آیا در باره ویژگی های اصحاب یمین می دانید؟

اصحاب یمین در بهشت هایی قرار می گیرند که پایین تر از مرتبه بهشت رضوان است.
اصحاب یمین به کسانی گفته می شود که نامه اعمال خود را در روز رستاخیز در دست راست می گیرند که در برابر اصحاب شمال قرار دارند که نامه اعمالشان در دست چپ شان گذاشته می شود. اصحاب یمین، انسان هایی هستند که به برکت و نعمت خاصی رسیده اند، زیرا در دنیا توانسته اند از توفیقات الهی بهره مند شوند و گام های بلندی را برای خودسازی و متاله شدن بردارند.

از ویژگی های این گروه این است که اهل عمل و کارهای درست و نیک بوده اند. آنان با بهره گیری از آموزه های وحیانی و ایمان واقعی، عبودیت خویش را نشان داده و از اطاعت ولایت سربلند بیرون آمده اند. این گونه است که در رفتارهای فردی و معنوی خویش اهل فضایل اخلاقی و تزکیه و خودسازی هستند.

خداوند هنگامی که از وضعیت ایمانی اصحاب یمین نسبت به هستی و خداوند سخن می گوید به خوبی تبیین می کند که آنان از نظر مراتب یقینی در چه درجه ای از یقین نشسته اند. از آیات قرآن به دست می آید که بیشتر آنان در مرتبه علم الیقین و برخی در مقام عین الیقین هستند و هیچ کدام از ایشان به مقام حق الیقین که مرتبه انسان های کامل و اولیای مطلق خداست نرسیده اند.

اصحاب یمین، اصحاب اهل برکت و میمنت نیز می باشند؛ زیرا یکی از معانی یمین و میمنه چنان که اهل تفسیر و لغت گفته اند، مبارک بودن و برکت یافتن است.[1]

قرآن هنگامی که درباره ویژگی های اصحاب یمین سخن می گوید بیشتر به اعمال و رفتارهای نیک آنان نسبت به دیگران توجه می دهد. بر این اساس مهم ترین ویژگی اصحاب یمین کمک و دستگیری دیگران و خدمت به خلق است که یکی از وجوه و مظاهر عبادت الهی و تجلی ربوبیت خداوند در ذات و رفتارهای آدمی است.

خداوند در آیات 13 و 18 سوره بلد یکی از صفات پسندیده اصحاب یمین را آزادسازی بردگان بیان می کند؛ چرا که آنان انسان هایی هستند که نسبت به دیگران بسیار مهربان هستند و رحم آوری به دیگران را نه تنها عمل می کنند بلکه حتی دیگران را نیز به این کار تشویق می کنند.[2]

به سخن دیگر، مهربانی و دل رحمی نسبت به دیگران از خصوصیات این افراد است و از نظر عاطفی و احساسی بسیار لطیف و مهربان می باشند. همین مسئله موجب می شود که نسبت به دربند بودن انسا ن های دیگر و حتی جانوران واکنش نشان دهند و تلاش کنند تا آنان را از بند برهانند.

ویژگی دل رحم بودن و مهربانی آنان موجب می شود که نسبت به یتیمان توجه ویژه ای مبذول دارند و هرگونه کمکی را نسبت به آنان روا دارند. این توجه نسبت به یتیمان خویشاوند بیشتر است و حتی در زمان هایی که خود در سختی و قحطی هستند از مال و خوراک خویش می گذرند و به اطعام یتیمان خویشاوند اقدام می کنند.[3]

بردباری و شکیبایی از دیگر ویژگی های اصحاب یمین است. آنان در برابر مشکلات و سختی ها صبر را از دست نمی دهند و مقاومت می کنند. از این رو از هر مشکل و سختی سربلند بیرون می آیند و فشار سختی ها و مشکلات آنان را به بیراهه و گمراهی نمی کشاند و رفتارهایشان را تحت تاثیر قرار نمی دهد، بلکه با امید به خداوند و امدادهای الهی به ادامه کار خوب و درست خویش مشغول می شوند و حتی دیگران را نیز به صبر و شکیبایی در برابر مشکلات دعوت و سفارش می کنند.[4]

آنان با درجه ای که از معرفت و یقین یافته اند، سلامت خویش را در این گونه رفتارهای درست و نیک می جویند و می کوشند تا با خدمت به خلق و نیز شکیبایی، عبادت خود را گسترش دهند و گام در طریق کمالی سابقون بگذارند و رفتاری همگون ایشان در پیش گیرند. آنان می دانند که سابقون الگوهای درست زندگی هستند پس می کوشند همانند آنان عمل کنند. ایمان و اعمال صالح آنها موجب می شود تا در خود نوعی احساس آرامش و امنیت بیابند و ترسی از آینده و اندوهی از گذشته نداشته باشند. از آنجا که رفتارها و کردارهای خیرخواهانه و نیک آنان در مسیر الهی قرار دارد، ترسی از بازخواست خداوند نسبت به اعمال خویش در این حوزه ندارند و از نوعی مصونیت و عصمت در عمل برخوردار می شوند.[5]

[1]  مفردات الفاظ قرآن کریم راغب اصفهانی، مجمع البیان طبرسی، ذیل آیه 18 سوره بلد

[2]  بلد آیات 17 و 18

[3] بلد آیات 14 و 15 و 18

[4] و تواصوا بالصبر و تواصوا بالمرحمهًْ؛ بلد، آیات 17 و 18

[5] مدثر آیات 38 و 39