سنخ شناسی برخورد معصومین علیهم السلام با مسئله بد پوششی
باید توجه داشت که در صورت اثبات اصل برخورد و عکس العمل معصومین(ع) در برابر پدیده پوشش و بدپوششی، نحوه برخورد ایشان دارای سطوح و سنخ های مختلفی بوده و از جنبه های مختلفی می توان انواعی از برخورد را ترسیم نمود. برای نمونه در ذیل به دو نوع دسته بندی در این زمینه اشارتی می رود:
الف) برخورد ایجابی و سلبی: بر خلاف پندار برخی که «برخورد» را منحصر در برخورد قهرآمیز و سلبی می دانند، در یک تقسیم بندی کلان، انحای برخورد از سوی معصومین(ع)، به دو دسته برخورد ایجابی و برخورد سلبی قابل تقسیم است. مقصود از برخورد ایجابی، برخوردهایی مسالمت آمیز از قبیل: تعلیم، تبلیغ، ترویج، تشویق، تأدیب، نصیحت و… است، که جنبه اثباتی و ایجابی دارند. مقصود از برخوردهای سلبی نیز برخوردهایی قهرآمیز از قبیل: تهدید، تحدید (محدودیت)، تحریم (محرومیت)، تعزیر، تقبیح، سرزنش و… است که حاوی جنبه انکاری و سلبی می باشد. با رصد و دسته بندی روایات مربوط به مسئله پوشش و بدپوششی و نگاه معصومین(ع) به این مسئله و نحوه برخورد با آن، و نیز سیره عملی ایشان در این زمینه، می توان موارد مختلفی را مورد اشاره قرار داد.
1- همین تصور غلط باعث شده که نقش حکومت در اجرای پوشش اسلامی و برخورد با بدپوششی مورد خدشه و مناقشه قرار گیرد! این در حالی است که حکومت می تواند (و باید) در دو جنبه ایجابی و سلبیِ توأمان، و نه صرفاً جنبه سلبی، به مقابله با پدیده بدحجابی بپردازد. یعنی در گام اول حکومت وظیفه دارد از طریق راه حل های ایجابی و مسالمت آمیز، و به اصطلاح از طریق فرهنگ سازی («برخورد فرهنگی»)، به نشر پوشش انسانی و مقابله با پدیده بدپوششی بپردازد، و اصل اولی در این زمینه، «برخورد فرهنگی» است. در گام دوم و در صورت عدم تاثیر اقدام فرهنگی و یا مخالفت عده ای با این رویه، نوبت به برخورد سلبی و قهرآمیز، و به اصطلاح نوبت به «برخورد حقوقی» می رسد. بنابراین نباید برخورد حکومت را صرفاً برخورد حقوقی دانست و از وظیفه او در حوزه فرهنگ سازی غفلت نمود و به دنبال آن، از لزوم عدم دخالت حکومت در این زمینه سخن به میان آورد! به بیان روشن تر حکومت در زمینه پوشش، وظیفه دو نوع برخورد دارد: برخورد فرهنگی و برخورد حقوقی (قضائی). البته می توان – و باید- برخورد فرهنگی را به مثابه قاعده و اصل در این زمینه دانست، و برخورد حقوقی و قضائی را استثناء به شمار آورد.
2- چنان که گفته آمد برخی با مغالطه انحصار «عنوان عامِ دارای مصادیق گوناگون» در «یکی از مصادیق آن»، با انحصار برخورد حکومتی در برخورد حقوقی، و تغافل از اینکه «برخورد فرهنگی» نیز بخشی از برخورد حکومتی به شمار می رود، برخورد حکومتی از ناحیه پیامبر اکرم(ص)، امیرالمومنین(ع) و امام حسن(ع) با پدیده پوشش و بدپوششی را مورد انکار قرار داده اند! این ادعا در حالی است که حتی اگر برخورد حکومتی را منحصر در برخورد حقوقی و قضائی بدانیم نیز، موارد متعددی از این نوع مواجهه در سیره پیامبر اکرم(ص) و امیرالمومنین(ع) مشاهده می شود که در ادامه مقاله به برخی از آنها اشاراتی خواهد رفت.
ب) برخورد حکومتی و غیر حکومتی: با توجه به حکومت داری پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) و محرومیت دیگر معصومین(ع) از این جایگاه، شاید بتوان انحای برخورد با پدیده پوشش و بدپوششی را از این منظر نیز به دو دسته تقسیم نمود: برخورد حکومتی و برخورد غیر حکومتی. مقصود از برخورد حکومتی برخوردهایی است که از سوی پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) در زمان حکومت داری ایشان و از شأن حکومتی ایشان ناشی شده است. مقصود از برخورد غیر حکومتی نیز برخوردهایی است که از سوی جملگی معصومین(ع) در زمان محرومیت آنها از حکومت از سوی ایشان صادر شده است. همچنین برخوردهایی که از سوی پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) در زمان حکومت شان، اما از شأنی غیر از شأن حکومتی آنها صادر شده باشد نیز در زمره انحای برخورد غیرحکومتی قرار دارد.
برگرفته از پایگاه حوزه نت