نهایه الاحتلال العثمانی شیخ محمدحسن آل یاسین، بغداد، مطبعه المعارف،1386 ق /1963 م
موسوعه العتبات المقدسه (قسم الکاظمین)
گردآورنده: جعفر خلیلی (1405 ق)،بیروت، موسسه الاعلمی،1407 ق /1987 م، وزیری،3 ج.
این کتاب در برگیرنده مقالات گروهی از نویسندگان است; برخی از آنها عبارتند از:
1 الکاظمیه قدیما مصطفی جواد، ج 1 ، ص 9 34.
2 حیاه الامامین الجوادین جعفر خلیلی، ج 1 ، ص 37 75
3 الکاظمیه فی الشعر فواد عباس، ج 1، ص 75 90
4 الکاظمیه فی المراجع العربیه حسین علی محفوظ، ج 1، ص 18993
5 الکاظمیه فی المراجع الغربیه جعفر خیاط، ج 1 ، ص 203 314.
6 السلک الناظم لدفناء مشهد الکاظم مصطفی جواد، ج 2، ص 4095
7 الکاظمین او المشهد الکاظمی جعفر خلیلی، ج 3 ، ص 30 55.
8 بیوتات الکاظمیه حسین علی محفوظ، ج 3، ص 59 182.