از دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) وقتی آخرت دارالقرار شد، دنیای فانی از ارزش می‌افتد؛ چراکه این سرا محل ماندن نیست؛ بلکه وسیله‌ای برای رسیدن به نعمت‌های پایدار خواهد بود. با این دید، تلاش برای آخرت اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. آن حضرت تمثیل زیبایی را در این زمینه مطرح کرده‌اند:
«همانا داستان آن کس که دنیا را آزمود، چونان مسافرانى است که در سر منزلى بى‌‌آب و علف و دشوار اقامت دارند و قصد کوچ کردن به سرزمینى را دارند که در آنجا آسایش و رفاه فراهم است. پس مشکلات راه را تحمّل مى‏کنند و جدایى دوستان را مى‏پذیرند و سختى سفر و ناگوارى غذا را با جان و دل قبول مى‏کنند، تا به جایگاه وسیع و منزلگاه أمن، با آرامش قدم بگذارند.»
ایشان زهد را نیز چنین تبیین می‌نماید: «الزّهادة قصر الامل و الشّکر عند النّعم و الورع عند المحارم؛ زهد یعنى کوتاه کردن آرزو و شکرگزارى برابر نعمت‏ها و پرهیز در برابر محرمات.»
برخی عالمان علم اخلاق نیز در راستای این کلام نورانی، زهد را این‌گونه تعریف کرده‌اند:
«زهد عبارت است از ضد محبت دنیا و رغبت به آن و اکتفا کردن به قدر ضرورت … مرتبه زهد وقتی حاصل می‌شود که باعث ترک دنیا و پستی و حقارت آن باشد در جنب آنچه می‌طلبد از آخرت و یا قرب به خدا.»
نظر داشتن به سرای جاوید و ملاحظة ناپایداری دنیا باعث می‌شود انسان به دنیا حرص و طمع بیش از حد نداشته باشد و سختی‌ها برای او آسان شود و در پرتوی آن به کمالات و ملکات اخلاقی برسد: «مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بالْمُصیبَات؛ کسی که در دنیا زهد بورزد مصیبت‌ها برای او آسان می‌شود.»
البته این بدان معنا نیست که از نعمت‌های دنیوی هیچ بهره‌ای نبرد چراکه اهل زهد بیشترین لذت را از دنیا می‌برند؛ چون لذت ترک لذت را با لذایذ دنیوی همراه کرده‌اند. اعتقاد به معاد و ملاحظه ناپایداری دنیا زمینه‌ساز زهد ورزیدن و مصروف شدن هم و غم آدمی در جهت رسیدن به کمال و قرب الهی می‌شود و این یکی از تفاوت‌های اخلاق سکولار با اخلاق دینی است.

برای رسیدن به مقام منیع، انسان باید به کسانی که به آن منزلت راه یافته اند نزدیک شود ؛ ولایت آنان را در دل و جان بپروراند و به سنت و سیرت آنان معتقد باشد و عمل کند و آنان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و همۀ انبیاء و اولیای الهی هستند و شیطان هم در کمین است.
اما باقر (ع) به زراره که از اصحاب و شاگردان آن حضرت بود، فرمودند : تهدید شیطان که گفت : «لا قعدن لهم صراطک المستقیم ثم لا تینهم من بین ایدیهم و من خلفهم و عن ایمانهم و عن شمائلهم و لا تجدا اکثرهم شاکرین» ؛ «چون تو گمراه کردی، من نیز بندگان را از راه راست که شرع و آئین تو است گمراه گردانم، آنگاه از پیش روی و از پشت سر و طرف راست و چپ آنان در می آیم، تا بیشتر آنان شکر نعمتت به جای نیاورند» دربارۀ شما شیعیان است، زیرا شیطان دیگران را به دام خود گرفتار کرده و دیگر بر سر راه آنها نمی نشیند؛ زیرا آنان در مسیر فضیلت نیستند، تا شیطان راه آنها را ببندد. «انما صمد لک و لاصحابک فاما الاخرین فقد فرغ منهم»
بنابراین خطر هست که اگر کسی محب و متولی خاندان عصمت شود، شیطان می کوشد تا مانع کامیابی او شود.
امام باقر (ع) می فرماید:
«العارف منکم هذا الامر المنتظر له المحتسب فیه الخیر کمن جاهد و الله مع قائم آل محمد (ص) بسیفه. ثم قال : بل و الله کمن جاهد مع رسول الله (ص) بسیفه ثم قال الثالثه: بل و الله کم استشهد مع رسول الله (ص) فی فسطاطه».
منتظر ظهور ولی عصر و عارف به حق ولایت اولیای الهی، به منزله کسی است که در پای رکاب او شمشیر بزند، بلکه مانند کسی است که همراه پیامبر به شهادت برسند.
این مراحل، مربوط به درجات منتظران و یاران آن حضرت (ع) است، که در معرفت و ایمان و انتظار ظهور آن حضرت متفاوتند .
این مجموعه، «حسنه دنیا» است و زمینۀ توحید کامل را فراهم می کند و توحید کامل، نتیجۀ تهذیب روح و تهذیب، زمینۀ توحید کامل است به این ترتیب، پیروی از سنت و سیرت کسانی که منقطع عن غیر الله الی الله هستند، انسان را منقطع الی الله می کند و در این صورت، انسان به کمال اصیل خود بار می یابد.
امام صادق (ع) می فرماید: پدرم همواره می فرمود: «ان شیعتنا آخذون بحجزتنا و نحن آخذون بحجزة نبینا و نبینا آخذ بحجزة الله» ؛ شیعیان ما به دامان ما چنگ می زنند و ما به دامن پیغمبر (ص) چنگ می زنیم و پیغمبر (ص) به خدا متمسک است.
یعنی همان گونه که در اصل نظام تکوین، ذات اقدس خداوند مبدأ اصیل است، پس از آن، انسان کامل از او فیض می گیرد و بعد، جانشینان انسان کامل از او مدد می گیرند و بعد، پیروانشان از آنها کمک می گیرند، در نظام تشریع نیز، اگر کسی بخواهد علوم و معارفی را یاد بگیرد و روش سعادت را بیاموزد، باید به دامن اهل بیت (ع) متوسل شود ؛ زیرا آنها روش تربیتی را از رسول گرامی (ص) استفاده کرده اند و رسول گرامی نیز، روش سعادت را از ذات اقدس فرا گرفته است. ما نیز در نماز از خدا می خواهیم، تا زمام ما را به دست خود بگیرد و به دیگری وانگذارد. «اهدنا الصراط المستقیم»
و چنانکه در ادعیه آمده است : «اللهم و لا تکلنی الی نفسی طرفة عین ابدا» ؛ خدایا! به اندازه چشم بهم زدنی، هرگز مرا به حال خود وانگذارد.
«و لا تکلنا الی غیرک و لا تمنعنا من خیرک»؛ و مرا به غیر خودت وانگذار و از خیرت محروم نکن . «اگر کسی مشمول مهر خداوند نشود، خدا او را به حال خودش رها می کند و او گمراه می شود. « فما ذا الحق الا الضلال ».

برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2

ربیعه الرای می گوید: در دست علی بن حسین (ع) نگین عقیق بود به ایشان عرض کردم این چه نگینی است؟ فرمودند این نگین عقیق رومی است. رسول خدا فرمودند هر کس انگشتر عقیق به دست کند حاجت های او برآورده می شود.
1- امام رضا (ع) فرمودند انگشتر عقیق فقر را از بین می برد و دست کردنش نفاق و دورویی را محو می کند.
2- امام رضا (ع) فرمودندهر کس با عقیق قرعه بیندازد نصیب فراوانی عائد او می شود.

«قرار گرفتن در پناه مخصوص خدا و ولی خدا».
1- امیر مؤمنان انگشتر عقیق را برای حرز و دشمنان و بلاها در دست می کرد.
2- از حضرت امیرالمؤمنین (ع) منقول است که نماز کسی که انگشتر عقیق در دست داشته باشد بر نماز جماعتی که غیرعقیق در دست داشته باشد به چهل درجه زیادتی دارد.
« امیرمؤمنان (ع) می فرماید: شنیدم رسول خدا (ص) می فرمود هر کس نگین عقیق سرخ به دست کند خداوند عاقبت او را ختم به خیر کند.
در روایت سلمان فارسی امیرمؤمنان (ع) خطاب به رسول خدا (ص) این چنین عرض کردند انگشتر را با چه نگینی به دست کنیم؟ رسول خدا (ص) فرمودند با نگین سرخ.
در روایت خادم امام هادی آمده است که حضرت امر فرمودند در سفر زیارتی قبر امام رضا عقیق زرد به همراه داشته باشد.

برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،سنگ های زینتی از دیدگاه روایات شیعه ،میترا طحانیان

فصل اول :  ، و ابتداى خلق ايشان و بعضى از احوال ايشان است
به سندهاى معتبر از حضرت امام محمد باقر و امام جعفرصادق منقول است كه : آدم را براى اين آدم ناميدند كه او از اديم ارض ، يعنى از روى زمين خلق شد، و حوا را براى اين حوا ناميدند كه از استخوان دنده حى ، يعنى زنده ، كه آدم باشد خلق شد.
و بعضى گفته اند كه : اديم ارض زمين چهارم است .
و به روايت ديگر منقول است كه عبدالله بن سلام ، از رسول خدا پرسيد: چرا آدم را آدم ناميدند؟
فرمودند: براى اينكه از خاك روى زمين خلق شد.
پرسيد كه : آدم از همه خاكها خلق شد يا از يك خاك ؟
فرمود كه : اگر از يك خاك خلق مى شد، مردم يكديگر را نمى شناختند و همه بر يك صورت بودند.
پرسيد كه : ايشان را در دنيا مثلى و مانندى هست ؟
فرمود: خاك مثل ايشان است كه در خاك ، سفيد و سبز و سرخ و رنگين و سرخ نيم رنگ و رنگ خاكى و كبود هست ، و در آن شيرين و شوره زار و هموار و ناهموار و زمين سخت هست ، پس به اين سبب در ميان مردم نرم و درشت و سفيد و زرد و سرخ و رنگين و نيم رنگ و سياه هست به رنگهاى خاك .
پرسيد كه : آدم از حوا بهم رسيده است يا حوا از آدم ؟
فرمود كه : بلكه حوا را خلق كرده اند از آدم ، اگر آدم از حوا خلق می شد، طلاق به دست زنان مى بود و به دست مردان نمى بود.
پرسيد كه : از كل آدم خلق شد يا از بعض او؟
فرمود: اگر از كل او خلق مى شد، در قصاص ، حكم مردان و زنان يكى بود.
پرسيد كه : از ظاهر آدم خلق شد يا از باطن او؟
فرمود كه : از باطن او، و اگر از ظاهر او خلق مى شد هر آينه زنان بى چادر مى گشتند چنانچه مردان مى گردند، پس به اين سبب لازم شده است كه زنان خود را مستور گردانند. پرسيد كه : از جانب راست آدم مخلوق شد يا از جانب چپ ؟
فرمود: اگر از جانب راستش مخلوق مى شد هر آينه مرد و زن در ميراث مساوى بودند، چون از جانب چپ او مخلوق شده است زن يك سهم مى برد از ميراث و مرد دو سهم ، و شهادت دو زن برابر شهادت يك مرد است .
پرسيد كه : از كجاى او مخلوق شد؟
فرمود: از طينتى كه زياد آمد از دنده هاى پهلوى چپ او.
و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : زن را براى اين مراءه مى گوينند كه از مرء، يعنى مرد خلق شده است ، زيرا كه حوا از آدم خلق شد.
و در حديث معتبر ديگر فرمود كه : زنان را براى اين نساء مى گويند كه آدم را انسى بغير از حوا نبود.
و به سند معتبر از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام منقول است كه : حق تعالى خلق كرد آدم را از گل روى زمين ، پس بعضى شوره بود و بعضى طيب و نيكو بود، و به اين سبب در ذريه آدم ، صالح و فاسق بهم رسيد.
و به سند موثق منقول است از حضرت صادق عليه السلام كه : چون حق تعالى جبرئيل را فرستاد به زمين كه برگيرد آن قبضه خاك را كه آدم را مى خواست از آن خلق كنند، زمين گفت : پناه به خدا مى برم از آنكه چيزى از من بردارى ، پس برگشت و گفت : پروردگارا!پناه به تو برد؛ پس اسرافيل را فرستاد و او را مخير گردانيد، پس ‍ زمين پناه به خدا برد، و او برگشت ؛ پس ميكائيل را فرستاد و او را مخير گردانيد، و او نيز به استغاثه زمين برگشت ؛ پس ملك الموت را فرستاد و امر نمود او را بر سبيل حتم كه قبضه اى از خاك برگيرد، چون زمين پناه به خدا برد، ملك الموت گفت : من نيز پناه به خدا مى برم از آنكه برگردم و قبضه اى از تو برندارم ، پس قبضه اى از جميع روى زمين گرفت .
و به سند صحيح از آن حضرت منقول است كه : ملائكه مى گذشتند به جسد حضرت آدم كه از گل ساخته بودند و در بهشت افتاده بود و مى گفتند: از براى امر عظيمى تو را خلق كرده اند.
و به سند معتبر منقول است كه : امامزاده عبدالعظيم رضى الله عنه عريضه اى نوشت به خدمت حضرت امام محمد تقى عليه السلام كه : چه علت دارد كه غايط و فضله آدمى بى بو مى باشد؟
در جواب نوشت آن حضرت كه : حق تعالى حضرت آدم را خلق كرد و جسدش ‍ طيب بود، و چهل سال افتاده بود و ملائكه مى گذشتند بر او و مى گفتند كه : از براى امر عظيمى آفريده شده ، و شيطان از دهانش داخل مى شد و از جانب ديگر بيرون مى رفت ، پس به اين سبب چنين شد كه هر چه در جوف حضرت آدم باشد خبيث و بدبو و غير طيب باشد.
و در روايت ديگر از حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم (ص) منقول است كه : روح آدم را چون امر كردند كه داخل جسد آن حضرت شود، كراهت داشت و نخواست ، پس امر كرد خدا كه داخل شود با كراهت و بيرون رود با كراهت .
و به سند معتبر منقول است كه ابوبصير از آن حضرت سؤ ال كرد كه : به چه علت حق تعالى حضرت آدم را بى پدر و مادر خلق نمود، و حضرت عيسى را بى پدر خلق نمود، و ساير مردم را از پدران و مادران خلق كرد ؟
فرمود كه : تا مردم بدانند تماميت قدرت او را كه قادر است خلق نمايد مخلوقى را از ماده بى نر، همچنان كه قادر است خلق كننده بى نر و ماده ، و بدانند كه خالق اين خلايق است و بر همه چيز قادر است .
در حديث معتبر ديگر فرمود كه : چون حق تعالى آفريد آدم را و دميد در او روح را، پيش از آنكه روح در تمام بدن او جارى شود و به روايت ديگر چون روح به زانوى او رسيد، جست كه برخيزد، نتوانست و بيفتاد، پس حق تعالى فرمود خلق الانسان عجولا  يعنى : آفريده شده است انسان تعجيل كننده .
و در كتب معتبره از سلمان فارسى رضى الله عنه منقول است كه چون حق تعالى خلق كرد آدم را، اول چيزى كه از او خلق كرد، ديده هاى او بود، پس نظر كرد بسوى بدنش كه چگونه مخلوق مى شود؛ و چون نزديك شد كه تمام شود و هنوز پاهايش ‍ تمام نشده بود خواست كه برخيزد، نتوانست ، و لهذا حق تعالى مى فرمايد خلق الانسان عجولا، پس چون روح در تمام بدن او دميده شد، در همان ساعت خوشه انگورى را گرفت و تناول نمود.
و در حديث معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه : پدران اصل سه تا بودند: آدم كه مؤ من از او بهم رسيد؛ و جان كه كافر از او متولد شد؛ و شيطان كه در ميان اولاد او نتاج نمى باشد، تخم مى گذارند و جوجه بر مى آورنند، و فرزندانش ‍ همه نرند و ماده در ميان ايشان نمى باشد.

