شاخصه های تمدن در قرآن
گرد آورنده: نیره رضایی
استادراهنما: سرکار خانم امام وردی
زمستان 1391
چکیده
این نوشتار با عنوان «شاخصه های تمدن در آیات قرآن» می باشد. تمدن در زبان عربی از «مدن» اخذ شده است که به معنای اقامت کردن و پیدا کردن اخلاق شهرنشینان است.
و در اصطلاح تمدّن حاصل تعالی فرهنگی و پذیرش نظم اجتماعی می باشد. عواملی چون اقتصاد، اخلاق، ثروت، عمران و آبادانی و جمعیت در اعتلای تمدن نقش دارند. تمدن دارای دو جنبه مادی و معنوی بوده که جنبه معنوی آن مرهون تعلیمات پیامبران بوده و به طور مستقیم از آن الهام می گیرد و جنبه ی مادی آن از این تعلیمات به طور غیرمستقیم بهره می گیرد.
قرآن کریم صنایع، کشاورزی و دامداری، عمران و هنر، آتش، آهن را به عنوان شاخصه¬های مادی تمدن بیان نموده است. قرآن تنها به جنبه مادی تمدن بسنده نکرده بلکه اموری چون رهبری و قانون الهی، اتحاد، رعایت حقوق بشر، اقتصاد و اخلاق را جزء تمدن معنوی دانسته که در این معیار خود قرآن به عنوان منبع عظیم رشد و تمدن معرفی شده است.
بر این اساس قرآن به هر دو جنبه تمدن توجه داشته، هر چند با بهره گیری از آیات قرآن می توان به این مطلب دست یافت که اهتمام قرآن به جنبه معنوی رشد و تمدن بیشتر بوده است. این پژوهش با هدف «بررسی و آشنایی با شاخصه های تمدن در آیات قرآن»، به روش کتابخانه ای و با استفاده از آیات قرآن به شیوه توصیفی گردآوری شده است.
کلید واژه: شاخصه، تمدن.
نکات تربیتی و اخلاقی سوره اسرا
پژوهشگر: فاطمه فوادیان
استاد راهنما: خانم مریم فراتی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان
تاریخ دفاع: اردیبهشت 92
چکیده
پژوهش حاضر با موضوع نکات تربیتی و اخلاقی سوره اسراء به هدف بهره گیری و شناخت بیشتر این سر چشمه زلال آسمانی به روش توصیفی و تبیینی، از منابع کتابخانه ای تدوین گردیده است.
سوره اسراء یکصدو یازده آیه دارد و بنابر قول مشهور مکی است از مسائل عمده و قابل توجه در این سوره، معراج رسول اکرم(صل الله علیه و آله وسلم) است که مقدس ترین سفر در طول تاریخ است که در فصل سیمای سوره اسراء به آن پرداخته شده است، نقش اخلاق در زندگی، نقش انگیزه در کار اخلاقی اهمیت بحث های اخلاق یا نیکی به والدین، شکر، نماز شب، پرهیز از اسراف ولخرجی، تکبر، حقوق خویشاوندی، نجوا، هدایت و ظلالت، بلای شتابزدگی، هوای نفس، شیطان و راه های نفوذ، کم فروشی، اعتماد به ظن که از مباحث اخلاقی سوره می باشد
اهمیت تربیت در قرآن تکریم شخصیت انسان، شکل عبادت و برنامه تربیتی، حکم قطعی به عبادت خالصانه خداوند، سرمایه توحید در همه انسان ها، وجود شرک در مادی گرایان و قائلین به شانس، انسان و سنت عمل و عکس العمل ماست پیروزی حق بر باطل، تسبیح خداوند، حب دنیا راه شناخت حقیقت قلب از مباحث تربیتی می باشد.
کلید واژه: مباحث اخلاقی، مبانی تربیتی، سیمای سوره اسراء.
فتنه و عوامل آن در نهج البلاغه
پژوهشگر: سمیه ابراهیمی (رتبه برتر جشنواره علامه حلی) استاد راهنما: سرکار خانم رزم آرا
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دفاع: شهریور 90
چكيده
خداوند بسياري از موجودات، از جمله انسانرا اجتماعي آفريده است. قوام اجتماع بر اساس نظم است و نمونه كامل اين نظم در سايه حكومتي عادل بوجود خواهد آمد. همواره آفاتي وجود دارد كه اين نظم را مختل مي كند و فرد و جامعه و حكومت را به انحطاط مي كشاند. كي از اين آفات، فتنه است. منظور از فتنه انحراف از حق و اختلاف و تفرقه بين مردم است كه شناخت آن از مهمترين مسائل اجتماعي هر جامعه به شمار مي رود. فتنه مصاديق زيادي همچون اموال، اولاد، عذاب، كفر، آزمايش، آشوب و … دارد.
