کتابشناسی حضرت عبدالعظیم حسنی
اثری درباره پیشینه تاریخی ری و آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) و مسایل مربوط به آن است. مؤلف در این کتاب توانسته با تدوین اطلاعاتی که از تطبیق روایات با متون تاریخی حاصل می شود، در مجموع اطلاعاتی را درباره شخصیت تاریخی حضرت عبدالعظیم (ع) گردآوری نماید که به گفته خود: (مصرحاً در هیچ یک از نصوص تاریخی و روایی نیامده و در مجموع کلیاتی است که از اوضاع اجتماعی و جوّ سیاسی دیلمان و طبرستان و ری، به هنگام مهاجرت آن حضرت به این صفحات، متبادر به ذهن می شود.)
اما بقیه مطالب کتاب که مشتمل بر تاریخچه مزار و موقوفات و متولیان آستانه و …
می باشد، همگی مستند به اسناد و فرامین تاریخی است که از عصر صفویان تا امروز، در خانواده نگارنده باقی مانده اند.
مطالب کتاب در 10 فصل و 2 ضمیمه به شرح زیر تدوین شده است:
نهضت های فکری و سیاسی در قرون اولیه هجری، جوّ اجتماعی و مذهبی و سیاسی ری در قرن سوم هجری قمری، شرح زندگانی حضرت عبدالعظیم (ع)، تاریخچه مزار شریف، موقوفات آستانه مبارکه، سازمان آستانه مقدسه در دوران های مختلف تاریخی، تاریخچه خاندان تولیت و متولیان شرعی و انتصابی، رویدادهای تاریخی، بست نشینی های تاریخی، افسانه ها و شایعات و رویدادهای محلی و مجموعه اسناد (شامل 34 سند از اوائل قرن یازدهم تا اواسط قرن چهاردهم هجری).
7- تاریخ مختصر کتابخانه آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) که بمناسبت جشن افتتاحیه کتابخانه تقدیم میگردد(فارسی)
از: جواد مؤذنی
تصحیح: سید علی اکبر فتوحی
[اول]، تهران، چاپخانه حیدری، آذر 1341، 24 ص، رقعی؛ تصویر، سند.
ساختمان جدید کتابخانه آستان حضرت عبدالعظیم (ع)، شب 19 آذر 1341 مقارن با 13 رجب 1382ق افتتاح شد. این جزوه مختصر نیز به مناسبت جشن افتتاحیه کتابخانه با شرح سوابق خاندان تولیت و تاریخچه کتابخانه آستانه مقدسه در دوران سلطنت صفویه تا زمان چاپ جزوه (1341 ش) منتشر شده است. گفتنی است کتابخانه در هنگام افتتاح حدود 3133 کتاب در اختیار داشته است.
8- التحفة العظیمیة
از: جواد بن مهدی شاه عبدالعظیمی شریف رازی لاریجانی (م 1355ق)
مؤلف در کتاب دیگرش (نور الافاق)، ص 21 این عنوان را یکی دیگر از تألیفات خود دانسته و به آن ارجاع داده است؛ اما هم اکنون هیچ اطلاعی از آن نداریم.
9- تذکرة العظیمیة (فارسی)
از: محمد ابراهیم بن عبدالرحیم نجفی کلباسی (م 1362ق)
سربی، بی جا، مطبعه برادران باقرزاده، [1346ق؟]، 134+72 +12ص، رقعی.
از کتاب های سودمند در شرح احوال حضرت عبدالعظیم (ع) کتاب (تذکرة العظیمیة) است. تألیف این کتاب در 18 ذی قعده 1346ق پایان یافته و گویا در همان سال نیز چاپ شده است، و اکنون با تصحیح آقای علیرضا هزار، ضمن منشورات کنگره حضرت عبدالعظیم (ع) به چاپ می رسد.
کتاب شامل مقدمه و دوازده تذکره و خاتمه بدین شرح می باشد:
مقدمه: در بیان فضایل و خصایص سادات و کلیّه امامزاده ها به ذکر شصت فضیلت؛
تذکره اولی: بیان نسب و اجداد و پدر حضرت عبدالعظیم؛
تذکره دوم: بیان برادر و زوجه و اولاد حضرت عبدالعظیم؛
تذکره سوم: بیان فضایل آن حضرت به ذکر سه مقام؛
تذکره چهارم: بیان حدیث عرض دین آن حضرت به امام هادی (ع)؛
تذکره پنجم: بیان هجرت حضرت عبدالعظیم به ری و بیان اقسام هجرت از ممدوح و مذموم؛
تذکره ششم: بیان احادیث آن حضرت و ذکر چهل حدیث؛
تذکره هفتم: بیان مدفن حضرت عبدالعظیم و ری؛
تذکره هشتم: بیان وفات و شهادت حضرت عبدالعظیم؛
تذکره نهم: بیان ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم به ذکر چند حدیث؛
تذکره دهم: بیان آداب و زیارت و معنی آن و وظیفه خدام؛
تذکره یازدهم: بیان بانی قبر مبارک حضرت عبدالعظیم؛
تذکره دوازدهم: بیان اقوال علمای عظام در فضیلت حضرت عبدالعظیم.
خاتمه که مشتمل بر پنج تبصره است:
تبصره اولی: بیان حال امام زاده حمزه؛
تبصره دوم: اجمالی از حال سایر امام زاده ها کلیّةً و وظیفه عموم مردم نسبت به آنها؛
تبصره سوم: در بیان حال مرحوم شیخ صدوق ابن بابویه علیه الرحمة؛
تبصره چهارم: بیان احوال جد امجد مؤلف کتاب عالم ربانی و علامه ثانی مرحوم آیة الله حاج محمد ابراهیم کلباسی اعلی الله مقامه؛
تبصره پنجم: در بیان رد فتاوی و خرافات طایفه وهابی.
(ر. ک: الذریعة، ج 4، ص 40؛ فهرست کتابهای چاپی فارسی، خانبابا مشار، ج 1، ص 1250؛ فهرستواره کتابهای فارسی، احمد منزوی، ج 3، ص 2072)