برگرفته از کتاب حيوة القلوب جلد اول، تاريخ پيامبران عليهم السلام و بعضى از قصه هاى قرآن، علامه مجلسى رحمة الله عليه

 يهودى وارد مجلس عمر شد و گفت : اى خليفه من مى خواهم سؤ الاتى از شما بنمايم . هر كس كه عالمترين شماست به من نشان بدهيد. عمر رو به حضرت على عليه السلام كرد و گفت : او داناترين ما به قرآن و سنت الهى است . يهودى گفت : به خدا قسم اگر جواب درست بدهى من مسلمان مى شوم . حال جواب بده كه اول سنگى كه بر روى گذارده و اول درختى كه روى زمين روئيده و اول چشمه اى كه روى زمين جارى شده است ، چه است ؟ على عليه السلام فرمود: يهوديان فكر مى كنند اول سنگى كه بر روى زمين نهاده شده است ، قله بيت المقدس است و حال آنكه اولين سنگ حجرالاسود است كه حضرت آدم آنرا با خودش از بهشت به زمين آورد. اولين درختى كه روئيده است ، شما فكر مى كنيد كه درخت زيتون است اما آن درخت خرمايى است كه حضرت آدم آنرا از بهشت آورد. و اولين چشمه اى است كه زير صخره بيت المقدس است ولى در واقع اولين چشمه چشمه آب حيات است كه در زمان يوشع رفيق موسى به ماهى رسيد و آن ماهى زنده شد. يهودى گفت : به خدا قسم كه راست مى گفتى : حال به من بگو كه منزل محمد صلى الله عليه و آله و سلم در بهشت كجاست ؟ حضرت فرمود: منزل او در بهشت عدن است كه نزديك ترين بهشت ها به عرش خداى رحمان است . يهودى گفت : حال خبر بده مرا از وصى صلى الله عليه و آله و سلم كه آيا مى ميرد و يا كشته مى شود. على عليه السلام فرمود: اى يهودى فرمود: اى يهودى سى سال بعد از او مى ماند و بالاخره صورتش با خون سرگين رنگين مى شود. پس يهودى گفت : ((اشهد ان لا اله الا الله و ان محمد رسول الله ))

روايت شده است كه پس از ولادت حضرت زينب (س )، حسين (ع ) كه در آن هنگام كودك سه چهار ساله بود، به محضر رسول خدا (ص ) آمد و عرض كرد: ((خداوند به من خواهرى عطا كرده است )).
پيامبر(ص ) با شنيدن اين سخن ، منقلب و اندوهگين شد و اشك از ديده فرو ريخت . حسين (ع ) پرسيد: ((براى چه اندوهگين و گريان شدى ؟)).
پيامبر(ص ) فرمود: ((اى نور چشمم ، راز آن به زودى برايت آشكار شود.))
تا اينكه روزى جبرئيل نزد رسول خدا (ص ) آمد، در حالى كه گريه مى كرد، رسول خدا (ص ) از علت گريه او پرسيد، جبرئيل عرض ‍ كرد: ((اين دختر (زينب ) از آغاز زندگى تا پايان عمر همواره با بلا و رنج و اندوه دست به گريبان خواهد بود؛ گاهى به درد مصيبت فراق تو مبتلا شود، زمانى دستخوش ماتم مادرش و سپس ماتم مصيبت جانسوز برادرش امام حسن (ع ) گردد و از اين مصايب دردناك تر و افزون تر اينكه به مصايب جانسوز كربلا گرفتار شود، به طورى كه قامتش خميده شود و موى سرش سفيد گردد.))
پيامبر (ص ) گريان شد و صورت پر اشكش را بر صورت زينب (س ) نهاد و گريه سختى كرد، زهرا (س ) از علت آن پرسيد. پيامبر (ص ) بخشى از بلاها و مصايبى را كه بر زينب (س ) وارد مى شود، براى زهرا(س ) بيان كرد.
حضرت زهرا (س ) پرسيد: ((اى پدر! پاداش كسى كه بر مصايب دخترم زينب (س ) گريه كند كيست ؟ پيامبر اكرم (ص ) فرمود: ((پاداش او همچون پاداش كسى است كه براى مصايب حسن و حسين (ع ) گريه مى كند))

بشارت تولد زينب و گريه على (ع )

هر پدرى را كه بشارت به ولادت فرزند دادند، شاد و حرم گرديد، جز على بن ابى طالب (ع ) كه ولادت هر يك از اولاد او سبب حزن او گرديد.
در روايت است كه چون حضرت زينب متولد شد، اميرالمؤ منين (ع ) متوجه به حجره طاهره گرديد، در آن وقت حسين (ع ) به استقبال پدر شتافت و عرض كرد: اى پدر بزرگوار! همانا خداى كردگار خواهرى به من عطا فرموده .
اميرالمؤ منين (ع ) از شنيدن اين سخن بى اختيار اشك از ديده هاى مبارك به رخسار همايونش جارى شد. چون حسين (ع ) اين حال را از پدر بزرگوارش مشاهده نمود افسرده خاطر گشت . چه ، آمد پدر را بشارت دهد، بشارت مبدل به مصيبت و سبب حزن و اندوه پدر گرديد، دل مباركش به درد آمد و اشك از ديده مباركش بر رخسارش جارى گشت و عرض كرد: ((بابا فدايت شوم ، من شما را بشارت آوردم شما گريه مى كنيد، سبب چيست و اين گريه بر كيست ؟))
على (ع ) حسينش را در برگرفت و نوازش نمود و فرمود: ((نور ديده ! زود باشد كه سر اين گريه آشكار و اثرش نمودار شود.))كه اشاره به واقعه كربلا مى كند. همين بشارت را سلمان به پيغمبر داد و آن حضرت هم منقلب گرديد.
چنان كه در بعض كتب است كه حضرت رسالت در مسجد تشريف داشت آن وقت سلمان شرفياب خدمت گرديد و آن سرور را به ولادت آن مظلومه بشارت داد و تهنيت گفت . آن حضرت بگريست و فرمود: ((اى سلمان جبرييل از جانب خداوند جليل خبر آورد كه اين مولود گرامى مصيبتش غير معدود باشد تا به آلام كربلا مبتلا شود))

نامگذارى زينب از طرف خداوند

هنگامى كه زينب (س ) متولد شد، مادرش حضرت زهرا (س ) او را نزد پدرش اميرالمؤ منين (ع ) آورده و گفت : اين نوزاد را نامگذارى كنيد!
حضرت فرمود: من از رسول خدا جلو نمى افتم .
در اين ايام حضرت رسول اكرم (ص ) در مسافرت بود. پس از مراجعت از سفر، اميرالمؤ منين على (ع ) به آن حضرت عرض كرد: نامى را براى نوزاد انتخاب كنيد.
رسول خدا (ص ) فرمود: من بر پروردگارم سبقت نمى گيرم .
در اين هنگام جبرئيل (ع ) فرود آمده و سلام خداوند را به پيامبر(ص ) ابلاغ كرده و گفت :
نام اين نوزاد را ((زينب )) بگذاريد! خداوند بزرگ اين نام را براى او بر برگزيده است .
بعد مصايب و مشكلاتى را كه بر آن حضرت وارد خواهد شد، بازگو كرد. پيامبر اكرم (ص ) گريست و فرمود: هر كس بر اين دختر بگريد، همانند كسى است كه بر برادرانش حسن و حسين گريسته باشد.

گریه جبرئیل بر مصائب حضرت زینب (س)

روايت شده است كه پس از ولادت حضرت زينب (س )، حسين (ع ) كه در آن هنگام كودك سه چهار ساله بود، به محضر رسول خدا (ص ) آمد و عرض كرد: ((خداوند به من خواهرى عطا كرده است )).
پيامبر(ص ) با شنيدن اين سخن ، منقلب و اندوهگين شد و اشك از ديده فرو ريخت . حسين (ع ) پرسيد: ((براى چه اندوهگين و گريان شدى ؟)).
پيامبر(ص ) فرمود: ((اى نور چشمم ، راز آن به زودى برايت آشكار شود.))
تا اينكه روزى جبرئيل نزد رسول خدا (ص ) آمد، در حالى كه گريه مى كرد، رسول خدا (ص ) از علت گريه او پرسيد، جبرئيل عرض ‍ كرد: ((اين دختر (زينب ) از آغاز زندگى تا پايان عمر همواره با بلا و رنج و اندوه دست به گريبان خواهد بود؛ گاهى به درد مصيبت فراق تو مبتلا شود، زمانى دستخوش ماتم مادرش و سپس ماتم مصيبت جانسوز برادرش امام حسن (ع ) گردد و از اين مصايب دردناك تر و افزون تر اينكه به مصايب جانسوز كربلا گرفتار شود، به طورى كه قامتش خميده شود و موى سرش سفيد گردد.))
پيامبر (ص ) گريان شد و صورت پر اشكش را بر صورت زينب (س ) نهاد و گريه سختى كرد، زهرا (س ) از علت آن پرسيد. پيامبر (ص ) بخشى از بلاها و مصايبى را كه بر زينب (س ) وارد مى شود، براى زهرا(س ) بيان كرد.
حضرت زهرا (س ) پرسيد: ((اى پدر! پاداش كسى كه بر مصايب دخترم زينب (س ) گريه كند كيست ؟ پيامبر اكرم (ص ) فرمود: ((پاداش او همچون پاداش كسى است كه براى مصايب حسن و حسين (ع ) گريه مى كند))

**میلاد امام محمد تقی (ع) بر شیعیان و محبینش مبارک باد**

امام نهم كه نامش «محمد» و كنيه‏ اش «ابوجعفر» و لقب او «تقى‏» و «جواد» مى ‏باشد، در نيمه ماه رجب 195 ه . ق در شهر مدينه ديده به جهان گشود (1) . مادر او «سبيكه‏» كه از خاندان «ماريه قبطيه‏» همسر پيامبر اسلام به شمار مى‏رود، از نظر فضايل اخلاقى، در درجه والايى قرار داشت و برترين زنان زمان خود بود، به طورى كه امام رضا عليه السلام از او به عنوان بانويى منزه و پاكدامن و با فضيلت‏ ياد مى‏ كرد (2) .

