عزت ملی در روابط بین الملل با تاکید بر بیانیه گام دوم

زهرا میرزایی[1]

چکیده

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه‌جویی و سلطه‌پذیری، حفظ استقلال همه‌جانبه و عدم تعهد در برابر قدرت‌های سلطه‌گر و روابط صلح‌آمیز متقابل با دول غیر محارب استوار است، یکی از اهداف جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی با تاکید بر بیانیه گام دوم رهایی از وابستگی به قدرت های بزرگ است، استقلال، آزادی، عزت ملی در روابط بین الملل در حوزه مذکور از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر به روش توصیفی_تحلیلی و با بهره گیری از رهنمودهای مقام معظم رهبری در بیاینه گام دوم و سخنرانی های ایشان و نیز کتب و مقالات متعدد در این زمینه، موضوع مذکور را مورد بررسی قرار داده است. حفظ ساختار نظام جمهوری اسلامی و ایجاد روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب در عرصه بین الملل و شناخت مؤلفه های آن از ضروریات عزت ملی می باشد.

کلید واژه ها: آزادی، استقلال، بیانیه گام دوم، روابط بین الملل، رهبر انقلاب، عزت ملی

[1] طلبه سطح دو حوزه علمیه فاطمیه دامغان.

برشي از مقاله «ویژگی‌های آمرین به معروف از دیدگاه شهید مطهری»
شهید مطهری دیدگاه بسیار جامعی در مورد امربه‌معروف و نهی از منکر داشتند و آن را محدود به امور جزئی نمی‌دانستند. چون ایشان یک اسلام‌شناس با دید جامع بودند. ایشان در این مورد می‌فرمایند: تمام هدف‌های مثبت اسلامی داخل در معروف و تمام هدف‌های منفی داخل در منکر است اگرچه در امربه‌معروف و نهی از منکر تعبیر امر و نهی است ولی با توجه به قرائتی که از خود قرآن کریم می‌توان استنباط کرد و به احادیث قطعی اسلامی و به دلیل این‌که از مسلمات فقه اسلامی ماست و تاریخ، استفاده کردن از هر وسیله مشروع برای پیشبرد هدف‌های اسلامی است پس اگر بخواهیم روح امربه‌معروف و نهی از منکر را با ترجمه و تعبیر فارسی خودمان بیان کنیم باید بگوییم: «لزوم استفاده از هر وسیله مشروع برای پیشبرد اهداف اسلامی».( مطهری الف،1394 : 113).

استاد در اهمیت امربه‌معروف و نهی از منکر به حدیث پیامبر (ص) استناد می‌کنند و می‌فرمایند: پیغمبر اکرم (ص) موضوع امربه‌معروف و نهی از منکر را با تعبیر دیگری بیان کرده است. آنجا که فرمود: «کلکمْ راعٍ وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ» (سیوطی، بیتا :95) تمام افراد شما مسلمانان، به‌منزله حافظ و نگهبان و شبان دیگری هستید و تمام شما  نسبت به خودتان مسئولید. تعبیری از این بالاتر نمی‌توان کرد یعنی ایجاد نوعی تعهد و مسئولیت مشترک میان افراد مسلمان برای حفظ و نگهداری جامعه اسلامی. بر مبنای تعلیمات اسلامی. چنین وظیفه سنگینی اولاً آگاهی و اطلاع زیاد می‌خواهد یعنی هر فرد یا اجتماع ناآگاهی نمی‌تواند این وظیفه را به‌خوبی انجام دهد و ثانیاً قدرت و امکان می‌طلبد. انجام دادن چنین مسئولیت بزرگ و چنین تکلیف بسیار بزرگی احتیاج به قدرت و نیرو دارد. (مطهری، 1394 :114). بنابراین استاد مطهری امر به ‌معروف و نهی از منکر را امری بزرگ و وسیله‌ای مشروع برای پیشبرد اهداف اسلامی می‌داند که باید آگاهی لازم در مورد آن پیدا شود و مورد توجه همه مسلمانان قرار گیرد.

چکیده
امربه‌معروف و نهی از منکر از فروع دین هستند و از احکام و دستورات دینی که برای اصلاح جامعه  امر به ‌معروف از مهم‌ترین وظایف مؤمنان و بارزترین ویژگی جامعه اسلامی است. یکی از مسائل مهمی که در زمینه امربه‌معروف و نهی از منکر باید بدان پرداخت، ویژگی‌های آمرین به معروف است که می‌تواند به اجرای صحیح این فریضه کمک کند. اگر آمران به معروف آگاهی‌های لازم را داشته باشند اثرات نیکی  بر جامعه خواهد گذاشت و عدم آگاهی آنان به این ویژگیها موجب دین‌گریزی و لجاجت برخی از افراد جامعه می‌شود. پژوهش حاضر در حیطه اخلاق کاربردی باهدف شناخت ویژگی‌های آمرین به معروف به تبیین مفهوم معروف و بررسی اهمیت امربه‌معروف و به ویژگی‌های فردی و اجتماعی آمرین به معروف در آیه 112 سوره توبه از دیدگاه شهید مطهری پرداخته. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی بوده و روش بکار رفته در این مطالعه کتابخانه‌ای است که با مراجعه به منابع مکتوب، سایت‌ها و مقالات صورت گرفته است. از نتایج این پژوهش می‌توان به ویژگی‌های فردی و اجتماعی آمرین به معروف ازجمله؛ تائب بودن، عابد بودن، حامد بودن، سائح بودن، راکع و ساجد بودن و حافظ حدودالله بودن اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها: ویژگی، آمرین به معروف، حدود الهی