آغاز فتنه چون آغاز جواني خوش و دلربا و آثاري كه بر جاي مي گذارد مانند نشاه هايي است كه بر روي سنگ حك مي شود. فتنه معلول دو عامل است 1- شناختي، نگرشي، بينشي2- روحي، گايشي، انگيزشي. از عوامل پيدايش فتنه خودخواهي و بدعت گذاري در دين است. ترديد و دو دلي افزايش روحيه رفاه طلبي، سردرگمي در تشخيص انديشه درست از نادرست، بحران ايماني، در آميختن حق و باطل از پيامدهاي فرهنگي اجتماعي فتنه هستند. فتنه گران با استفاده از شيوه هاي مبارزه نرم، استخدام چهره هاي موجه و مقدس، استفاده از شعارهاي جذاب، فتنه گري مي كنند.
توقف و تامل و مطالعه شرايط موجود، پرهيزگاري، جهل زدايي، تمسك، به قرآن و اهل بيت (ع) گام هايي است كه بايد در جهت گريز از فتنه برداشت.
كليد واژه : فتنه ، عوامل ، نهج البلاغه
تاريخچه تنظيم خانواده
گردآورنده: اعظم قاسمی
طلبه سطح 3- گرایش فقه و اصول
انديشه محدود كردن تعداد افراد خانوار نه تنها موضوعي تازه و جديد نيست بلكه بشر قرنها است كه به دنبال يافتن بهترين روش ، جهت جلوگيري از بارداري مي باشد. تاريخچه پيشگيري از بارداري احتمالاً به حدود ده هزار سال بعد برمي گردد يعني زماني كه كشاورزان مشاهده كردند اخته كردن حيوانات نر كنترل آنها را آسان تر، كيفيت گوشت آنها را بهتر و توليد مثل دام ها را متوقف مي نمايد. آثاري كه هزاران سال قبل، از مصريان، هندي ها، چيني ها و… به جاي مانده است بيانگر وجود راه ها و روش هاي پيشگيري از بارداري از گذشته هاي دور است.
فلاسفه يونان چون ارسطو، افلاطون و ديگران در زمينه كنترل مواليد و جمعيت مطلوب نظريات مختلفي ارائه نموده اند؛ به نظر ارسطو اگر نفوس يك
جامعه از حد معيني در گذرد فقر و گرسنگي گسترش ميابد.
افلاطون توليد مثل مردم را در شرايط پر جمعيت منع مي نموده است. موارد ذكر شده بيان كننده اين نكته است كه برنامه هاي جمعيتي در طول تاريخ از نظر علما اهميت خاصي داشته است و تمام ملت هاي جهان كم و بيش از شيوه هاي سنتي جلوگيري از بارداري آگاهي داشته و از راه هاي مذكور بهره مي جستند.
اما تنظيم خانواده در معنا و مفهوم امروزي خود از دهه هاي پاياني قرن هجدهم بنا به دلايل سياسي، اقتصادي و جمعيتي با طرح آرا و سياستهاي مالتوس مبني بر كاهش مواليد مطرح شد و تحت عنوان «مالتوزيانيسم كلاسيك» معروف گرديد. اين نظريه كه در كل مي خواست كيفيت را بر كميت ترجيح دهد، پس از انتشار، بدليل محدوديت هاي علمي خود مورد نقد قرار گرفت و با وجود تأثير گذاري عميق روي مباحث جمعيت شناسي تا حدي فراموش شد.
اما از دهه سوم قرن نوزدهم گروهي از صاحب نظران جمعيتي با الهام از انديشه هاي وي به حمايت از كنترل جمعيت و جلوگيري از افزايش آن برخاستند. اختلاف نظر اين گروه كه بعد ها به نام « مالتوزيانيسم نو» شهرت يافتند با مالتوزيانيسم كلاسيك در التزام به مسائل اخلاقي بود، بطوري
كه گروه نوخاسته (مالتوزيانيسم نو) هر وسيله اي حتي وسايل غير مشروع را در اين امر مجاز مي شمردند.
بدين ترتيب «فرانسيس پليس» در سال 1822 ميلادي اولين اعلاميه مكتب مالتوزيانيسم نو را در انگلستان منتشر ساخت و كشورهاي انگلستان و آمريكا را به فكر محدود كردن مواليد انداخت. بعدها نخستين درمانگاه هاي تنظيم خانواده در آمستردام، آمريكا، سوئد، نروژ و دانمارك تأسيس شد. در سالهاي پس از جنگ جهاني دوم بود كه مالتوزيانيسم جهاني نو در اروپا و آمريكا فعاليت خود را گسترش داد و جنبه هاي مثبت تري را وارد مفاهيم منفي تنظيم خانواده كرد.
در گذشته فعاليت هاي جمعيتي به افزايش و كاهش جمعيت توجه مي كرد در صورتي كه امروزه اين سياستها فرا تر رفته و بسياري از موازين اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي را در بر مي گيرد.
آمار نشان مي دهد كه امروزه در حدود 85 % از كشور هاي جهان سوم از خدمات عمده ي تنظيم خانواده حمايت مي نمايند اما برنامه هاي تنظيم خانواده به همه ي جمعيت روستايي و عشايري اين كشور ها تعميم نيافته است.
