دیدگاه شیعه و سنی درباره زمان شب قدر
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده است و به احتمال زیاد یکی از شبهای ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تاکید بیشتری دارند.
در مورد اینکه شب قدر کدام یک از شبهای سال است، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد.
دیدگاه شیعه
مفسران شیعه با استناد به ظاهر آیات سوره قدر معتقدند شب قدر اختصاص به شب نزول قرآن در عصر پیامبر(ص) ندارد، بلکه هر سال تکرار میشود. روایات بسیاری نیز که به عقیده برخی در حد تواتر است، این مطلب را تأیید میکند.[۳۰] با این حال، زمان دقیق شب قدر معلوم نیست و در آیات و روایات، تصریحی به اینکه شب قدر کدامیک از شبهای سال است، وجود ندارد. ولی روایات بسیاری تاکید میکند که شب قدر در ماه رمضان واقع شده است.[1]
در روایات شیعه بر احیا گرفتن سه شب ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان تاکید بیشتری شده و از میان این سه شب نیز اهتمام به شب بیست و سوم بیش از بقیه شبهاست.[۲] بنابر روایتی دیگر، شب نوزدهم تقدیرها نوشته میشود و در شب بیست و یکم، إبرام (قطعی) میگردد در شب بیست و سوم امضای نهایی اتفاق میافتد.[۳] شب ۲۷رمضان و شب نیمه شعبان هم دو احتمال دیگر برای شب قدر است.[۴]
دیدگاه اهل سنت
بیشتر اهل سنت به استناد حدیثی نبوی معتقدند شب قدر یکی از ده شب آخر ماه رمضان است و احتمال شب قدر بودن ۲۷ رمضان، بیشتر از بقیه شبهاست. بر این اساس، اهل سنت در این شب به دعا و شبزندهداری میپردازند.[۵] برخی از اهل سنت نیز معتقدند شب قدر تنها در زمان زندگی حضرت محمد(ص) هر ساله تکرار میشد، اما پس از آن دیگر شب قدری نیست.[۶] به گفته برخی دیگر، شب قدر یک شب مشخص در سال نیست و در هر سال شبی نامعلوم است.[۷] این عده معتقدند شب قدر، در سال بعثت، در ماه رمضان بوده ولی در سالهای دیگر ممکن است در ماههای دیگر باشد.[۸]
1.طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۸۶.
2.اتفق مشایخنا [فی لیلة القدر] علی انها اللیلة الثالثة و العشرون من شهر رمضان. صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ص۵۱۹.
3.کلینی، اصول کافی، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۷۷۲.
4.کاشانی، منهج الصادقین، ۱۳۴۴ش، ج۴، ص۲۷۴ به نقل از افتخاری، «دعا و شب قدر از منظر موسی صدر»، ص۱۷.
5.طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۲۰، ص۵۶۶.
6.القاسمی، تفسیر القاسمی، بیتا، ج۱۷، ص۲۱۷.
7.ابن المفتاح، عبدالله، شرح الازهار، بیتا، ج۱، ص۵۷.
8.ابن المفتاح، عبدالله، شرح الازهار، بیتا، ج۱، ص۵۷.