اهل کتاب در قرآن
در جهان، علاوه بر اسلام، فقط دو دین آسمانی وجود دارد که به طور مسلّم و به اتفاق آراء علماء اسلامی اهل کتاب اند«یهود» و «مسیحیت».
قرآن کریم به اهل کتاب بودن پیروان این دو دین اشاره کرده و می فرماید:«أن تَقُولُوا إِنَّمَا أُنزِلَ الکِتَابُ عَلَیً طَائِفَتَینِ مِن قَبلِنَا وَ إِن کُنِّا عَن دِرَاسَتِهِم لَغَآفِلِین» ،[ما این کتاب را با این امتیازات نازل کردیم] تا نگویید:(کتاب آسمانی تنهابردو طایفه پیش ازما[یهود و نصاری]نازل شده بود؛و ما از بحث وبررسی آنها بی خبر بودیم).
گفتنی است که نباید هم چون برخی، این آیه را دلیل بر اهل کتاب نبودن بقیۀ ادیان عالم گرفت؛زیرا
اولاً: این آیه معترض ادیان دیگر نشده و سکوت را نمی توان دلیل بر نظری خاص دانست.
ثانیاً: چنان که شیخ طوسی در تفسیرش فرموده است ؛ ذکراین دو دین در آیه شریفه ، به علت شهرت و وضوح کتابی بودن آنها است، نه به انگیزه انحصار .
ثالثاً: با توجه به نبودن جمعیتی متنابه از دیگر ادیان در شبه جزیره عربستان ، به خصوص دربخش های غربی آن ، اساساً نباید انتظار داشت که در تبیین مصادیق اهل کتاب تقابل با مشرکان ، به جز یهودیان و مسیحیان از پیروان ادیان دیگر نیز که در منطقه حضور محسوس نداشته اند ، سخنی به میان آید . از این رو ، باید گفت که یاد نکردن از برخی ادیان در شمار گروه اجتماعی اهل کتاب ، نباید الزاماً به معنای منفی شمول این اصطلاح به آنها بوده باشد . رشید رضا نیز درتفسیر«المنار» نقل می کند که قرآن کریم به دلیل این که این دو دین به عربستان و مسلمانان نزدیک تر و مورد حاجت بیشتر بوده اند، آن ها را مطرح فرموده است .