فعاليت هاي غرب و متشرقان و دشمنان در برابر مهدويت
گردآورنده: سیده رقیه حسنی محمدی
طلبه سطح 3 - گرایش تفسیر و علوم قرآنی
يكي از آسيب ها و تخريب ها ، تحريف هايي است كه توسط متشرقان در مقوله مهدويت پديد آمده است. آنان مغرضانه و يا بدون مراجعه به منابع اصيل ،مطالبي را به نام دين و مهدويت ارئه مي دهند و در پي آن افرادي نيز به مطالب و مقاله هاي آنان جنبه و وجهه ي علمي داده و آن را يك كار علمي و تحقيق بدون نقص مي پندارند و در كتاب ها و مقالات خويش از آن بهره مي گيرند.
دشمنان هم به عظمت و كارايي اين اعتقاد پي برده ، به هر طريق با اين اعتقاد دشمني مي كنند و در اين مبارزه ، از در راهبرد هاي مختلفي بهره مي برند : از قبيل
الف) انكار :
آنان مهدويت را بر آمده و پاسخي خيالي به نابساماني ها و حوادث تاريك و ستم آلود زندگي دانسته و با انكار بحث مهدويت آن را باوري وارداتي از ديگر اديان پنداشته اند.
ب)تحريف :
آنگاه كه دشمن در عرصه افكار موفق نشد به راهبرد تحريف متوصل شده است. دشمن در قالب پذيرش اين باور آن را به گونه هايي نادرست ارائه مي كند . در اين عرصه نقش قلم به مزدان دين فروش بسيار داراي اهميت تست.
آنان با آشنايي بعضي از اين آموزه ها ، مي توانند نقاط ضعيف آن را برجسته و به اهداف شوم دشمنان ياري رسانند.
ج)تخريب :
تخريب به طور عمده به دو صورت تحقق مي يابد :القاي شبه و استهزا
راه کارهای توسعه تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی در اندیشه مقام معظم رهبری
گردآورندگان: صدیقه فلاحتی نژاد، سمیه مقدسی.
چکیده
این نوشتار با عنوان راهکارهای توسعه تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی در اندیشه ی مقام معظم رهبری می باشد. سال 1391 از سوی مقام معظم رهبری به عنوان تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامیده شد. تولید ملی زیربنای اقتصادی و آغازی برای توسعه ی راهبردی است که نتیجه ی آن خودکفایی جامعه از استیلای ابرقدرت های اقتصادی جهان است. تولید ملی محقق نمی شود مگر با نهادینه کردن فرهنگ تولید و حمایت از کالاهای ایرانی و داخلی که این خود انگیزه ای برای تقویت و جهاد تولیدی است. هدف از تدوین این نوشتار بیان راهکارها برای جهش تولید و اقتصاد ملی ـ ایرانی است که در بیانات و اندیشه ی رهبر انقلاب تجلی یافته است. روش جمع آوری مطالب به صورت کتابخانه ای و مراجعه به کتب مختلف و برخی منابع اینترنتی می باشد. در این مقاله پس از بیان مفاهیم کلیدی به توسعه و پیشرفت، شاخص ها و الگوی آن، لوازم تحقق شعار تولید ملی، دستاوردهای عملیاتی شدن تولید ملی، راهکارهای جهش تولید و اقتصاد ملی و ضرورت ها و راهکارها در حمایت از کار و سرمایه ی ایرانی اشاره شده است.
واژگان کلیدی: توسعه، تولید ملی، کار، سرمایه ایرانی.
بازتاب عفت کلام در زندگی فردی و اجتماعی در قرآن و عترت
گردآورنده: نیره رضایی.
چکیده
این نوشتار با عنوان «بازتاب عفت کلام در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن و عترت» می باشد. لغت شناسان عفت را به معنای پاکدامنی دانسته و در اصطلاح صفتی نفسانی که از غلبه و حاکمیت شهوات بر انسان جلوگیری کرده که عواملی چون حیا، غیرت، روزه و مددخواستن از خداوند سبب رشد آن می شوند. کلام سخن با فایده است که با واژگانی چون بیان، زبان، گفتار و قول مترادف می باشد. از جمله نعمت های پر ارج و گران قدری که آفریدگار جهان به انسان عطا کرده نعمت سخن گفتن است، که سخن زیبا عامل مهمی در تکامل انسان ها ست. سخن زیبا، کلامی است مؤدبانه، سنجیده، صادقانه، همراه با عمل و صریح بوده که یکی از عوامل مؤثر در زیبایی آن، عفت کلام است. یعنی آراستن سخن با زیبایی هایی که قرآن و سنت آن را عرضه کرده اند. عفت کلام نشاندهنده ی ایمان راسخ در قلب مؤمن است که گذشته فرد را اصلاح کرده و وی را به خوش خلقی و صفت جوانمردان و اولیای دین مزین نموده و بیان گر سلامت جسم و روح فرد بوده که در پی آن خانواده و جامعه سالم می گردند. ادب در گفتار سبب محبوب شدن در نزد دیگران و حفظ شوکت و عزت انسان شده و چون دنیا مزرعه آخرت است، شوکت و سعادت ابدی دست رنج انسان عفیف می شود. بر این اساس اکثر مفاسد و شرور و مصالح و امور خیر به نحوه ی چرخش زبان بستگی دارد و اگر تعادل حفظ شود فرد و جامعه را به اصلاح درخواهد آورد. این پژوهش با هدف «شناخت منابع دینی در زمینه عفت کلام و آثار نیک آن در حیات دنیوی و اخروی»، به روش کتابخان های و با استفاده از متون دینی، به شیوه توصیفی گردآوری شده است.
