اوضاع سیاسی و فرهنگی عصر موسوی - دولت عباسی
در قیام فخ برخی از شخصیتهای هاشمی و غیر هاشمی به شهادت رسیدند و بعضی چون «یحیی بن عبدالله بن حسن » و «ادریس بن عبدالله بن حسن » به ایران و مصر رفتند تا به خونخواهی رهبر قیام فخ قیامهای دیگری برپا دارند. هر چند یحیی در کار خود توفیق نیافت و پس از هجرت به منطقه «دیلم » به بغداد فراخوانده شد و به شهادت رسید، ولی ادریس از مصر به مراکش رفت و حکومت ادریسیان را بنا نهاد که تا دو قرن دوام آورد. حکومتی که به قول محمد جواد مغنیه نخستین حکومت شیعه شناخته شد.
موقعیت علمی و منابع مالی قیام کنندگان
عموم رهبران قیام در عصر موسوی و برخی از پیروان آنها از شاگردان مکتب امام صادق(ع) و شخصیتهای برجسته علمی مذهبی عصر خود بودند که به پارسایی زندگی می گذراندند.
فهرست شماری از شخصیتهای انقلابی مکتب جعفری به ترتیب زیر است:
1 - ابراهیم بن عبدالله محض 2 - محمد بن عبدالله محض 3 - حسین علی، رهبر قیام فخ 4 - سلیمان بن عبدالله 5 - یحیی بن عبدالله بن حسن، صاحب دیلم و مرد شماره 2 قیام فخ 6 - ادریس بن عبدالله بن حسن، پایه گذار حکومن ادریسیان
با توجه به این نکته که قیام کنندگان عصر موسوی خود از عالمان دینی محسوب می شدند که مکتب امام معصوم (ع) را درک کرده، از آن بهره برده و آنگاه اقدام به قیام علیه عباسیان نموده بودند و تایید آنها چون قیام فخ و گسترش آیین وکالت و پذیرش هدایای خلفای جور از سوی امام کاظم(ع)، ما را به این نکته هدایت می کند که منابع مالی قیام کنندگان علاوه بر غنایم جنگی، کمکهای مالی امام(ع) بوده است.
شیخ صدوق نقل می کند زمانی که امام کاظم(ع) نزد هارون الرشید حاضر شده هارون غضب خود را پنهان کرد و به دلجویی امام پرداخت و پرسید: چرا به دیدار ما نمی آیی؟ امام فرمود: پهناوری کشورت و دنیا دوستی تو مانع از آن می شود.