حضرت در مجموع دوران امامت ‏خود با دو خليفه عباسى، يعنى مامون (193 - 218) و معتصم (218 - 227) معاصر بوده است . «ابن حجر هيثمى‏» از علماى اهل سنت مى ‏نويسد: «مامون او را به دامادى انتخاب كرد، زيرا با وجود كمى سن، از نظر علم و آگاهى و حلم بر همه دانشمندان برترى داشت . (3) »
شبلنجى عالم ديگر اهل سنت مى‏ گويد: «مامون پيوسته شيفته او بود، زيرا با وجود كمى سن، فضل و علم و كمال عقل خود را نشان داده، عظمت‏ خود را آشكار ساخت . (4) »
به بهانه نيمه رجب و سالروز ولادت آن حضرت، در اين مقال بر آنيم با ارائه يكى از مناظرات آن حضرت، خوشه ‏اى از خرمن علم و فضل و كمال عقل او برگيريم، و فرا روى انديشه خويش قرار دهيم .

مناظره امام جواد عليه السلام با يحيى بن اكثم

از امام جواد عليه السلام مناظرات متعددى نقل شده (5) است كه به عنوان نمونه به يكى از آن‏ها كه مختصر و مربوط به مسائل اعتقادى است اشاره مى‏شود، با تذكر اين نكته كه امام با حفظ تقيه، اين مناظره را انجام داده است .
بعد از آن كه مامون ام الفضل را به تزويج‏ حضرت جواد عليه السلام در آورد، يحيى بن اكثم (يكى از علماى اهل سنت) با جماعت‏ بسيارى نزد آن حضرت و مامون آمدند . يحيى عرض كرد: اى پسر رسول خدا! نظر شما درباره روايتى كه [در مدارك اهل سنت] نقل شده است كه «خداوند جبرئيل را فرستاد تا از پيامبر صلى الله عليه و آله بخواهد كه از ابابكر سؤال كند: آيا او از خداوند راضى هست‏يا نه؟ با اين كه خداوند از او راضى مى‏باشد» چيست؟
امام جواد عليه السلام فرمود: من منكر فضيلت ابابكر نيستم، ولى بر ناقل اين ستور لازم است كه طبق دستور پيامبر صلى الله عليه و آله عمل كند . پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در حجة الوداع فرمود: «بعد از من جاعلان حديث فراوان مى ‏شوند، لذا بايد احاديث را بر قرآن و احاديث عرضه كنيد; هر حديثى كه موافق قرآن و سنت من باشد به آن عمل كنيد و اگر مخالف آن دو بود، بدان عمل نشود .»
اين خبر موافق با قرآن نيست، زيرا خداوند مى‏ فرمايد: «ما انسان را آفريديم و وسوسه‏ هاى نفس او را مى‏ دانيم و ما از رگ قلبش به او نزديك تريم . (6) » آن گاه چگونه مى ‏شود خداوند از رضايت و غضب ابابكر نسبت‏ به خود بى خبر باشد، تا نياز به سؤال داشته باشد؟ اين عقلا محال است .
يحيى گفت: روايت‏ شده كه ابابكر و عمر در زمين مانند جبرئيل و ميكائيل در آسمان مى‏باشند؟
حضرت فرمود: در اين حديث هم بايد دقت نمود، چرا كه آن دو فرشته از فرشتگان مقرب بوده، لحظه‏ اى از طاعت‏خدا جدا نشدند و هرگز خدا را معصيت نكردند، و حال آن كه آن دو مشرك بودند، بعد مسلمان شدند و اكثر عمر خود را در شرك به سر بردند، آن گاه چگونه مى‏ توانند همسان جبرئيل و ميكائيل باشند؟
يحيى گفت: در روايات آمده كه آن دو (ابابكر و عمر)، پير مردان اهل بهشت مى‏ باشند، در اين زمينه چه مى‏ گوئيد؟
حضرت فرمود: اين هم محال است، چون بهشتى‏ ها همه جوانند و در آن جا پيرمردى وجود ندارد . اين روايت را بنى اميه در مقابله با آن روايتى كه مى‏گويد: «حسن و حسين آقاى جوانان بهشتى مى ‏باشند» ، ساختند .
يحيى گفت: نقل شده كه عمر چراغ اهل بهشت است .
حضرت فرمود: اين هم محال است، چرا كه در بهشت فرشتگان مقرب، پيامبران، آدم و محمد صلى الله عليه و آله حضور دارند . چگونه بهشت‏ با نور آن‏ها روشن نشده كه نياز به نور عمر باشد؟!
يحيى گفت: نقل شده كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: اگر من مبعوث نمى‏ شدم، عمر به جاى من مبعوث مى‏شد .
حضرت فرمود: قرآن راستگوتر از اين حديث است، آن جا كه مى‏ فرمايد: «و هنگامى كه از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح و ابراهيم و موسى و عيسى بن مريم، و ما از همه آنان پيمان محكمى گرفتيم . (7) » آن گاه چگونه پيمان خداوند عوض مى‏ شود؟ [از اين گذشته] پيامبران يك چشم به هم زدن مشرك نشدند، چگونه كسى به رسالت مبعوث مى‏شود در حالى كه اكثر عمر خود را در شرك به سر برده است؟ !
يحيى گفت: در روايت آمده كه پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود: اگر عذاب نازل شود، جز عمر كسى از آن رهايى نمى‏يابد .
حضرت فرمود: اين هم محال است، چرا كه خداوند مى‏ فرمايد: «خداوند تا تو (پيامبر) در ميان آن‏ها باشى، آن‏ها را عذاب نخواهد كرد و مادامى كه به درگاه خدا توبه و استغفار كنند، [باز هم] آن‏ها را عذاب نخواهد كرد . (8) » مى‏ بينيد كه براى نزول عذاب دو مانع ذكر شده است و لا غير;
1- وجود مبارك پيامبر صلى الله عليه و آله در بين مردم .
2- توبه و استغفار مردم (9) .
انجام چنين مناظره ‏اى و پيروزى امام جواد عليه السلام چند پيامد مثبت داشت:
1- با توجه به اينكه امام جواد عليه السلام در خردسالى به امامت رسيد، عباسيان فكر مى ‏كردند او از نظر علمى ناتوان است و از اين رو با ترتيب چنين مناظراتى سعى مى‏كردند شخصيت او را خورد كنند . پيروزى امام در مناظره با پاسخ ‏هاى قاطع و روشنگر، هر گونه شك و ترديد را در مورد پيشوايى او و نيز اصل امامت از بين برد .
2- اين مناظره خط بطلانى بر بسيارى از احاديث جعلى كشيد . احاديثى كه به دستور حاكمان غاصب و براى تثبيت ‏حكومت غصبى آنان توسط عده ‏اى انسان خود فروخته جعل شده و موجب انحراف در امت اسلامى بود .

سيد جواد حسينى به نقل از سایت موسسه جهانی سبطین

____________________________________________
1) ر . ك: طبرسى، اعلام الورى، (تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ سوم) ص‏344، بعضى ولادت آن حضرت را در ماه مبارك رمضان سال 195 مى‏دانند . ر . ك: شيخ مفيد، الارشاد، (قم، مكتبة بصيرتى) ص‏316 .
2) محمد باقر مجلسى، بحار الانوار، (مكتبة الاسلامية)، ج‏50، ص‏15 .
3) الصواعق المحرقه، (قاهره، مكتبة القاهره، چاپ دوم، 1385 ه . ق)، ص‏205 .
4) شبلنجى، نور الابصار، (قاهره، مكتبة المشهد الحسينى)، ص‏161 .
5) احمد طبرسى، الاحتجاج، (قم، انتشارات اسوه، چاپ اول، 1413)، ج‏2، ص‏481 .
6) ولقد خلقنا الانسان ونعلم ما توسوس به نفسه ونحن اقرب اليه من حبل الوريد» .
7) احزاب/7، «واذ اخذنا من النبيين ميثاقهم ومنك ومن نوح وابراهيم وموسى وعيسى ابن مريم واخذنا منهم ميثاقا غليظا» .
8) انفال/33 .
9) احتجاج، (پيشين)، ج‏2، ص‏477- 480 .

