تربيت انسان به فطرت خود نيازمند محبت است و با هيچ چيز چون محبت نمى توان آدمى را متحول ساخت و او را به سوى كمال سير داد. محبت سرمنشاء تربيت نفسها و نرم شدن دلهاى سخت است ، زيرا با هيچ چيز ديگر مانند محبت نمى توان در دل آدميان راه برد و دل ايشان را به دست آورد و آنان را از سركشى و نادرستى و پليدى بازداشت و به بندگى و راستى و درستى واداشت . به بيان استاد شهيد مرتضى مطهرى : «تاثير نيروى محبت و ارادت در زايل كردن رذايل اخلاقى از دل از قبيل تاءثير مواد شيميايى بر روى فلزات است ، مثلا يك كليشه ساز با تيزاب اطراف حروف را از بين مى برد نه با ناخن و يا سر چاقو و يا چيزى از اين قبيل . اما تاثير نيروى عقل در اصلاح مفاسد اخلاقى مانند كار كسى است كه بخواهد ذرات آهن را از خاك با دست جدا كند، چقدر رنج و زحمت دارد؟ اگر يك آهن رباى قوى در دست داشته باشد ممكن است با يك گردش همه آنها را جدا كند. نيروى ارادت و محبت مانند آهن ربا صفات رذيله را جمع مى كند و دور مى ريزد. به عقيده اهل عرفان ، محبت و ارادت پاكان و كملين همچون دستگاه خودكارى ، خود به خود رذايل را جمع مى كند و بيرون مى ريزد. حالت مجذوبيت اگر جا بيفتد از بهترين حالات است و اين است كه تصفيه گر و نبوغ بخش است . آرى آنان كه اين راه را رفته اند، اصلاح اخلاق را از نيروى محبت مى خواهند و به قدرت عشق و ارادت تكيه مى كنند. تجربه نشان داده است كه آن اندازه كه مصاحبت نيكان و ارادت و محبت آنان در روح مؤ ثر افتاده است ، خواندن صدها جلد كتاب اخلاقى مؤ ثر نبوده است .

منابع:

1-قرآن ، آل عمران / 159. 657-

2-: الامام روح الله الخمينى ، شرح دعاء السحر، الطبعة الاولى ، مؤ سسة تنظيم و نشر آثار الامام الخمينى ، 1416 ق . ص 43.

3- قرآن ، اعراف / 156.

4- قرآن ، انعام / 12.

5- قرآن ، انبياء / 107.

6- الشفا بتعريف حقوق المصطفى ، ج 1، ص 187.

7- ابونعيم احمد بن عبدالله بن احمد الاصبهانى ، دلائل النبوة ، تحقيق محمد رواس قلعه جى ، عبدالبر عباس ، الطبعة الثانية ، بيروت ، 1406 ق . ج 1، ص 182؛ شهاب الدين احمد بن على بن حجر العسقلانى ، المطالب العالية بزوائد المسانيد الثمانية ، تحقيق عبدالرحمن الاعظمى ، دارالمعرفة ، بيروت ، ج 4، ص 24.

8- جاذبه و دافعه على عليه السلام ، صص 71 72

برگرفته از كتاب : سيرى در تربيت اسلامى ،مؤ لف : مصطفى دلشاد تهرانى