نویسنده: زینب گیلان

استاد راهنما : زينت السادات رزم آرا

برشي از مقاله «بايسته هاي اخلاقي آمر به معروف و ناهي از منكر در نهج البلاغه»

افرادی که دیگران را به خوبی ها و ارزش ها دعوت می کنند و یا آنان را از گنا هان و مفاسد نهی می کنند برای آنکه در عملشان موفق و پیروز باشند باید خود آراسته به صفات و بایسته های رفتاری اعم از کلامی و غیرکلامی باشند که به برخی از آن ها در ذیل اشاره شده است : 

 1 . اخلاص

اخلاص، پاک و خالص کردن نیتها از شرک و ریاست. یعنی انسان باید تمام کارهای خود را برای رضای خدا انجام دهد و همه وجود خود را در اختیار او قرار دهد، در غیر اینصورت اگر انسان کارش را برای رضایت دیگران انجام دهد در حقیقت کار خود را بی ارزش ساخته است. پس نیت و انگیزه ها ست که بواسطه آن ارزش و اعتبار اعمال انسان سنجیده می شود. گاهی خدایی ترین کارها مانند جهاد در راه خدا به خاطر آفتی که در نیت است به آسانی تباه می شود وگا هی هم کارهای معمولی دنیایی مانند کمک به نیازمندان در صورتی که با نیت پاک و خدایی باشد ارزش می یابد. نیت و ارزشهای خالص است که انسانها را به خدا نزدیک می کند و اعمال انسان را مورد قبول درگاه حق قرار می دهد. حضرت فاطمه h  می فرمایند:"هرکس عبادت خالص خود را به سوی خدا بالا فرستد، خدای عزوجل بالاترین مصلحت ها را برایش فرو می فرستد”  از جمله صفات آمر به معروف و ناهی از منکر در نهج البلاغه اخلاص می باشد که سرور دو جهان حضرت علی g درخطبه 76 به این مطلب اشاره فرموده اند : ” خدا رحمت کند کسی را که چون سخن حکیمانه بشنود، خوب فراگیرد، و چون هدایت شود بپذیرد، دست به دامن هدایت کننده زند و نجات یابد. مراقب خویش در برابر پروردگار باشد. ازگناهان خود بترسد، خالصانه گام بردارد، عمل نیکو انجام دهد، ذخیره ای برای آخرت فراهم آورد و از گناه بپرهیزد ” (نهج البلاغه : خطبه 76) .

ادامه »

چکیده

امر به معروف و نهی از منکر، یکی از واجبات و فرائض بسیار مهم و بزرگ اسلام است .حفظ دین در همه ابعادش به اجرای امر به معروف و نهی از منکر بستگی دارد. یکی از مسائل مهمی که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر باید بدان پرداخت، اخلاق امر به معروف و نهی از منکر است که می تواند به اجرای صحیح این فریضه کمک کند. مساله حائز اهمیتی که آمران به معروف و ناهیان از منکر باید نسبت به آن توجه وافر وکافی داشته باشند،  باید ها و نباید هایی است که در این امر خطیر و مهم مورد توجه قرار می گیرد. با توجه به شرایط کنونی جامعه در صورتیکه عاملان این فریضه حیاتی، آراسته به بایسته های اخلاقی نباشند اثر منفی بر جامعه خواهد گذاشت و باعث لجاجت و دین گریزی برخی از افراد جامعه می شود  پژوهش حاضر در حیطه اخلاق کاربردی سعی دارد با هدف شناخت بایسته های رفتاری آمر به معروف و ناهی از منکر به بررسی تبیین مفهوم معروف و منکر و برخی صفات و بایسته های رفتاری آمر به معروف و ناهی از منکر در نهج البلاغه بپردازد. پژوهش حاضر با روش مطالعه کتابخانه ای و روش پژوهش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. از نتایج این پژوهش می توان به صفات و بایسته های رفتاری آمر به معروف وناهی از منکر از جمله: اخلاص، ایمان، تواضع و فروتنی، صبر و شکیبایی، علم و آگاهی، ادب، نرمخویی، تلفیق قول با عمل و عفو و گذشت اشاره نمود.  