کلید واژه: بازتاب، عفت، کلام، عفت کلام.
کلمات تعلیمیه قرآن ـ شماره 5
41- کلمه ابراهیمیه: «إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ». (سوره ابراهیم آیه 41).
42- کلمه لوطیه: «رَبِّ نَجِّنِی وَ أَهْلِی مِمَّا یعْمَلُونَ». (سوره شعراء آیه 169).
43- کلمه صالحیه: «إِنَّ رَبِّی قَرِیبٌ مُجِیبٌ». (سوره هود آیه 64).
44- کلمه شموئیلیه: «وَ اللَّهُ یؤْتِی مُلْکهُ مَنْ یشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ». (سوره بقره آیه 247).
45- کلمه داودیه و سلیمانیه: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلی کثِیرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ». (سوره نمل آیه 15).
46- کلمه توحیدیه: «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ». (سوره صافات آیه 34).
47- کلمه تعلیمیه: «فَسَیکفِیکهُمُ اللَّهُ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ». (سوره بقره آیه 137).
48- کلمه عیسویه: «اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَینا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَکونُ لَنا عِیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیةً مِنْک وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیرُ الرَّازِقِینَ». (سوره مائده آیه 114).
49- کلمه عیسویه: «تَعْلَمُ ما فِی نَفْسِی وَ لا أَعْلَمُ ما فِی نَفْسِک إِنَّک أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیوبِ». (سوره مائده آیه 116).
50- کلمه موسویه: «رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ». (سوره قصص آیه 20).
51- کلمه تعلیمیه: «إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ». (سوره ذاریات آیه 58).
52- کلمات الهیه و محمدیه: احصاء آن از حوصله بیرون است و لیکن از جمله آیات آخر سوره بقره از «آمَنَ الرَّسُولُ …» تا آخر سوره را بخوانید.
تذکر: این کلمات هم برای تعمیم فائده نقل می شود:
1- کلمه جبرئیلیه: «لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار» (کلمه احدیه- به ضم همزه و حاء- نیز گفته میشود).
2- کلمه عرشیه: «یا علی یا ایلیا یا أبا الحسن یا با تراب».
3- کلمه فتحیه: «یا مفتح الابواب یا مسبب الاسباب یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار یا محول الحول و الاحوال حوّل حالنا الی احسن الحال» (رساله شمسیه).
4- کلمه علویه: «یا علی».
5- کلمه خضریه: «یا هو یا من لا هو الا هو».
بلاغی، سید عبد الحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، جلد اول مقدمه، ص: 75 ـ 79.
کیهان شناسی در قرآن
گرد آورنده: نیره رضایی.
چکیده
قرآن کریم معجزه بزرگ آخرین سروش وحی و نبوت است که یکی از ابعاد آن اعجاز علمی آن است. اعجاز علمی قرآن به مطالب و اسرار علمی گفته می شود که در قرآن بیان شده و در عصر نزول آن برای بشر معلوم نبوده و پس از پیشرفت علوم کشف شده است. قسمتی از اعجاز علمی قرآن در زمینه کیهان شناسی می باشد. کیهان شناسی علمی است که به شناخت آسمان ها، ستارگان، سیارات و قمر های آن ها می پردازد. قرآن کریم به این پدیده های عظیم خلقت توجه فراوان نموده و در آیات متعددی از آن ها یاد کرده است. گاه دعوت به تفکر در خلقت آسمان و زمین می کند و گاه اشارات علمی به آن ها دارد. ولی به خاطر آن که در زمان نزولش قوه ادراک مردم عصر نزول به آن حد نرسیده بود و بسیاری از مسایل را درک نمی کردند بدین جهت بسیاری از مطالب قرآن بر مردم پوشیده ماند. اما سال ها پس از نزول قرآن و پیشرفت چشم گیر علم و امکانات و فن آوری انسان به موضوعات علمی به ویژه در خصوص علم کیهان شناسی دست یافت که سال ها پیشتر در قرآن به اثبات رسیده بود. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بیان مواردی از اعجاز علمی قرآن در مورد علم کیهان شناسی که صحیح و قابل قبول است و حقانیت این کتاب مقدس را اثبات می کند می باشد که روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای به شیوه تحلیلی با استفاده از کتب تفسیری و علوم تجربی می باشد.
کلید واژه: اعجاز علمی، کیهان شناسی، آسمان، زمین، خورشید، ستارگان.