محمد بن علی هاشمی، یكی از مخالفان ولایت می گوید: بامداد روزی كه امام جواد علیه ‌السلام با دختر مامون عروسی كرده بود خدمتش رسیدم و در آن شب دارویی خورده بودم كه تشنگی به من دست داده بود و من نخستین كسی بودم كه در آن صبح خدمتش رسیدم و نمی‌خواستم آب طلب كنم.
امام علیه ‌السلام به چهره‌ من نگاه كرد و فرمود: به گمانم تشنه ‌ای!
جواب دادم: آری.
فرمود: ای غلام برای ما آب آشامیدنی بیاور.
من با خودم گفتم: اكنون آب مسموم می‌آورند.
از این جهت اندوهگین و پریشان شدم. غلام آمد و آب آورد. حضرت به چهره‌ من تبسمی نمود و فرمود: ای غلام آب را به من بده.
آن را گرفت و آشامید (تا من یقین كنم كه مسموم نیست.) سپس به من داد، و من آن را آشامیدم. بار دیگر تشنه شدم و باز كراهت داشتم كه آب بخواهم آن حضرت فرمود: باز هم تشنه شدی؟
جواب دادم: بلی.
و غلام بار دیگر آب آورد. به خیالم افتاد كه قطعا این بار آب مسموم آورده ‌اند، لذا از نوشیدن آب وحشت كردم. در آن حال امام علیه ‌السلام جام را گرفت و قدری آشامید و سپس باقیمانده را به من داد در حالی كه تبسم می ‌فرمود. محمد می‌گوید: با دیدن این قضیه باور كردم كه عقیده شیعیان درباره‌ وی صحیح است كه او از دلهای مردم و اسرار نهانی آگاهی دارد.

شاید برای شما هم این سوال مطرح شود که تفاوت بین معجزه و سحر چیست؟
سحر در اصل به معنای هر کار و پدیده ای است که مأخذ و منبع آن، مخفی و پنهان باشد، ولی در زبان روزمره به کارهای خارق العاده ای می گویند که با استفاده از وسایل مختلف انجام می شود.
سحر نوعی تصرف در حواس و ادراک انسان است که اسباب آن مادی و طبیعی ولی مخفی می باشد. مانند شعبده بازی که توأم با حرکات سریع است اما اسباب و علل آن را نمی توان حس کرد.
سحر وجادوگری از لحاظ خارق عادت بودن با معجزه مشترک هستند. حال چگونه و با چه قیود و شروطی می توان بین دو فعل معجزه و سحر تمایز قائل شد؟
برای تمایز بین این دو فعل خارق عادت اسلوب و راههای عدیده ای وجود دارد که می توان به آنها اعتماد نمود:
1- هدف انبیا و اولیای الهی از معجزه اثبات رسالت، ابلاغ دین و هدایت انسان ها از گمراهی به سعادت واز شرک به ایمان، توحید و سایر هدف های مقدس تربیتی می باشد در حالی که ساحران و مرتاضان برای مطامع دنیوی، سودجویی و هوس های پست این افعال را انجام می دهند.
2- عمل و فعل مرتاضان اکتسابی و نتیجه ی تعلیم وممارست آنها ست که در سایه ی تمرین و ریاضت های دشوار بدان قدرت ونیرو دست یافته اند اما معجزات غیر قابل یادگیریست و این مقام و قدرت از جانب خداوند متعال به آنها هدیه شده است.
3- کارهای ساحران و جادوگران محدود به مکان های معین و شرایط خاصی است واز انجام اموری که بیرون از حدو مرز ریاضت و ممارست آنها باشد عاجز و ناتوانند اما معجزات پیامبران و امامان متنوع و متناسب با مقتضیات زمان و تابع در خواست های امت و به اذن خداوند می باشد. مانند معحزات حضرت موسی: جاری شدن دوازده چشمه آب از سنگ برای دوازده طایفه، شکافتن دریای نیل و عبور بنی اسرائیل از آن، تبدیل شدن عصا به اژدهایی عظیم و….
4- سحر و جادو از نفس خبیث و متصف به رجس و پلیدی صادر می شود اما معجزات از نفوس پاک و طیب و متصف به طهارت.
5- افعال ساحران و مرتاضان منحصر به افراد معینی نیست، بلکه افراد دیگر هم می توانند همانند آن را بیاورند ولی معجزات مختص به مدعیان نبوت است که قابل معارضه نمی باشد و دیگران از آوردن مانند آن ناتوان و عاجزند.
6- معجزه یک امر حقیقی است و شی خارجی را تغییر می دهد ولی سحر فقط در فکر و چشم انسان اثر می گذارد بدون آنکه باعث تغییر و تحول در شی خارجی شود. مثل ناقه حضرت صالح و تبدیل شدن عصای موسی به اژدها، اما ساحران دربار فرعون تنها در فکر مردم اثر گذاشتند بدون آنکه در خارج ریسمان ها و چوب ها حرکت کرده باشند.

معتزله و کسانی که منکر تحقق و و وقوع کرامت هستند شبهاتی را برای اثبات مدعای خود وارد نموده و به ادله ای تمسک کرده اند چند شبهه از شبهات معتزله، در این جا بیان می شود:
شبهه اول
اگر ظهور معجزه بر دست غیر انبیا به جهت اکرام آن ها جایز باشد حقیقتی مانند معجزه در اثر کثرت معجزات اولیا و صالحان یک امر عادی تلقی می گردد و تأثیر و خصوصیت خود را از دست می دهد که فرقی بین نبی و غیر نبی باقی نخواهد بود در تتیجه تشخیص پیامبر از غیر پیامبر ممکن و میسور نیست.
پاسخ
فرق بین نبی و غیر نبی در تحدی و دعوی نبوت است که این فرق ثابت است. زیرا کسی که به ولایت برسد فاقد کرامت است، ولی کرامت جز از طریق عمل به دستورات نبی نمی تواند به ولایت برسد. پس آن کس که صاحب کرامت است مطیع پیامبر بوده و به نبوت او اعتراف می کند و هرگز ادعای نبوت و تحدی ندارد،
شبهه دوم
اگر معجزه مخصوص انبیا نباشد و از دیگران هم ظاهر شود (ارج و ارزشی برای نبی نمی ماند) و این مستلزم گریز از نبی است؛ زیرا علت اطاعت پذیری مردم از نبی، ظهور معجزات است که سند حقانیت او می باشد. و اگر دیگران هم از معجزاتی برخوردار باشند منزلت انبیا در انظار مردم فروتر و پایین تر می شود.
پاسخ
همان گونه که اگر معجزه از انبیا دیگر رخ دهد به منزله ی خار کردن و فرو تر شدن منزلت انبیا دیگر نیست، وقوع معجزه بر دست صالحان و اولیا نیز به معنای اهانت به عظمت شأن نبی نمی باشد. به علاوه عظمت و ارزش نبی تنها به معجزه و امر خارق العاده نیست.

چکیده
روحانيان در جامعه ايران، به ويژه از هنگام تحريم استعمال توتون و تنباكو، نقش و جايگاه ارزنده‌اي داشته‌اند. آنان همواره تلاش كرده‌اند تا در برابر حكومت‌هاي ستمگر و نفوذ استعمار بايستند و مانع اجزاي اهداف شوم و غارتگرانه بيگانگان شوند. از اين رو، استعمارگران نيز بيكار ننشسته و براي اينكه جلو روحانيان را بگيرند. از راه دين وارد شدند. يكي از اين راه‌ها، فرقه‌سازي و تفرقه‌افكني ميان مسلمان بوده و هست. انجمن حجتيه را نيز برخي ساخته دست استعمار مي‌دانند و برخي ديگر، آن را برآيند توطئه استعمار در آفرينش بهائيت دانسته‌اند. هنگامي كه مردم ايران درگير مبارزه با ظلم شاه بودند، اعضاي اين انجمن، وقتشان را صرف راهنمايي بهائيان مي‌كردند و خودشان را از جريان انقلاب دور نگاه مي‌داشتند.اين تحقیق در نظر دارد فعاليت‌هاي انجمن حجتيه را پيش و پس از انقلاب اسلامي مورد بررسي قرار دهد و واكنش امام خميني را در برابر اين جريان بازگو كند.

کلید واژه: انجمن حجتيه، بهائيت، انقلاب اسلامي، امام خميني(ره).