کلید واژه ها: بایسته اخلاقی - آمر - معروف - ناهی - منکر - اخلاق امر به معروف.

محقق:نفیسه صادقی

استاد راهنما: حميده مخلصي

فاطمه نظربیگی

چکیده

اعتقاد به وجود و ظهور امام زمان (عج)، از جمله اعتقادات مهم اسلامی و شیعی است و هم چون سایر مسائل دینی لوازم اخلاقی معینی بر آن مترتب است. موضوع زمینه سازی ظهور در جامعه منتظر ارتباط محکمی با نحوه نگرش و شناخت ما به مفهوم و ماهیت اندیشه انتظار و خصیصه­های اخلاقی فرد منتظر و نیز رابطه این آموزه­ها و خصیصه­ها با شرایط، رفتار و اخلاق جامعه منتظر دارد. پژوهش حاضر سعی نموده است با هدف شناخت خصیصه های اخلاقی جامعه منتظر با تاکید بر منابع دینی به بررسی برخی از خصیصه های اخلاقی این جامعه و راه­کارهای نهادینه سازی آنها در جامعه منتظر بپردازد. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و با روش مطالعه­ی کتابخانه ای انجام شده است. از نتایج بدست آمده این پژوهش می توان مهمترین خصیصه های اخلاقی جامعه منتظر مانند: شجاعت، امیدواری به ظهور، اعتدال، بصیرت و استواری در عقیده و عمل را نام برد و همچنین از راهکارهای نهادینه سازی این خصیصه های اخلاقی، امر به معروف و نهی از منکر، تربیت صحیح، بصیرت افزایی و ولایت مداری را بر شمرد.

کلید واژه ها: خصیصه، اخلاق، جامعه منتظر، مهدویت.

محقق: فاطمه نظربيگي
استاد راهنما:حميده مخلصي

تاريخ ارزيابي :شهريور 99

چکیده

امر به معروف و نهی از منکر ، یکی از واجبات و فرائض بسیار مهم و بزرگ اسلام است . حفظ دین در همه ابعادش به اجرای امر به معروف و نهی از منکر بستگی دارد . یکی از مسائل مهمی که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر باید بدان پرداخت ، اخلاق امر به معروف و نهی از منکر است که می تواند به اجرای صحیح این فریضه کمک کند . مساله حائز اهمیتی که آمران به معروف و نا هیان از منکر باید نسبت به آن توجه وافر وکافی داشته باشند ،  باید ها و نباید هایی است که در این امر خطیر و مهم مورد توجه قرار می گیرد . با توجه به شرایط کنونی جامعه در صورتیکه عاملان این فریضه حیاتی ، آراسته به بایسته های اخلاقی نباشند اثر منفی بر جامعه خواهد گذاشت و باعث لجاجت و دین گریزی برخی از افراد جامعه می شود . پژوهش حاضر در حیطه اخلاق کاربردی سعی دارد با هدف شناخت بایسته های رفتاری آمر به معروف و ناهی از منکر به بررسی تبیین مفهوم معروف و منکر و برخی صفات و بایسته های رفتاری آمر به معروف و ناهی از منکر در نهج البلاغه بپردازد . پژوهش حاضر با روش مطالعه کتابخانه ای و روش پژوهش توصیفی - تحلیلی انجام شده است . از نتایج این پژوهش می توان به صفات و بایسته های رفتاری آمر به معروف وناهی از منکر از جمله : اخلاص ، ایمان ، تواضع و فروتنی ، صبر و شکیبایی ، علم و آگاهی ، ادب ، نرمخویی ، تلفیق قول با عمل و عفو و گذشت اشاره نمود .   

کلید واژه ها : بایسته اخلاقی - آمر - معروف - ناهی - منکر - اخلاق امر به معروف

نويسنده:نفيسه صادقي ،حميده مخلصي

معرفي مقاله

مقاله حاضر درباره هجرت، آثار و پیامدهای آن از منظر قرآن و روایات است که به بررسی و تبیین مفهوم هجرت و آثار و پیامدهای دنیوی و اخروی آن از منظر آیات و روایات می­پردازد.این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه­ای انجام می­شود. و بیشتر از منابع تفسیری و روایی استفاده شده است.در این مجموعه سعی شده به جایگاه و اهمیت هجرت و مهاجر، اوصاف مهاجران فی سبیل الله و آثار و ثمرات دنیوی و اخروی هجرت اشاره شود. هجرت، مسئله­ای بسیار مهم و سرنوشت سازی در زندگی مسلمانان است و در مقاطع مختلف ممکن است برای ما الزامی می­شود. نمونه­های بارز مهاجران واقعی انبیایی چون حضرت موسی، ابراهیم، لوط و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بودند آثار و ثمرات هجرت را می­توان به دو دسته دنیوی و اخروی تقسیم نمود. توفیق الهی ، هدایت، رفع ترس، جواز دوستی و… برخی از آثار و ثمرات دنیوی محسوب می­شوند از سوی دیگر زندگی جاوید در بهشت، روزی و ثواب همیشگی، رستگاری … را می­توان از آثار اخروی بر شمرد.