تولید، اقتصاد اسلامی و سرمایه در نگاه شهید مطهری (ره)
گردآورندگان: نیره رضایی، ملیحه السادات موسوی.
چکیده
یکی از مسایل مطرح در دنیای امروز، اقتصاد است. تعاریف بسیاری برای اقتصاد و علم اقتصاد کرده اند؛ از جمله: «مطالعه بشر در زندگی شغلی و حرفه ای» را اقتصاد گویند. یکی از نظام های اقتصادی که در دنیا مطرح است «اقتصاد اسلامی» است که صاحب نظران بسیاری بدان پرداخته اند؛ یکی از این صاحب نظران، اندیشمند فرزانه استاد مطهری می باشد. از این جهت این نوشتار با عنوان «تولید، اقتصاد اسلامی و سرمایه در نگاه شهید مطهری» گردآوری شده است. از نظر استاد تولید به معنای تولید ثروت است که شامل ابزار تولید می شود، مقصود ابزارهایی که وسیله تولید مواد اقتصادی است؛ که دو شیوه تولید فردی و جمعی مرسوم می باشد. تولید و توجه به کار در آموزه های دینی ما تأکید شده که بزرگترین سرمایه است. سرمایه به مال و ثروت اختصاص نداشته، ایشان بزرگ ترین سرمایه را سرمایه انسانی می داند. در اسلام مال و ثروت هیچ وقت تحقیر نشده است، نه تولیدش، نه مبادله اش، نه مصرف کردنش؛ بلکه همه این ها تأکید و توصیه شده است و برای آن ها شرایط و موازین مقرر شده است و هرگز ثروت از نظر اسلام دور افکندنی نیست. اسلام طرفدار تقویت بنیه اقتصادی است اما نه به عنوان این که اقتصاد خود هدف است یا تنها هدف است، بلکه به عنوان این که هدف های اسلامی بدون اقتصاد سالم و نیروی مستقل اقتصادی میسر نیست. از این جهت روش اقتصادی آن با روش دیگر نظام های سرمایه داری در عصر جدید متفاوت است. بر این اساس از نظر استاد سالم ترین اقتصاد، اقتصاد اسلامی است. این نوشتار با هدف آشنایی با نظر استاد در زمینه تولید، اقتصاد اسلامی و سرمایه به روش کتابخانه ای با شیوه توصیفی گرد آوری شده است.
کلید واژه: تولید، سرمایه، اقتصاداسلامی.
معجزه در آینه خرد
پژوهشگر: مرضیه خوری نژاد استاد راهنما: جناب آقای دکتر علی پریمی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دفاع: پاییز 1389
چکیده:
معجزه مهم ترین سند و روشن ترین گواه بر حقانیت مدعیان مناصب الهی از جمله نبوت است. خداوند بر اساس حکمتش و ساحت های وجودی انسان از نخستین آدم تاآخرین، تکالیفی را خواسته تا در سایه ی انجام آن به کمال نهایی و مطلوب برسند. این تکالیف در قالب دین و شریعت و بوسیله ی رسول بر آنان ابلاغ می شود.
بررسی فقهی وحقوقی مرگ مغزی وپیونداعضاء
پژوهشگر: سیده زینب فخاری استادراهنما: سرکارخانم فراتی
استادداور: دکترعظیم حمزئیان تاریخ دفاع: شهریور 91
چکیده:
این تحقیق با موضوع، بررسی فقهی و حقوقی مرگ مغزی و پیوند اعضا و با هدف بررسی نظرات و دیدگاه های فقها و حقوقدانان وبا روش توصیفی ـ تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه ای و منابع معتبر اینترنتی جمع آوری شده است. از آنجا که مرگ مغزی و پیوند اعضا یکی از مسائل جدید فقهی و پزشکی است لذا اهمیت دارد که در ابتدا مشخص شود که مرگ مغزی مرگ حقیقی است یا خیر و نظرات و استدلال های فقها و پزشکان در این ضمینه چیست.
نقش خانواده در تعدیل رفتار عاطفی نوجوان
پژوهشگر: فاطمه ساحلی استاد راهنما: خانم فوادیان
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دفاع: شهریور 90
چکیده:
نوجوانان قشر عظیمی از جمعیت کشور ما را تشکیل می دهند از این رو اگر به خوبی شناخته شوند و از ظرفیت های ذهنی و جسمی به ویژه عاطفی آنان به درستی بهره برداری گردد و طرق مناسب و هوشمندانه ای برای حل مسائل و مشکلات عاطفی آنان ارائه گردد می توان از هدر رفتن و نابودی این سرمایه های عظیم که امروزه مورد هدف تهاجم فرهنگی می باشند جلوگیری نمائیم.