محقق:سمیرا پاشایی نژاد

استاد راهنما:زینت السادات رزم آرا

تاریخ دفاع:شهریور 94

انسان موجودي است سالك و پويا به سوي معبود حقيقي خويش، سرانجام به لقاي معبود خويش مي‌رسد:«يا اَيُهَا الانسانُ اِنَكَ كادِحَ اِلي رَبِكَ كَدحَاً فَمُلاقيه». «اي انسان البته با هر رنج و مشقت (در راه اطاعت و عبادت حق بكوش كه) عاقبت به حضور پروردگار خود مي‌روي .»با توجه به معناي اين آيه شريفه اگر انسان راه ايمان، خودسازي و تزكيه را بپويد، جمال و مهر خداوند را قطعاً ملاقات مي‌كند، ولي اگر راه كفر و طغيان را در پيش گيرد، قطعاً جلال و غضب او را.
بنابراين اگر مقدمه و غايت سلوكش لقاي محبت خداوند باشد بايد راه تهذيب نفس و عبادت حقيقي را در پيش گيرد و از هواي نفس بگريزد و در طريقت انس با معبود گاهي به گوشه‌اي خلوت پناه ببرد و دور از تمام زشتيها و زيبايي‌ها و غل و زنجيرهاي كه برپاي او بسته شده، اندكي به حال خود آمده و تعقل پيشه كند و با سوز دل و اشك چشم، كدورت و زنگار را از چهره جان خود بزدايد و پاكي ولطافت را به درون خود آورده و در نهايت زاد و توشه آخرت خود را برگیرد.
يكي از فرصت‌هايي كه برای بشر قرار داده شده «اعتكاف» مي‌باشد. این برنامه مهم عبادی به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدا و با همت سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه های علمیه و دیگر دست اندر کاران در سال های اخیر در ایام البیض ماه رجب المرجب در سطح گسترده ای برگزار می گردد. اعتكاف گرچه در شرع مقدس اسلام يك عمل مستحبي به حساب مي آيد اما در سيره و سنت نبوي و همچنين در سيره ائمه معصومین (علیهم السلام) از جايگاه رفيع و والایی برخوردار است و بسياري از بزرگان دين با تأسي از پيشوايان ديني نسبت به انجام اين عمل عبادي اهتمام خاصي از خود نشان داده اند. يكي از ابعاد بسيار مهم اعتكاف، انجام آن در ماه مبارك رجب المرجب مي باشد كه داراي بركات فراواني هست.

تاریخچه اعتکاف
درستی این که این عبادت از چه زمانی آغاز شده و کیفیت آن در بدو شکل گیری چگونه بوده است را نمی دانیم. اما همین قدر می دانیم که خداوند در قرآن کریم به ابراهیم خلیل و پسرش اسماعیل دستور می دهد که خانه مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و نمازگزاران پاک کنید. پس به طور یقین این عبادت در آن زمان وجود داشته و مورد رضایت خداوند نیز بوده است.
سنت اعتکاف در طول تاریخ کم و بیش در ایران اسلامی نیز اجرا می شده، آنچه به صورت مستند وجود دارد این سنت الهی در دوران صفویه به همت بلند شیخ لطف الله میسی و شیخ بهایی در دو پایتخت پادشاهان صفویه، یعنی قزوین و اصفهان، بر پا می شده است ؛ امّا پس از تأسیس حوزه علمیه قم به وسیله ایت الله حائری در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیها) سنت الهی اعتکاف رنگ و بوی دیگری به خود گرفت.
اعتکاف در اسلام از زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پی ریزی شده و تا کنون نیز تداوم یافته است چنان چه خود آن حضرت همه ساله در دهه ی آخر ماه مبارک رمضان در مسجد معتکف می شدند. و در حال حاضر مراسم پرفیض و معنوی اعتکاف در بسیاری از کشورهای اسلامی به پیروی از سنت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در دهه پایانی ماه مبارک رمضان برگزار می شد. در کشور ما هم این مراسم از دیر زمان برگزار می شده ولی به فضل پروردگار پس از انقلاب در بسیاری از شهرهای کشور اسلامی ما مراسم اعتکاف با حال و هوای معنوی خاصی در روزهای 13، 14 و 15 ماه رجب به خاطر فضیلت این ماه برگزار می شود.
اعتكاف، فرصت ‏بسیار مناسبى است براي دعا و عبادت در محضر خداي تعالي؛ فرصت ارزشمندي است براي توبه و بازگشت به سوي رحمت خداوند متعال. و از آنجا که شرط استجابت دعا و پذيرش توبه، توسّل به محضر مقرّبين درگاه الهي است، اعتکاف، فرصت کم‌نظيري است براي توسّل به‌ محضر حضرات معصومين(علیهم السلام) مخصوصاً قطب عالم امکان، محور عالم وجود و واسطۀ بين غيب و شهود، حضرت ولي‌عصر (ارواحنافداه) و دعا براي فرج و ظهور آن حضرت که والاترين دعاها است. و بالأخره اعتکاف، فرصتي است که سالک مي‌تواند در آن با اعتصام به ريسمان الهي و توسّل به واسطۀ فيض الهي، سعادت دنيا و سعادت آخرت را براي خود تأمين كند، مي‌تواند در سير و سلوك پیشرفت‌های قابل ملاحظه و چشمگیری داشته باشد و راه صد ساله را بپيمايد.
معتکف در نزد پروردگار متعال از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. هنگامی که خانۀ کعبه توسّط حضرت ابراهیم(علیه السلام) و حضرت اسماعیل(علیه السلام) بنا نهاده شد، خداوند متعال به آنان خطاب فرمود که خانۀ مرا برای طواف‌ کنندگان و معتکفین و نمازگزاران، پاک و پاکیزه کنید.
«وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ‏ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ »
آیات اعتكاف در قرآن مجيد ذكر نشده است امّا مشتقاتش در نُه آيه قرآن آمده است.
میزان توجه پیامبر(صلی الله علیه و آله) به برپایى اعتكاف، بسیار در خور دقت و تامل است. خداوند متعال، پیامبر خویش را به داشتن خلق و خویى عظیم و بزرگ ستوده است.
«وَ اِنكَ لَعلى خُلُقٍ عَظیمٍ ؛ و در حقیقت تو به اخلاق نیكو وعظیم آراسته هستی»
با این حال، آن حضرت با وجود مسئولیت ‏بزرگ اجتماعى كه بر دوش داشت، خود را از اعتكاف بى نیاز نمى‏دانست. رسول خدا اسوه ای نمونه برای انجام اعتکاف می باشند و این فریضه عبادی به عنوان یک سنت نبوی از این الگو، پیروی می شود.
چنان كه در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «رسول خدا در دهه آخر ماه مبارك رمضان در مسجد معتكف مى‏شدند و براى آن حضرت خیمه‏اى كه از مو بافته شده بود، در مسجد برپا مى‏شد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) براى اعتكاف آماده مى‏شدند و بستر خویش را جمع مى‏كردند»

برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،مریم عربیان،آثار و برکات اعتکاف از دید گاه قرآن

به تازگی روانشناسان راههای جدیدی برای رفع استرس و اضطراب به افراد مبتلا به آنان پیشنهاد کرده اند که در این مطلب به بهترین آنان اشاره می کنیم.

همه ما راه‌هایی برای به تعادل رساندن بدن و ذهن‌مان در لحظه‌های پراضطراب داریم. محققان می‌گویند راه‌هایی وجود دارد که می‌تواند ما را به بهترین شکل از اضطراب نجات دهد.

دست‌هایتان را با آب گرم بشویید
برای کم کردن استرس راه‌های بیشماری وجود دارد. برخی از این راه‌ها تنها در چند ثانیه بر سیستم عصبی بدن تاثیر می‌گذارند و آرامشی که به‌خاطر اضطراب از دست رفته به بدن شما برمی‌گردانند. کمک گرفتن از آب گرم یکی از این راه‌هاست. اگر اضطراب دارید، می‌توانید با یک دوش آب گرم حال خود را بهتر کنید یا در وانی که از آب گرم پر شده، چند دقیقه دراز بکشید و برای آرام کردن فکرتان تلاش کنید؛ اما در صورتی که امکان دوش گرفتن ندارید، می‌توانید تنها با شستن دست‌های‌تان با آب گرم یا چند ثانیه قرار دادن دست‌تان زیر چنین آبی، حال خود را بهتر کنید. وقتی شما بدن‌تان را به آب گرم می‌سپارید، سیستم عصبی پاراسمپاتیک بدن‌تان آرام می‌گیرد و بدن شما ترشح هورمون‌های استرس را متوقف می‌کند.

کرفس بجوید

شما برای رسیدن به چنین هدفی، باید دستگاه گوارش‌تان را فریب دهید و وانمود کنید که در حال غذاخوردن هستید.
در چنین شرایطی، اگر شما با هویج، کرفس و خوراکی‌هایی از این دست دستگاه گوارش‌تان را فریب دهید و گذشته از آن با کمک‌شان انقباض‌های بیشتری را در فک‌تان ایجاد کنید، تنش‌های‌تان به شکل قابل توجهی کم می‌شود. البته در کرفس ماده آرامش‌بخشی هم وجود دارد که می‌تواند تلاش شما برای کاهش استرس را ثمربخش‌تر کند.