واژگان کلیدی : هجرت آموزه‌های اسلامی ، اهداف هجرت ،آثار هجرت

محقق:سحر محد نژاد

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

تحقیق پایانی سطح دو(کارشناسی)

محقق: فهیمه قادری

استاد راهنما :مریم فراتی

استاد داور: دکترعلی پریمی

چكيده

لزوم شناخت صحیح معنای سیادت، حقوق و تکالیف سادات و ادای حقوق ایشان کاملاً مشخص می‌باشد. سیادت در معنای لغوی به معنای داشتن شرافت، بزرگی و مهتری یافتن، آقایی، کیاست و فرمانروایی و فرزند رسول الله بودن و… می‌باشد. و در معنای اصطلاحی و فقهی که مناسب با معنای لغوی نیز می‌باشد، به اشخاصی گفته می‌شود که از طریق پدر یا مادر، نژادشان به هاشم جد اعلای رسول الله(ص) برسد. و علت دارا بودن سادات از احکام خاص، انتسابشان به حضرت رسول(ص) می‌باشد نه جناب هاشم. در این پژوهش مشخص می‌شود که مدعی سیادت تصدیق نمی‌شود، مگر با بیّنه یا اشاعه سیادت وی، وجوب اکرام ایشان به مانند اکرام هر مؤمنی، واجب است ولی برای سادات تأکیدش بیشتر است. همچنین به دلالت ادله شرعیو برای زنده نگه داشتن سنت رسول الله(ص) و برپایی عدالت، نیمی از خمس به مصرف ایتام و مساکین و ابن السبیل از سادات تعلق می‌گیرد؛ چرا که زکات ـ منبع مالی بزرگ دولت اسلامی ـ بر ایشان حرام است. و در زکات نیز حتی سادات را به عنوان جمع‌آوران زکات نمی‌پذیرند.و از دیگر احکام سادات رابطه سیادت با سن یائسگی می باشد، سن متوسط یائسگی در بین 140 خانم غیر سیده 62/3 ± 9/49 و در بین 140 خانم که پدران آنها سید بود 79/4± 7/51 سال بود. سن متوسط یائسگی بین خانم‌هایی که پدر آنها سید است بیش از جامعه عادی است. هدف از این پزوهش آشنایی با چگونگی انتساب افراد به سیادت وبررسی احکام مالی و احکام طهارت در سادات و شناخت برخی از فضایل سادات است. روش پردازش اطلاعات تحلیلی – توصیفی ومبتنی بر منابع کتابخانه ای است.

کلمات کلیدی: سید، شریف، سیادت، احکام سادات.

چکیده

نشوز از واژگان مهم قرآنی است که در اصطلاح فقه امامیه به معنای خروج زن یا شوهر از ادای حق یا حقوق واجب همسرش است. قرآن کریم در آیات 34 و 128 سور ه ی نساء، به نشوز زوج و زوجه و را ه های رفع یا مقابله با آن ها پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی از طریق جمع آوری کتابخانه ای مطالب،  به تعریف نشوز، مصادیق نشوز از دیدگاه فقه اسلامی و نیز وظایف همسران در مقابل نشوز یکدیگر پرداخته است.  هدف از پرداختن به این موضوع به جهت اهمیت و ویژگی خاصی است که بحث تمکین در نظام خانواده دارد؛ چرا که یکی از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال در خانواده بحث عدم تمکین است و آنچه که شواهد نشان می دهد، بسیاري از زوجین و خانواده ها نسبت به این مسئله اطلاع و آگاهی اندکی دارند، چنانچه بسیاري از افراد تصور می کنند که تمکین فقط براي زوجه می باشد و آن هم اطاعت بی چون چرا در همۀ موارد از شوهر است و نکتۀ جالب آنکه بسیاري از افراد جامعه اطلاع ندارند که نشوز در مورد شوهر نیز صدق می کند و رئیس خانواده هم می تواند ناشز محسوب شود. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که آیا فقه امامیه و قانون مدنی به بحث نشوز زن و مرد اشاره اي داشته است؟

کلیدواژه: نشوز، ناشزه، زوج، زوجه، فقه امامیه.

