8-2) حکم الجاهلیه
در آیه 50 سوره مائده « اَفَحُکمَ الجاهِلِیَّةِ یَبغونَ ومَن اَحسَنُ مِنَ اللهِ حُکماً لِقَومٍ یوقِنون ». آیا باز تقاضای تجدید حکم زمان جاهلیت را دارند؟ و کدام حکم از حکم خدا برای اهل یقین نیکوتر خواهد بود؟ منظور از تعبیر «حکم الجاهلیه» نوع حکم و داوری اهل جاهلیت است. برای این آیه دو درجه ذکرشده است. بر اساس درجه اول سبب نزول آیه آن است که بنی قریظه و بنی نضیر پیامبر اکرم را در نزاعی که میان آن‌ها رخ داده بود حکم قراردادند و آنگاه که پیامبر به عدالت بین آن‌ها حکم کرد بنی نضیر ناخشنود شدند و حکم پیامبر را نپذیرفتند پس این آیه نازل شد. بر اساس وجه دوم درواقع آن‌ها می‌خواستند پیامبر همانند دوره جاهلیت بین کشتگان دو قبیله تفاوت قائل شود. آیه یادشده ناظر به طعن یهود است که بااینکه خود صاحب کتاب و علم بودند در پی حکم و داوری از نوع داوری اهل جاهلیت رفتند که بر مبنای هیچ وحی و کتابی نبود و ریشه در جهل و هواپرستی داشت. بر این اساس آیه شامل هرکسی می‌شود که حکمی غیر از حکم خدا را طلب کند. علامه طباطبایی نیز بر اساس حدیثی از امام صادق (ع) نتیجه گرفته است که حکم از دو حال خارج نیست: حکم خدایا حکم جاهلیت مصداق جاهلیت در آیه مذکور خودگرایی است که از مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده نظام جاهلی محسوب می‌شود و بیانگر نوعی فساد سیاسی در جامعه جاهلی است.
در کتاب کافی از امام علی (ع) نقل‌شده است که فرمودند «حکم دو گونه بیشتر نیست یا حکم خداست یا حکم جاهلیت و هر کس حکم خدا را رها کند به‌حکم جاهلیت تن در داده است». از اینجا روشن می‌شود مسلمانانی که با داشتن احکام آسمانی به دنبال قوانین ساختگی باطل دیگر افتاده‌اند در حقیقت در مسیر جاهلیت گام نهاده‌اند.

صفحات: 1· 2· 3· 4