خط‌خطی کنید

وقتی در یک جلسه مهم با قلم و کاغذ حاضر شده‌اید و اضطراب دارید، تنها به نوشتن نکات مهم جلسه کفایت می‌کنید یا اینکه روی کاغذی که جلوی‌تان گذاشته‌اید، نقاشی می‌کشید و خط‌خطی می‌کنید؟ اگر روش دوم را انتخاب کنید، استرس شما هر لحظه کمتر می‌شود. محققان می‌گویند منطقه‌ای از مغز شما که مسوول خلاقیت است با هجوم استرس فعال‌تر می‌شود و شما وقتی این خلاقیت را ابراز می‌کنید، اضطراب‌تان هم کمتر می‌شود.
به همین دلیل محققان معتقدند اگر وقت اضطراب داشتن یک کار خلاقانه انجام دهید و تمرکز کنید یا حتی کاغذی که جلوی‌تان گذاشته‌اید را خط‌خطی کنید، زودتر به آرامش می‌رسید.

خودتان را بغل کنید
اغلب ما وقتی اضطراب داریم، به پناه‌بردن در آغوش مادرمان یا یکی از اعضای خانواده، آرام می‌گیریم اما اگر در لحظه‌ای که اضطراب به جسم و روان شما حمله‌ور شده تنهایید، می‌توانید با در آغوش گرفتن خودتان تنشی که عذاب‌تان می‌دهد را کم کنید. ماساژ دادن قسمت‌های مختلف بدن‌تان و حتی لمس کردن بخش‌هایی که احساس می‌کنید به‌خاطر استرس منقبض شده‌اند، می‌تواند حال شما را بهتر و اضطراب‌تان را کمتر کند.

فاصله ابروهایتان را نیشگون بگیرید
وقتی اضطراب به بدن شما حمله می‌کند، بدن‌تان برای کاهش اضطراب به دندان‌ها فشار می‌آورد و فک‌تان منقبض می‌شود. در چنین شرایطی مغزتان با فشار خونی که اطرافش بیشتر می‌شود، برای واکنش نشان دادن به اضطراب آماده می‌شود.
این واکنش طبیعی که بدن شما نشان می‌دهد، باعث می‌شود مستعد ابتلا به سردردهای تنشی اطراف پیشانی شوید. شاید تصور کنید برای جبران این اتفاقات که یکباره در بدن و مغز شما می‌افتد، کاری نتوانید بکنید اما محققان می‌گویند اگر با انگشتان‌تان، فاصله ابروهای خود را ماساژ دهید، می‌توانید انقباضی که به‌خاطر تنش در ماهیچه‌های‌تان اتفاق افتاده را کمتر کنید. گذشته از اینکه می‌توانید از بین ابروها تا انتهای ابروی‌تان را با کشیدن انگشت ماساژ دهید، بد نیست که این ماساژ را تا پشت گوش‌ها و گردن‌تان ادامه دهید تا زودتر به آرامش برسید.

سالاد بخورید
وقتی که استرس دارید ممکن است میل‌تان به خوردن شیرینی یا سیب‌زمینی سرخ کرده چند برابر شود. مغز شمایی که با استرس درگیر هستید، بیشتر از هر زمانی دوست دارد قند یا کربوهیدرات را به خود جذب کند اما همیشه برای پاسخ دادن به این نیاز، قرار نیست سراغ هله‌هوله بروید.
برای اینکه استرس به چاق‌تر شدن شما یا از دست رفتن سلامت‌تان ختم نشود، می‌توانید به سالاد خوردن رو بیاورید. اگر سالاد کاهو درست کنید، به‌خاطر ماده آرامش‌بخشی که در این سبزی وجود دارد، حال‌تان بهتر می‌شود و اگر به سالادتان کمی پروتئین و روغن‌های سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع مثل روغن زیتون استفاده کنید، مغزتان آرامش بیشتری پیدا می‌کند.

کفش‌هایتان را دربیاورید
اگر با رئیس‌تان بحث کرده‌اید و حسابی استرس دارید، پشت میزکارتان برگردید و بلافاصله کفش‌هایتان را در بیاورید. وقتی کفش پایتان است، گردش خون‌تان دچار اختلال می‌شود و استرس بدن‌تان هر لحظه بیشتر می‌شود اما اگر کفش‌ها را در بیاورید و در عین اینکه اجازه می‌دهید پاهای‌تان نفس بکشند، انگشت‌های خود را هم تکان دهید، با فعال کردن ماهیچه‌های‌تان به کم شدن استرس خود هم کمک می‌کنید.
امتحانش مجانی است. در روزهای سخت کاری یا کفش جلوباز بپوشید که امکان تکان دادن انگشت‌ها را از شما نگیرد یا اینکه هر چند ساعت یک‌بار برای چند دقیقه هم که شده کفش‌های‌تان را دربیاورید.

من هرگز شکست نخورده ام، بلکه راه هایی را کشف کرده ام که به آن چیزی که می خواهم منجر نمی شوند.

توماس ادیسون

رجب” در لغت نام نهری در بهشت است و در طول سال از ابتدای این ماه یک برنامه سنگین عبادی شروع می شود که تا آخر ماه مبارک رمضان ادامه دارد چنانکه گویی در این سه ماه برنامه و طرح فشرده یک سلوک مرضی خداوند با ذکر شواهد و نشانی همه منازل و مشکلات این راه ذکر شده است.

* ماه رجب، سراسر نور و فضیلت و رحمت است. شب اول آن كه جزء چهار شب برتر سال است و شب زنده داری در آن كه بسیار مورد تاكید قرار گرفته، لیلة الرغائب (اولین شب جمعه ماه) و میلاد ابوالائمه امیرالمومنین علیه السلام تا شب نیمه رجب و ایام مبارك “بیض” كه راهیان طریق سلوك به اعتكاف و مناجات با رب جلیل می‌نشینند و بیست و هفتم رجب كه رحمت الهی ظهور كرد و محمد مصطفی صلی الله علیه و آله به رسالت مبعوث شد.

* رعایت كنندگان حرمت ماه رجب و عاملین به اعمال آن را “رجبیون” نامند. همانا كه در قیامت فرشته ای ندا می دهد:«أین الرجبیون»، كجایند افرادی كه ماه رجب را محترم شمرده و اعمالی از آن را انجام داده اند.

* امام خمینی (ره)، این عارف بالله در مورد ماه رجب می فرماید:

«شرافت ماه رجب در زبان ها ، در بیان ها، درعقلها و در فكرها نگنجد. رجب ماه دعا و استغفار است و سفارش زیادی به استغفار در این ماه شده است.»

فضائل ماه رجب

* هفتمین ماه از سال هجری قمری رجب نام دارد که نباید فضیلت آن را به بوته فراموشی سپرد زیرا در میان ماههای دوازده ‏گانه تنها و بدون ائتلاف با ماههای دیگر از حرمت و قداست ‏برخوردار می ‏باشد، در واقع چهار ماه در قرآن کریم با تعبیر «حرم‏» یعنی برخوردار از حرمت ‏یاد شده است که یکی از آنها فرد است که رجب نام دارد و در آن قتال و کشتار حرام می ‏باشد.

* رسول اکرم (ص) فرموده ‏اند: «رجب ماه بزرگ خداست و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت‏ به پایه آن نمی ‏رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است، آگاه باشید که رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است و اگر کسی در ماه رجب حتی یک روز روزه بدارد خدا را از خود خشنود ساخته و خشم الهی از او دور می‏گردد .»

* امام هفتم (ع) فرموده ‏اند: رجب نام نهری است در بهشت که از شیر، سفیدتر و از عسل، شیرین‏تر است; هر کس یک روز از آن را روزه بدارد خداوند از آن نهر به او بیاشامد.

