حقوق شهروندی در جامعه اسلامی از دیدگاه امام علی(ع)
در مسیر حرکت امام(ع) به شام، هنگامی که دهقانان شهر انبار به امام برخوردند، از مرکبها پیاده شدند و در برابر آنحضرت به دویدن پرداختند. حضرت فرمود: «این چه کاری است»؟ گفتند عادتی است که داریم و با آن، امیران خود را بزرگ میشماریم.
حضرت با این جملات آنان را از کار منع کرد: به خدا سوگند که با این کار زمامدارانتان را سودی نرسانید، با این کار در دنیا خود را به رنج میافکنید و در آخرت به بدبختی و شقاوت دچار میآیید.[7]
5. حق امنیت و مصونیت: امنیت، نخستین انتظار هر شهروند از حکومت است. امنیت یکی دیگر از حقوق اساسی مردم است که بدون آن بسیاری از حقوق دیگر از بین خواهد رفت. زندگی در شرایط ترس و وحشت، زندگی نیست. هر شهروندی که احساس میکند حق شهروندیاش از او سلب میشود؛ حقوقش پایمال میگردد؛ شغلش در معرض تهدید است، در چنین شرایطی که آرامش ندارد حق حیات نیز در معرض خطر و اضطراب است.
به بیانی دیگر، امنیت از لوازم ثانوی حق حیات است. بنابراین، پاسداری از امنیت شهروندان ـ اعم از امنیت جانی، مالی و اقتصادی و حیثیتی ـ توسط دولت از اساسیترین حقوق مردم است. امام علی(ع) به مالک اشتر هشدار میدهد! از ریختن خون به ناحق برحذر باش؛ چرا که هیچ چیز در پایان بخشیدن و نابودی عمر زمامدار مانند خون ناحق ریختن نیست.
مقوله امنیت، در واقع عنصری محوری برای جامعه است؛ یعنی جامعه در بستر امنیت شکوفا خواهد شد. این امنیت باید در ساحتهای مختلف شخصی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و… تجلی کند.