 محقق:زينب صادقچه

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

چکیده

مساله اذن ولی در نکاح دوشیزه از مباحث مطرح در جامعه می باشد و عده ای از فقها و قانون گذاران در قانون مدنی ایران جلب موافقت پدر را علاوه بر موافقت دختر برای ازدواج دختر باکره رشیده لازم دانسته اند. هدف از انتخاب موضوع مذکور، پاسخ به پرسشهایی است که در این زمینه مطرح می شود از جمله اینکه  آیا دختر ولایت تام دارد؟ و یا این که ولی ولایت تام در انتخاب همسر برای دختر دارد؟ دخترانی که بدون اذن پدر ازدواج کرده اند، نکاحشان چه حکمی دارد؟ و سوالات دیگری که ضرورت پرداختن به موضوع مذکور را هر چه بیشتر روشن می کند ، که البته خلأهای قانونی نیز در این زمینه وجود دارد و آن چه این خلاها را پر رنگ تر می نماید، عدم ضرورت اذن پدرانی است که از ازدواج دختران خویش با کفو خود ممانعت می کنند.

تحقیق پایانی حاضر به روش توصیفی و با استفاده از منابع فقهی و حقوقی انجام شده است و در آن به بررسی آراء فقها و حقوق دانان در مورد مسئله گستره اذن ولی در نکاح پرداخته است.

اهمیت این مساله با توجه به رای قانون گذار که نکاح صورت گرفته بدون اذن ولی را متوقف به اجازه بعدی پدر می داند، روشن می گردد. این در حالی است که فقها متاخر، نکاح فوق الذکر را صحیح می دانند؛ البته در پذیرفتن این نظریه از طرف قانون گذار نباید هدف او را مبنی بر جعل قواعدی برای نظم جامعه نادیده گرفت که از عوامل اساسی به شمار می آید.

واژگان کلیدی

ولی، ولایت، اذن، نکاح، دوشیزه، بالغه رشیده

محقق:زينب قدرتي

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

چكيده

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استثنایی در جهان، عدم وابستگی کامل به نظام سلطه و همچنین رسالت عظیم خود در بیداری مستضعفین جهان مورد نظر جوامع سلطه گر بوده و این کشورها به صورت مستمر در حال ایجاد نقشه های پیچیده جهت سلطه، براندازی و…. علیه نظام مقدس اسلام بوده اند. طبیعی است که برای حفظ و بقای نظام جمهوری اسلامی باید این توطئه ها و دشمنی ها را شناسایی و خنثی کرد. یکی از اصلی ترین راه های شناسایی دشمن در هر انقلابی توجه به اندیشه های رهبران آن انقلاب است. در ایران بعد از انقلاب اسلامی و پس از رحلت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله خامنه ای(حفظه الله) به عنوان رهبر انتخاب شدند. یکی از وظایف ایشان در جایگاه ولی فقیه، شناساندن دشمنان به مردم و مسئولین و شیوه های دشمنی آنان برای تضعیف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکار برای مقابله با دسیسه های شوم دشمنان می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی دشمن شناسی و جریان نفوذ در بیانات مقام معظم رهبری (حفظه الله) می باشد که در این پژوهش به ضرورت دشمن شناسی از دیدگاه رهبری و اقسام دشمنان و شیوه های مبارزه آنان با نظام جمهوری اسلامی اشاره شده است. با مطالعه اقسام نفوذ در بیانات رهبر معظم انقلاب در می یابیم که اصلی ترین و موتور محرک جریان نفوذ در همه ی شئون از جمله اقتصادی، سیاسی و…نفوذ فرهنگی به عنوان خطرناک ترین نفوذ می باشد. سعی شده است با نگاهی به دور از غرض ورزی و با تکیه کامل بر بیانات و نظریات رهبر معظم انقلاب، نسبت به شناخت ماهیت، ویژگی ها، اقسام و مؤلفه های نفوذ مطالبی مدون و هدفمند به رشته تحریر در آید. در پایان نیز با تأسی کامل به گفتارها وسیره معظم له راهکارهایی برای مقابله با نفوذی و جریان نفوذ ارائه می گردد. روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها نیز، به صورت اسنادی ـ کتابخانه‌ای می باشد.

واژگان کلیدی: دشمن، دشمن شناسی، نفوذ، جریان نفوذ، شناخت، آیت الله خامنه ای (حفظه الله)

 محقق:مرضيه وفايي نژاد

استاد راهنما:آزاده ناظميان

 چکیده:

سرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که نقش بسیار مهم‌تری را نسبت به سرمایه فیزیکی و انسانی در جامعه ایفا می‌کند. امروزه در جامعه شناسی مفهوم جامعه شناسی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است. مفهوم سرمایه اجتماعی به پیوندها و ارتباطات اعضای یک اجتماع به عنوان منبع با ارزشی اشاره دارد و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل و مشارکت و آگاهی، موجب تحقق اهداف یک جامعه می‌شود. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه‌ها اثربخشی خود را از دست داده و پیمودن راه‌های توسعه و کمال در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناهموار و دشوار می‌شود. وجود سرمایه‌اجتماعی، کلید استقرار جامعه‌مدنی و حیات یک اجتماع است. سرمایه اجتماعی عمدتا مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی و … می‌باشد. وجود گوناگون پیوندها و عناصر سرمایه اجتماعی مانند مشارکت، اعتماد متقابل و ارتباط میان افراد جامعه و آگاهی، موجب تحقق اهداف یک جامعه می شود. ضرورت اهمیت تحقیق، در مورد این مفهوم را نشان می‌دهد. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، انجام گرفته است و به بررسی معنی و مفهوم سرمایه اجتماعی، عناصر و مولفه ها و عوامل تضعیف سرمایه اجتماعی که مانع رشد و بالندگی یک جامعه می‌شود، می پردازد.