تدلیس در نکاح
پژوهشگر: مریم عابدی
استاد راهنما: خانم امام وردی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان
تاریخ دفاع: شهریور 89
چکیده
تحقیق حاضر با موضوع تدلیس، که به معنای پنهان کردن و پوشاندن عیب چیزی است، اصطلاحی است در فقه و حقوق که در عقود و به طور خاص، در بیع و نکاح کاربرد دارد. تدلیس در نکاح که در این نوشتار به آن پرداخته شده است به معنی توسل به اعمال و شیوه های فریب کارانه برای پوشاندن یا کتمان نقض و عیب موجود در یکی از زوجین می باشد که باعث فریب در طرف مقابل می گردد،اگرچه تدلیس حکم حرمت را دارد، اما عقد صحیح بوده و فریب خورده حق فسخ نکاح را در صورتی که ارکان و شرایط تدلیس صادق باشد خواهد داشت. فریب دادن طرف مقابل در ازدواج به انگیزه های مختلفی از جمله انگیزه های روانی مثل ضعف تعلقات دینی صورت می گیرد.اکثر افراد از حکم مدنی و جزایی تدلیس بی اطلاع هستند که می توان با آگاه نمودن افراد با جنبه های فقهی قانونی تدلیس تا میزانی از واقع شدن تدلیس در امر ازدواج کم کرد. تحقیق حاضرنیزکه با استفاده از منابع کتابخانه ای به صورت توصیفی -تحلیلی می باشد
واژگان کلیدی: تدلیس؛نکاح؛فسخ؛فریب؛عیب
راههای تأمین امنیت اجتماعی در جامعه
پژوهشگر: زینب خدابنده لو استاد راهنما: خانم رزم آرا
استاد داور : آقای دکتر عظیم حمز ئیان تاریخ دفاع: مرداد87
چکیده
یکی از مهم ترین نیازهای بشری نیاز به امنیت و آرامش است. نیاز به کسب آرامش و امنیت که در گذشته عامل مهمی در شکل گیری جوامع و گروه های مختلف اجتماعی بوده، امروزه نیز زمینه شکل گیری سازمان ها و نهادهایی را در درون هر جامعه فراهم ساخته و توانسته است مانند گذشته به عنوان یکی از مهم ترین و حیاتی ترین نیاز بشر امروز مطرح گردد، تا جایی که تحقق آن در هر جامعه ای نوید پویایی در بشر و پیشرفت برای آن جامعه بوده و ثبات و پایداری ساختارهای اجتماعی را در آن جامعه موجب می گردد. از این رو هر جامعه ای با ایجاد نهادها و سازمان های مختلف سعی در تحقق این نیاز می نماید.
در این پایان نامه ، نهادهایی از جمله آموزش و پرورش، قوه قضائیه، نیروی انتظامی، رسانه ها اجرای قانون به طور یکسان ذکر شده است که با عملکرد صحیح این نهادها امنیت اجتماعی تأمین شده و جلوی نا امنی ها و اضطرابات گرفته می شود و مردم با اطمینان خاطر به کار و امور اجتماعی خود می پردازند.
کلید واژه: کنترل اجتماعی، قانون، امنیت اجتماعی، عدالت فردی، عدالت اجتماعی، جامعه
بانکداری اسلامی و ربـا
پژوهشگر: زهرا جعفری نژاد استاد راهنما : خانم طیبه مهرابی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دفاع: دی 87
چکیده
موضوع تحقیق حاضر بانکداری اسلامی و ربا می باشد کلمة بانک از واژه ایتالیایی بانکا گرفته شده است امروزه بانک به معنی مکانی برای عملیات پولی و اعتباری می باشد.
در راستای این تحقیق به دنبال این سوال مهم هستیم که آیا ربا در بانکداری اسلامی راه دارد یا خیر؟
در این مجموعه ابتدا به پیشینه بانک در ایران و جهان پرداخته شده است سپس تحولات بانکداری و چگونگی پیدایش بانکداری در ایران مورد بررسی قرار گرفته است و عملیات بانکداری بدون ربا شرح داده شده است و سپس سعی شد خدمات یک بانک سالم مورد بررسی قرار گیرد و در آخر نیز به بررسی فقهی ، حقوقی و اقتصادی ربا پرداخته شده است.
در راستای انجام این تحقیق به منابع مختلف فقهی ، اقتصادی ، کتب مرجع و غیره مراجعه و از کلام وحی و سخنان گهربار امامان معصوم بهره برداری شده است.
و نتیجه حاصل از این مجموعه اینست که بانکی می تواند سالم و بدون ربا باشد که براساس موازین فقهی و شرعی به طور کامل استوار باشد و به جای نام اسلام روح اسلام در آن ریشه کرده باشد.