عنوان:نقش الگویی پیامبر در جریان زندگی

محقق:زینب فوادیان

چکیده
این مقاله تحت عنوان نقش الگویی پیامبر در جریان زندگی به نگارش درآمده است و هدف این است که انسان در جریان زندگی برای رسیدن به سعادت حقیقی نیازمند الگویی مناسب است و پیامبر اکرم(ص)اسوه ای کامل است تا مسلمان خود را بر عیار او زند و باز آفرینی کند . هنگامی که آن حضرت را اسوه ی خود قرار دهیم ، نقش (الگویی) متفاوت آن را با روال گذشته در جریان زندگی خواهیم دید .
در این مقاله به مختصری از زندگی پیامبر(ص) اشاره شده است و به گونه ای متفاوت سیره ی فردی و اجتماعی ایشان با ذکر چند اصل بیان شده است . پیامبر(ص)در طول حکومت خویش بهترین و عادل ترین رهبری بودند که جهان اسلام به خود دیده است .ایشان مدیر بی نظیری بودند که با توانایی عزیم جامعه پاره پاره جاهلیت را به امتی بزرگ تبدیل کردند و نور رسالت ایشان به سراسر عالم بشریت رسیده است .
با توجه به نیازی که دنیای مدرن امروزی به سیره نبوی دارد (خلأ معنویت مدرنیته ) نقش الگویی پیامبر در جریان زندگی امروز با اهمیت بیشتری جلوه خواهد کرد . به امید آن که قطره ای از دریای بیکران آن آموزگار بزرگ بیان شده باشد .
کلید واژه ها :
نقش ، الگو ، پیامبر ، زندگی

عنوان:حقوق کودک آزمایشگاهی و مادر جایگزین

محقق:نیره فوادیان

استاد راهنما:فاطمه سادات ترابی

استاد داور:دکتر علی پریمی

تاریخ دفاع: زمستان 93

چکیده

روش های درمان ناباروری با کمک تلقیح مصنوعی حاصل پیشرفت های علم پزشکی می باشد. این نوع روش های درمانی که منجر به تولید مثل انسانی می گردد، به دلیل دخالت افراد متعدد در امر تولید مثل از جوانب مختلف مسائلی را مطرح کرده است. یکی از مسائل مهم ایجاد شده در این زمینه مسائل حقوقی است. از نظر حقوق تولید مثل انسانی با کمک تلقیح مصنوعی به دو مرحله قابل تقسیم است: مرحله اول قراردادهایی که طی آن عمل تلقیح مصنوعی انجام می شود و نهایتاً منجر به تولید جنین می گردد؛ مرحله دوم از لحظة استقرار جنین در رحم آغاز و شامل حقوق جنین و کودک آزمایشگاهی می شود. قراردادهای مختلفی در زمینه تلقیح مصنوعی منعقد می شود: گروهی از این قراردادها به لحاظ اینکه منجر به تلقیح نامشروع می گردد، نامشروع است و به همین دلیل از بحث راجع به آنها خودداری شده است. گروه دیگر قراردادهایی است که در آن تلقیح مصنوعی مشروع به وقوع می پیوندد. این نوع قراردادها از نظر فقهی مشروع است. از نوع قراردادهای مشروع قرارداد رحم جایگزین واحدهای جنین دارای آثار حقوقی بسیار گسترده ای هستند، هر یک از این قراردادها را از جهت ماهیت، شرایط صحت، آثار و احکام ویژه آنها مورد بررسی قرار می دهیم. در نهـایت حقوق کودک ناشی از تلقیح مصنوعی و عوامل تأثیرگذار بر ان از جمله نسب، حرمت، نکاح، ارث، حضانت و سایر حقوق وی که تفاوت هایی با حقوق کودک طبیعی دارد بیان می گردد. در این نوشتار مشروعیت و عدم مشروعیت استفاده از روش های مختلف تلقیح مصنوعی از منظر فقهای امامیه و علمای علم حقوق بررسی می گردد.
کلید واژه: ناباروری، جنین، کودک آزمایشگاهی، والدین حکمی، حقوق کودک

حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود:
ان الوفاء بالعهد من علامات اهل الدین.

وفای به عهد از نشانه های مردم متدیّن است.

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
لا دین لمن لا عهد له.

کسی که پای بند به پیمان خود نباشد دین ندارد.

در حدیثی از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده است که فرمود:

آیه المنافق ثلاثٌ إذا حدیث کذب و إذا وعد أخلف و إذا ائتمن خان

نشانه منافق سه چیز است: دروغگویی، پیمان شکنی، و خیانت در امانت.

یکی از سنت های ثابت الهی در نظام انسانی، امتحان انسان هاست. این سنت در قرآن در قالب واژه های «انتحان»، «ابتلاء»، «فتنه» و «تمحیص» آمده است. به رغم تفاوت اندک میان کارکرد این چهار واژه، همه آنها مشترکاً به یک معنا به کار رفته اند و آن آزمودن همراه با سختی و دشواری است که برای جدا کردن ناخالصی ها از یک شیء انجام می گـیرد. نـیز وقتی این واژه ها درباره انسان ها به کار می رود، بدین معناست که خداوند آدمیان را نیز بسان طلا و نقره در تنور تکالیف و آزمون های مختلف چنان می گذارد تا خالصی ها از نا خالصی ها جدا گردد.
 انواع امتحان
1-امتحان محنت
دنیا و زندگی آن برای آزمودن است و آزمون برای ساخت شخصیت انسان ها است. در این زندگی، گرفتارهایی است که بشر را به واکنش وا می دارد و چگونگی واکنش او موجب پرورش استعدادهای نهفته می شود. خداوند متعال می فرماید: «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرينَ » ؛ «حتما شما را با چیزی از ترس و گرسنگی و آفت در مال ها و جان ها و میوه ها می آزماییم و [در این میان] به مردمان بردبار مژده بده.»
بردباری واکنش منطقی و مثبتی است که انسانیت را می پروراند و به همین جهت قابل مژده دادن است.
2-امتحان لذت
امتحان دنیا فقط محدود به مشقت ها و رنج ها نیست. لذت ها و خوشی ها نیز برای آزمودن واکنش انسان هستند. قرآن کریم در این باره می فرماید:« كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ نَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَيْرِ فِتْنَةً وَ إِلَيْنا تُرْجَعُونَ » ؛ «هر نفسی چشنده مرگ است و ما شما را بابدی و خوبی می آزماییم و شما به سوی ما باز می گردید.»
در برخی از آیات، از این حقیقت، با تعبیر «حسنات و سیئات» یاد شده است از جمله آیه: «… وَ بَلَوْناهُمْ بِالْحَسَناتِ وَ السَّيِّئات…»
درباره لذت ها و زیبایی ها نیز قرآن کریم می فرماید:« إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً » ؛ «ما آنچه را بر زمین است زینت آن قرار دادیم تا آنان را بیازماییم که کدام یک نیکو کارترند.»
لذت ها وزیبایی ها نیز از این جهت می تواننند سخت و مشقت آور باشند که باید انسان، خود را در برابر آنها کنترل کند و از اسراف و تبذیر بپرهیزد. آفت دوران خوشایند همین اموری است که نام برده شد. طبیعت انسان به سمت این امور تمایل دارد؛ ولی این ها برای آینده بشر زیان بارند. از این رو، انسان باید در برابر این تمایل بایستد و از خواهش های نفسانی دست بکشد و این کار، سخت و دشوار است.
3-امتحان تکلیف
اوامر و نواهی خداوند، در همین فضا، قابل تحلیل اند. «اوامر»آن چیزهایی هستند که به مصلحت انسان اند و «نواهی» اموری هستند که به زیان بشرند؛ اما دستور ها مربوط به چیز هایی هستند که مطابق میل انسان نیستند و نهی شده ها، مربوط به اموری هستند که مطابق میل انسان اند انجام دادن چیزی که ناخوشایند است (اوامر) و ترک آنچه خوشایند است (نواهی) سخت و مشقت زاست و به همین جهت «تکلیف» نامیده می شود؛ اما نباید فراموش کرد که اگر چه به ظاهر سخت است، ولی برنامه تکامل و پیشرفت انسان است. شهید مطهری در این باره می گوید: «خدا برای تربیت و پرورش جان انسان ها دو برنامه تشریعی و تکوینی دارد و در هر برنامه، شدائد و سختی ها را گنجانیده است. در برنامه تشریعی، عبادات را فرض کرده و در برنامه تکوینی، مصائب را سر راه بشر قرار داده است. روزه، حج، جهاد، انفاق و نماز، شدائدی است که با تکلیف، ایجاد گردیده اند و صبر و استقامت در انجام دادن آنها موجب تکمیل نفوس و پرورش استعداد های عالی انسانی است. گرسنگی، ترس، تلفات مالی و جانی، شدائدی است که در تکوین، پدید آورده شده اند و به طور قهری انسان را در بر می گیرند.»
از آنچه که گفتیم روشن می شود که بلاها و سختی ها از هر نوع آن، نه تنها بی معنا و بی فایده نیستند، بلکه ضرورت حیات انسانی اند. انسان بدون سختی ها و کش و قوس های زندگی،«هیچ» است. با این حال آیا می توان سختی ها و شدائد را بد و غیر مفید دانست؟ بدون بلا ها و امتحان ها، انسان همانند نهـال بارور نشده و بـذر جوانه نزده ای می ماند کـه پس از چندی نابود می شود. سختی ها بی معنا نیستند پس نباید از آنها دلگیر شد بلکه باید آنها را گرامی داشت نکته مهم این است که ماهیت سختی ها و بلا ها شناخته شوند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد سختی ها نیز شیرین می شوند.

برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،امتحان و ابتلاء الهی از منظر قرآن ،فاطمه میر عبداللهی