کلید واژه: سرمایه اجتماعی – جامعه - اعتماد – مشارکت – آگاهی

محقق:فاطمه صدراللهي

استاد راهنما:دكتر ابوالفضل خراساني

استاد راهنما:سرکارخانم مریم فراتی

استاد داور:دکتر علی پریمی

 پژوهشگر:معصومه دهقان

تاريخ دفاع:تابستان1397

چکیده

حريم خصوصي محدوده زندگي شخصي هر فرد است كه مايل نيست ديگران بدون اجازه وي به آن دسترسي داشته باشند. درباره اهميت حريم خصوصي و لزوم صيانت از آن بين مكاتب و انديشمندان هيچ اختلافي نيست، اختلاف آنها در مباني، ميزان و محدوده حريم خصوصي افراد است. در اسلام اصل بر عمومي نبودن مسائل شخصي است مگر خلاف آن اثبات شود. حريم خصوصي در اسلام فضايي مقدس به شمار مي‌رود كه هر فردي نمي‌تواند وارد آن شود. به دلايل عقلي و نقلي مانند حفظ امنيت و كرامت و حريم مؤمن، حرمت غيبت و تجسس و عدم جواز فاش شدن اسرار ديگران و ساير موارد. البته اين حكم در مواردي قابل استثناء است، حكومت اسلامي از آنجايي كه موظف است امنيت و سلامت جامعه را حفظ كند، در برخي موارد مجاز است كه به حريم خصوصي افراد خصوصاً كارگزاران دولتي وارد شود. هدف از اين تحقيق آشنايي با ارزش حريم خصوصي در اسلام و ادله عدم جواز و ورود به حريم خصوصي و بررسي و آشنايي با ادله جواز ورود حكومت به حريم خصوصي مي‌باشد. اين پژوهش به روش توصيفي ـ تحليلي با تكيه بر منابع كتابخانه‌اي گردآوري شده است و نتايج حاصل از آن اين است كه جهت حفظ كرامت و حريم مؤمن، افراد حق ندارند وارد حريم خصوصي ديگران شوند، اما حكومت جهت حفظ امنيت نظام و اطلاع يافتن از وضعيت كارگزاران دولتي و ساير موارد مي‌تواند وارد حريم خصوصي افراد شود.

كليده واژه‌ها: حريم، حريم خصوصي، اسلام، حكومت، ورود حكومت

محقق : شهربانو صادقي

استاد راهنما : مریم فراتی

استاد داور : دکتر علی پریمی

تاريخ دفاع: تابستان1397

چکیده

خداوند متعال انسان را در قرآن به عنوان اشرف مخلوقات معرفي كرده است و از انسان به عنوان بهترين موجودات خود ياد كرده است. كه اين موجود بسيار شريف حقوقي را دارا مي‌باشد. اين حقوق شرعي به حق‌الله و حق‌الناس تقسيم مي‌شود كه خداوند متعال نسبت به رعايت حق‌الناس تأكيد زيادي دارند. رعايت اين حقوق داراي آثار ارزنده‌اي از قبيل كنترل سطح فقر در جامعه، زياد شدن روزي، پذيرش توبه، نجات از عذاب اخروي و ساير آثار مي‌باشد. خداوند به انسان‌ها امر فرموده‌اند كه حق مردم را ادا كنند تا از عذاب اخروي و دنيوي در امان باشند. يكي از راه‌هاي جبران حق‌الناس رد مظالم است و رد مظالم صدقه‌اي است كه انسان از طرف صاحب حق مجهول با اجازه مرجع تقليد خود به فقير مي‌پردازد. رد مظالم داراي آثار فراواني مي‌باشد از قبيل افزايش مال و ثروت، سعادت دنيا و آخرت، دفع بلا و خاموشي غضب الهي و ساير آثار. هدف از اين تحقيق بررسي تاریخچه رد مظالم، پرداخت رد مظالم و احکام آن و آثار سوء مظلمه عباد و برکات فردی و اجتماعی  رد مظالم می‌باشد. اين تحقيق با روش تحليلي ـ توصيفي و استفاده از اسناد كتابخانه‌اي به بررسي موضوع رد مظالم پرداخته است. نتيجه تحقيق روشن مي‌كند كه يكي از مظالم بسيار سخت حق‌الناس است كه عقوبت سنگيني را به دنبال دارد و بهترين راه‌ رهايي از اين حقوق به خصوص حق‌الناس جبران آن در دنياست كه با كسب رضايت ستم ديده حاصل مي‌شود وگرنه در آخرت غرامت سنگين‌تري را بايد پرداخت.

