جغرافیای سیاسی و اجتماعی جهان در عصر ظهور
نگاهی به پدیده تکثر دینی
درباره این که از چه زمانی اختلاف و چند دینی در میان مردم پدید آمده در میان صاحبنظران اختلاف وجود دارد. گروهی آغاز اختلاف را از زمان نوح و گروهی پس از این دوران میدانند[22].
به هر روی با دخالت جهل وهواهای نفسانی ادیان مختلف و نیز تکثر دروندینی میان ادیان رخ نمود. یعنی افزون بر ظهور ادیان مختلف همچون یهود، نصارا، صابئان، مجوس و… در میان هر یک از این ادیان نیز انواع انشعابات و فرقه گرایی پدید آمد [23].
براساس روایت مشهوری از پیامبر اکرم(ص)، یهود به هفتاد و یک فرقه، نصاری به هفتاد و دو فرقه پراکنده شده و مسلمانان به هفتاد و سه فرقه تقسیم خواهند شد[24].
گذشته از حضور ادیان آسمانی، ادیانی غیرآسمانی همچون بودیزم، هندوئیزم، تاتویسم، سیک که جزو یازده دین زنده دنیا برشمرده میشوند [25]، اگر ادیان و مذاهب غیرفعاّل و کمفروغ را در کنار اندیشهها و نحلههای فلسفی موجود همچون اومانیسم، پوزیتیویزم را به مجموعه ادیان زنده و فعال بیفزاییم و انشعابات دروندینی ادیان را نیز به حساب آوریم، رقم ادیان، مذاهب و نحلههای فکری موجود در دنیا بسیار گسترده خواهد بود.
از سویی دیگر تمام کسانی همچون کارل پوپر که از جامعه باز و از تفکر سکولاریزم و جداسازی دین از عرصه سیاست دفاع میکنند، به گمان خود مدعیاند که با محدود ساختن دین به ساحت شخصی افراد، مشکل تکثر ادیان حل میشود و نه تنها در درون یک دین ستیز و مخاصمات دینی شکل نمیگیرد، در ابعاد جهانی نیز میتوان همچنان به وحدت و همگرایی دینی جهانی چشم دوخت.
این تفکر حداقل از دو جهت مردود است:
1. شناخت درست ادیان آسمانی به ویژه اسلام به عنوان دینی جامع و کامل برای هر اندیش وری تردیدی باقی نمیگذارد که جداسازی دین یا اسلام از عرصه سیاست تنها به معنای کنار گذاشتن دین از این عرصه نیست، بلکه به معنای حذف اسلام از تمام عرصهها حتی ساحت شخصی و فردی افراد است. زیرا سیاست بخشی از هویت و ماهیت دین را تشکیل میدهد [26]. این بحث مجالی دیگر را میطلبد.
صفحات: 1· 2· 3· 4· 5· 6· 7· 8· 9· 10· 11· 12· 13· 14· 15· 16· 17· 18· 19· 20· 21· 22· 23· 24· 25· 26· 27· 28· 29