اوضاع سیاسی و فرهنگی عصر موسوی - دولت عباسی
پس از آن هارون الرشید هدایایی به آن حضرت داد و امام در رابطه با قبول هدایا فرمود: «به خدا قسم، اگر من در فکر تزویج افراد مجرد خاندان ابوطالب نبودم که تا نسل او برای همیشه قطع نشود، هرگز این هدایا را نمی پذیرفتم ».
از طرفی وقتی ائمه طاهرین(ع) می خواهند اصحاب خود را توثیق نمایند از عبارت «حزب آبائی » و «من حزبنا» استفاده می کنند. چنانکه امام رضا(ع) در توثیق اسماعیل بن خطاب و صفوان بن یحیی فرمایند: «رحم الله اسماعیل بن الخطاب، رحم الله صفوان، فانهما من حزب آبائی و من کان من حزبنا ادخله الله الجنة ».
به سبب اینکه قیام کنندگان ولایت ائمه طاهرین(ع) را پذیرفته و ائمه پیروی آنها را تایید کرده اند، در ردیف افراد حزب آنها، که همان حزب الله است داخل شده اند. پیشوایان دینی نیز سرپرستی آنها را پذیرفته و منابع مالی آنها را هم تامین می کنند. از این رو امام کاظم(ع) حتی هدایای خلفای جور را می پذیرد تا به خاندان ابوطالب رساند، خاندان پرشور شیعه ای که قیامهای عصر موسوی را برپا می نمایند.
وکلا و کارگزاران امام کاظم(ع)
امام کاظم(ع) برای سامان بخشی به نظام فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه شیعه و انسجام امت اسلامی، وکلا و کارگزارانی را در مناطق مختلف کشور پهناور اسلامی قرار داده بود تا جهان تشیع در زیر لوای سازماندهی واحد با امام علیه السلام در ارتباط باشند. این ارتباط موجب می شد تا امام بتواند به سؤالات مستحدثه پاسخ گوید، مسائل مالی چون پرداخت وجوهات از طریق وکلا به آسانی صورت پذیرد و نظام اقتصادی شیعیان سامان یابد. برخی از این وکلا که از اصحاب خاص امام کاظم(ع) شمرده می شوند، به قرار زیر هستند:
