دار الموادعه چیست؟
دار الموادعه به سرزمین یا کشورى گفته مىشود که مردم آن، با دولت اسلامی (دار الاسلام) قرارداد متارکه موقت جنگ برقرار کرده باشند و طرفین به آن متعهد بوده باشند. بنابر این، در اصطلاح فقهى موادعه نوعى قرارداد امان موقت است که بر اساس متارکه جنگ بین مسلمانان و غیر مسلمانان منعقد مى شود. البته، گاه موادعه مترادف با معاهده و مهادنه ذکر مىشود.
در فقه شیعه موادعه به معناى قرارداد جداگانه مطرح نشده، بلکه به عنوان عبارت دیگرى از قرارداد مهادنه آمده است.
از آن جا که مفهوم مهادنه اعم از مفهوم موادعه است، و مهادنه در مورد پایان بخشیدن به جنگ موجود و نیز جلوگیرى از جنگ محتمل اطلاق مى شود، مى توان گفت که موادعه به لحاظ این که بیشتر در مورد اول به کار مى رود مفهومى خاص دارد، ولى با وجود این، از نظر حکم و شرایط و مسائلى که در بحث دار المهادنه بحث می شود، تفاوتى بین این دو عنوان به نظر نمىرسد.[1]
گفتنی است که خودداری پیامبر و اهل مکه از جنگ در ماه های حرام، وضعیت کشور مقابل را از حالت دار الحربی به دار الموادعه تغییر می داد.[2]
[1] عمید زنجانى، عباس على، فقه سیاسى (عمید)، ج 3، ص 312، امیر کبیر، تهران، چاپ چهارم، 1421 ق.
[2] جصاص، احمد بن ابیه، احکام القرآن، ج 4، ص 254- 257، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1405ق؛ احمدی میانجی، علی، مکاتیب الرسول، ج 2، ص 471، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1419ق.