كليد واژه‌ها: حق‌الناس، تضييع حقوق، رد مظالم، حقوق الهي، آثار و احکام.

تحقيق پاياني
محقق:فهيمه قادري
استاد راهنما:خانم مریم فراتی
تاريخ دفاع: تابستان 97

چكيده
لزوم شناخت صحیح معنای سیادت، حقوق و تکالیف سادات و ادای حقوق ایشان کاملاً مشخص می‌باشد. سیادت در معنای لغوی به معنای داشتن شرافت، بزرگی و مهتری یافتن، آقایی، کیاست و فرمانروایی و فرزند رسول الله بودن و… می‌باشد. و در معنای اصطلاحی و فقهی که مناسب با معنای لغوی نیز می‌باشد، به اشخاصی گفته می‌شود که از طریق پدر یا مادر، نژادشان به هاشم جد اعلای رسول الله(ص) برسد. و علت دارا بودن سادات از احکام خاص، انتسابشان به حضرت رسول(ص) می‌باشد نه جناب هاشم. در این پژوهش مشخص می‌شود که مدعی سیادت تصدیق نمی‌شود، مگر با بیّنه یا اشاعه سیادت وی، وجوب اکرام ایشان به مانند اکرام هر مؤمنی، واجب است ولی برای سادات تأکیدش بیشتر است. همچنین به دلالت ادله شرعیو برای زنده نگه داشتن سنت رسول الله(ص) و برپایی عدالت، نیمی از خمس به مصرف ایتام و مساکین و ابن السبیل از سادات تعلق می‌گیرد؛ چرا که زکات ـ منبع مالی بزرگ دولت اسلامی ـ بر ایشان حرام است. و در زکات نیز حتی سادات را به عنوان جمع‌آوران زکات نمی‌پذیرند.و از دیگر احکام سادات رابطه سیادت با سن یائسگی می باشد، سن متوسط یائسگی در بین 140 خانم غیر سیده 62/3 ± 9/49 و در بین 140 خانم که پدران آنها سید بود 79/4± 7/51 سال بود. سن متوسط یائسگی بین خانم‌هایی که پدر آنها سید است بیش از جامعه عادی است. هدف از این پزوهش آشنایی با چگونگی انتساب افراد به سیادت وبررسی احکام مالی و احکام طهارت در سادات و شناخت برخی از فضایل سادات است. روش پردازش اطلاعات تحلیلی – توصیفی ومبتنی بر منابع کتابخانه ای است.
کلمات کلیدی: سید، شریف، سیادت، احکام سادات.

احکام اموات در فقه امامیه
تحقیق پایانی
محقق:زینب کالشان
استاد راهنما:لیلا خواجه زاده
چکیده
دین مبین اسلام برای انسان مسلمان حرمت خاصی قائل است و یکی از موارد حتمی در زندگی هر انسانی لحظه¬ی جان دادن و مرگ است و ناگزیر هر انسانی آن را تجربه خواهد کرد. لذا دین اسلام برای این لحظات حساس از زندگی آدمی احکامی را بیان داشته است که این احکام دامنه¬ی وسیعی را شامل می¬شود و از مرحله ی آماده سازی شخص برای دفن و پس از دفن قابل بحث است.لذا پژوهش حاضر با عنوان احکام اموات در فقه امامیه به روش توصیفی تبیینی، با هدف آشنایی بیشتر با احکام اموات مسلمان انجام شده است ؛ نتیجه حاصله از مباحث گویای آن است که این احکام و آداب شامل واجبات و مستحبات می باشد که واجبات آن الزامی و مستحبات آن غیرالزامی می¬باشد .
کلیدواژه: احکام، اموات،غسل، کفن، دفن،تشییع،فقه امامیه.

