“علامه” برای کسانی است که 50 سال، در علوم مختلف مطالعه و تدریس داشته و در اغلب علوم متعارف حوزوی نیز صاحب نظرند. دقت علما در بر کار بردن عنوان «علامه» آن‌قدر زیاد است که طی چند دهه گذشته شاید نتوان بیش از 10 نفر را ذکر کرد.

در این مطلب به بیان برخی از شاخص‌ها درباره علامه بودن می‌پردازیم.

1- صاحب نظر بودن و صاحب مکتب بودن در حوزه‌های مختلف

مهم‌ترین شاخص و معیار برای اینکه فردی را علامه بخوانند، تخصص در زمینه‌های متعدد و صاحب نظر بودن در حوزه‌های مختلف است. در واقع می‌توان گفت علامه کسی است که در علوم مختلف جامعیت دارد و ذوفنون است.

برای مثال علامه طباطبایی در حوزه‌های مختلفی از جمله عرفان، فلسفه، تفسیر، حدیث، اخلاق، نجوم، ریاضیات و حتی شعر و خطاطی و … تبحر داشتند یا علامه حلی که در فقه، اصول، منطق، کلام، رجال، تفسیر حدیث بسیار متبحر بود و هر گاه در فقه شیعه از لفظ «علامه» به تنهایی استفاده می‌شود منظور علامه حلی است.

صفحات: 1· 2· 3· 4