کلید واژه ها : بانک ، ربا ، اسلام
ارتباط بین زن و مرد و بررسی آن در مقوله صدا و سیما از نگاه اسلام
پژوهشگر: نصیبه شیرخانیان استاد راهنما: سرکار خانم فراتی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دغاع: تیر 91
چکیده
این پژوهش با عنوان ارتباط بین زن ومرد و بررسی آن در مقوله ی صدا وسیما از نگاه اسلام به بررسی ارتباط بین زن و مرد می پردازد. در دین مبین اسلام، ملاک برتری زن یا مرد بودن نیست.از نظر قرآن انّ اکرمکم عند الله اتقاکم ملاک برتری انسانهاست. قرآن تمامی شبهات در مورد زن را رد می کند و تفاوت بین زن و مرد را لازمه ی بقای آنها کنار یکدیگر می داند. وجود این تفاوتهاست که باعث می شود بین زن و شوهر ارتباطی مناسب ایجاد شود. امّا ارتباط بین زن ومرد نا محرم، شرایطی دارد تا امنیّت و آرامش در جامعه برقرار باشد. اسلام دو دیدگاه افراطی سخت گیرانه و دیدگاه تفریطی سهل گیرانه را رد می کند و اعتدال را انتخاب می کند. و در رابطه ی بین زن و مرد دو محور حیا و انسانیّت را لازم می داند. در صدا وسیمای جمهوری اسلامی که امام(ره) آنرا دانشگاهی عمومی نامیدند، این ارتباط بسیار مهم است. قبل از انقلاب اسلامی به دلیل همراه بودن صدا و سیما با ابتذال بسیاری از فقها و علما آن را تحریم کردند. امّا بعد از انقلاب با رهنمودهای امام(ره) ارزشهای انقلابی و اسلامی محور برنامه های تلویزیون قرار گرفت. در مورد ارتباط زن و مرد در سریالها و برنامه ها، بررسی مسائل فقهی و رعایت آنها در صدا و سیما اثرات مثبت و سازنده ای به دنبال می آورد. امّا ارتباط نا مناسب بین زن و مرد باعث ترویج ارتباطهای بی بند و بار در جامعه می شود.هدف از انجام این تحقیق شناخت نگاه قرآن به زن و ارتباط او با مردان، بررسی عملکرد صدا و سیما از ابتدا تا کنون، بررسی مؤلفه های فقهی در ارتباط بین زن ومرد و بررسی اثرات منفی و مثبت رسانه می باشد. در این تحقیق از منابع قرآنی و فقهی استفاده شده است. این تحقیق به روش تبیینی توضیحی انجام شده است.
کلید واژه : ارتباط، ارتباط زن ومرد
صفات مدیران از دیدگاه اسلام
پژوهشگر: مریم مقدسی استاد راهنما: خانم امام وردی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان تاریخ دفاع: مرداد 87
چکیده
یکی از مسایلی که اکنون جامعه با آن روبرو است و مشکلات فراوانی ایجاد کرده است، فقدان و کمبود مدیرانی است که افزون بر برخورداری از دانش دینی، به مهارت و هنر مدیریت آراسته باشند و بتوانند با همتی والا، اداره برنامه¬ها و فعالیت¬های مختلف را عهده¬دار شوند؛ همین احساس نیاز ما را بر آن داشت تا در مجموعه¬ای تحت عنوان صفات مدیران در مورد مدیریت سخن بگوییم و با توجه به اینکه در هر جامعه مدیریت باید متناسب با ارزش¬ها و جهان بینی آن جامعه تعریف شود، صفات مدیران از دیدگاه اسلام را برگزیدیم که در آن هدف تعالی انسان و رسیدن او به جایگاه خلیفه اللهی بر روی زمین است. در این مجموعه به صورت توصیفی و کتابخانه¬ای همراه با تحلیل مدیریت و مدیریت اسلامی تعریف شده و به اصول و مبانی، ضرورت و اهمیت آن اشاره شده است؛ صفات مدیران از دیدگاه قرآن و سنت مورد بررسی قرار گرفته است. در مورد ویژگی¬های بارز مدیران و صفات مدیریتی به منظور کارکردهای اجرایی مدیریت صحبت شده است و با توجه به اینکه هدف، غایت تعالی انسان در مدیریت اسلامی می¬باشد از منابع ارزشمندی چون قرآن، نهج¬البلاغه، احادیث ائمه معصومین علیهم السلام و انواع کتب مدیریت، پایان نامه¬ها و مقالات و مجله¬هایی که در این زمینه موجود بوده استفاده شده است.
بنابراین با توجه به اینکه شایستگی و جامع¬الشرایط بودن مدیران و کارگزاران نقش اساسی را در سعادت جامعه ایفا می¬کند و برای موفقیت در رسیدن به اهداف در یک سازمان وجود مدیران کاردان و لایق سزاوار توجه و بررسی فراوان است و معیارهایی در این زمینه به منظور سنجش و ارزشیابی باید مدنظر باشد، این مجموعه تهیه و تنظیم گردیده است.
کلید واژه:
اسلام، مدیر، مدیریت، مدیریت اسلامی، کارگزار، سازمان، اصول
بهداشت وسلامت جسم و روح از دیدگاه اسلام
پژوهشگر: طاهره امین زاده استاد راهنما:دکتر محمد حسین قمی
استاد داور: دکتر عظیم حمزه ئیان تاریخ دفاع: شهریور 87
چكيده
در كان دو علم بوي طيب است
كان هر دو فقيه يا طبيب است.