تحقیق پایانی
عنوان: ابعاد فعالیت امام علی (ع) در دوران خلفا
محقق:فاطمه عظیمی پور
استاد راهنما: مرضیه عسگری
استاد داور:دکتر علی پریمی
چکیده
بعد از وفات رسول الله (ص ) جریاناتی صورت گرفت که نتیجه آن قطع شدن خلافت از اهل بیت رسول الله(ص) بود و در حالی که بارها پیامبر(ص) در طول زمان زندگی خویش حضرت علی(ع)را جانشین بر حق خود خوانده است ابوبکر خلیفه بعد از رسول الله انتخاب شد و بعد از او عمر و عثمان به خلافت رسیدند. حضرت علی(ع) در طول این سال¬ها فعالیت¬هایی برای حفظ اسلام و اقداماتی برای بازگرداندن خلافت انجام دادند با این¬که ایشان منصبی نداشتند ولی جامعه اسلامی را هدایت و راهنمایی می‌کرد و مشاوری امین برای خلفای وقت بود. لذا این نوشتار در پی شناختن ابعاد فعالیت¬های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی امام علی(ع) ، به بررسی فعالیت‌های امام در دوران خلفا با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از قرآن و کتب روایی و تاریخی پرداخته و ابعاد گوناگون آنها را مورد بررسی قرار می دهد. به طور کلی فعالیت‌های امام علی (ع)در دوران خلافت موجب رشد و هدایت مردم و تعالی جامعه اسلامی در زمینه های گوناگون شد.
کلید واژه ها: فعالیت، فعالیت اقتصادی، فعالیت اجتماعی، فعالیت فرهنگی

تحقیق پایانی با عنوان سوگواری از منظر اسلام

محقق:فاطمه معبادی

استاد راهنما:طیبه مهرابی

 استاد داور:محمد علی منصوریان

تاریخ دفاع:تابستان 98

چکیده

سوگواری و برپایی مجالس به پاس تعظیم و احترام فرد یا گروهی است، که در قالب مداحی سخنرانی، سینه زنی و غیره ­انجام می­شود . و هم­چنین به دلیل نقش سازنده فردی و اجتماعی و فرهنگی آن ، جایگاه ویژه­ای در مکتب اسلام و سیره اهل بیت دارد. اما برخی اعمال خارج از توصیه­ها و احکام دین در مراسم­های سوگواری که به نام دین و به عنوان دستور دینی معرفی و عملی شود بدعت محسوب شده و ضروری است نحوه سوگواری­­ها اصلاح و بدعت­ها از آن زدوده شود . این تحقیق با هدف بررسی سوگواری از منظر اسلام به روش توصیفی تحلیلی انجام شد. نتایج بررسی ­­ها نشان می­دهد که گریه کردن، نوحه­سرایی و مرثیه­ خوانی و  عزاداری طبق آیات قرآن احادیث شیعه و سنی برای اهل بیت b نه تنها ممنوع نیست بلکه دارای فضیلت خاصی است که این فضیلت شامل تعزیه داران واقعی خواهد گردید. و نیز از مصادیق شعائر الهی، مودّت و محبّت به اهل بیت (ع) و مبارزه با ظلم و ستم است که در قرآن به آن­ها سفارش شده است و می­توان مشروعیت سوگواری را در اسلام اثبات کرد. اما در زمینه بروز بدعت­ها و خرافات در سوگواری می­توان چنین نتیجه گرفت که از نظر اکثر فقهای عظام حکم اولیه در مورد بدعت­ها ازجمله قمه­زنی و هر نوع عمل نامتعارف در سوگواری­­­ها ، حرمت است و در هیچ­یک از فرمایش معصومین b پیرامون فضیلت سوگواری بر امام حسین (ع) به امری غیر از گریه کردن و زیارت کردن قبر مطهّرشان توصیه نشده است.

واژه ­های کلیدی: سوگواری ، بدعت، مشروعیت، اهل بیت (ع) .

چكيده
تربيت دينى، مجموعه تحولاتي است كه در فكر و عقيده فرد، به منظور ايجاد نوعى خاص از عمل و رفتار، كه متكى بر ضوابط مذهب باشد، انجام مى‏گيرد. در سايه اين تحولات، اخلاق، عادات، آداب و رفتار و روابط فردى و اجتماعى شخص صورت مذهبى و دينى به خود مى‏گيرد.

پژوهش حاضر با عنوان آموزه های اخلاقی اهل بیت علیهم السلام در تربیت دینی با هدف آشنایی با آموزه های تربیتی اخلاقی اهل بيت عليهم السلام به روش توصيفي تحليلي وگرد آوري كتابخانه اي به بررسي مراحل تربيت دينى، و اركان و اصول وابعاد آن پرداخته است. از مهمترين شاخصه هاي تربيت ديني شناخت و بصيرت ،تفكر وتعقل است واز مهمترين آموزه هاي  اخلاقي اهل بيت عليهم السلام در زمينه اخلاق فردي  مي توان به برد باري ،گذشت، شجاعت ويادخدا اشاره كردواز مهمترين آموزه هاي اخلاقي تربيتي اجتماعي در محيط خانواده مي توان به مهرباني ،حجب وحيا وادب  ،در محيط آموزش نيز مي توان به  مسئوليت پذيري ،اقامه نماز  واخلاق جنسي اشاره كرد.

واژگان كليدي: اخلاق، تربيت ،تربيت ديني،آموزه هاي اخلاقی.

محقق:ام البنین لادن

استاد راهنما:حمیده مخلصی

استاد داور:دکتر علی پریمی

تاریخ دفاع:تابستان 97