پژوهش بهداشت و سلامت جسم و روح از ديدگاه اسلام در واقع توضيحات و مطالبي است پيرامون بهتر زيستن و اين كه چه بكنيم كه بهتر زندگي كنيم و در عين حال سالم و تندرست و شاداب باشيم و در اين رابطه تعريف بهداشت و سلامت و تندرستي آورده شده است تك تك افراد جامعه چگونه مي توانند بدني سالم و روحي شاداب و تندرست داشته باشند و سلامت جسم رابطه كاملاً مستقيم با سلامت روح دارد و تمامي دستورات اسلام در راستاي سلامتي جسم و روح بدن انسان آورده شده است و فلسفه بسياري از دستورات براي ما روشن است و فلسفه خيلي از احكام و دستورات هنوز روشن نيست و اين كه بهداشت عمومي و اجتماعي و اماكن عمومي از اهميت زيادي برخوردار است و رابطه مستقيم بهداشت افراد جامعه با خود جامعه بنابر اين كه جامعه اي سالم است كه افراد آن سالم باشند و افراد سالم در جامعه سالم هستند.
مهم تر از همه اين ها آيات و روايات بسيار زيادي كه در اين رابطه يعني بهداشت و سلامت جسم و روح كه به دست ما رسيده است و مي توانيم از آن ها در پيشگيري از بيماري ها استفاده كنيم و آن ها را در زندگي روزمره خود به كار ببريم.
کلید واژه ها: بهداشت ، سلامت ، جسم ، روح ،اسلام،
اخلاص در آیات و روایات
پژوهشگر: سوده عسگری
استاد راهنما: خانم زرندی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان
تاریخ دفاع:آبان 88
چکیده:
اخلاص در آیات و روایات:
از آنجا که اهمیت هر عمل متناسب با تأثیر آن در اهداف است، انسان موحد که هدف زندگی را قرب خداوند می داند، بالاتریت اهمیت را برای اخلاص قائل است؛ چرا که هیچ چیز جز عمل خالص انسان را به خداوند نزدیک نمی کند.
اخلاص یعنی عمل را مخصوص چیزی کردن یعنی عمل را فقط برای یک چیز انجام دادن در اینجا به معنای عملی است که فقط برای خدا باشد، پس اخلاص حالت و ملکه ای در دل است که در سایه تنزیه قلب از علایق غیر خدایی و مقاصد شرک آلود، پدیدار می شود و با مداومت بر طاعت و پافشاری در فکر و ذکر، شدت میابد.
از آنجا که اخلاص از نیت خالص نشأت می گیرد، پس نیت اهمیت بسزایی دذر این باب دارد، چرا که فرموده اند: «اِنَّما الاَعمال بالنیاتِ» و شرط صحت و قبولی هر عبادتی، اخلاص در نیت آن است. خداوند متعال بندگان صالح خود را به صفت اخلاص می ستاید و از واژه ی مخلص (به فتح لام) استفاده می نماید، چرا که بین مخلص (به فتح لام) و مخلص (به کسر لام) فاصله زیادی وجود دارد. رعایت اخلاص در سه مرحله می باشد که در مرحله سوم کار بسیار سخت تر می باشد. اخلاص دارای مراتبی است:
1ـ مرتبه شاکرین 2ـ مرتبه مقربین 3ـ مرتبه حیا پیشگان 4ـ مرتبه متلذذین 5ـ مرتبه محبین 6ـ مرتبه عارفین
آثار و فواید اخلاص بدین شرح است: الف: بصیرت و نورانیت ب: حکمت و معرفت
ج: خضوع تمام ما سوی اللّه در برابر انسان مخلص د: کفایت امر و درمانده نشدن در کارها
ه: سعادت و کامیابی و: بالا رفتن اعمال و قبولی آنها ی: کمال عبادت
اخلاص دارای نتایجی نیز هست، چرا که همانطور خداوند به او پاداش اخروی می دهد در دنیا نیز از نعمتهای بسیاری به او می دهد و به او نظر می کند. یکی از آفات اخلاص، ریا می باشد و اخلاص یک راه عملی برای مبارزه با خودخواهی می باشد. برای رسیدن به اخلاص باید راههایی طی شود، از آن جمله: 1ـ قطع طمع از غیر خدا 2ـ افزودن علم و یقین 3ـ کم کردن آرزوها
4ـ پرهیز از گناه و هوای نفسانی
اما برخی از آثار اخلاص به شرح زیر است:
الف: تقرب به خدا ب: امدادهای الهی ج: بصیرت و حکمت د: پیروزی و موفقیت
ه: هیبت و شوکت
پس باید گفت اگر عمل خالص شد، یک ذره اش شخص را بلند می کند به گونه ای که اگر کسی دو رکعت نماز با اخلاص بخواند بهشتی می شود؛ “ان شاء اللّه” لذا به فرموده ی شیخ رجب علی خیاط (ره): همه چیز خوب است؛ اما برای خدا»
واژگان کلیدی: اخلاص، آیات، روایات، مخلَص، مخلِص.