هدف های اقتصادی ومعنوی نظام اقتصادی اسلام
برای نظام اقتصادی اسلام سه هدف اقتصادی وجود داردکه عبارتند از :هدف غایی و میانی و عملیاتی.از این رو هدف گذاری در نظام های اسلامی فراهم اوردن زمینه های لازم بای سعادت دنیا و اخرت انسان هاست از این رو هدف گذاری در نظام های اسلامی و از جمله نظام اقتصادی اسلام باید چنان باشد که هدف غایی را براورد.ویژگی مهم نظام اقتصادی اسلام این است که عناصر آن یعنی الگوهای رفتاری شرکت کنندگان در نظام اقتصادی اسلام (دولت و مردم) چنان باشد که مستقیمه هدف غایی را برآورد که همزمان از دو اثر (اقتصادی و معنوی)برخوردار باشد و اثر اقتصادی اش در راستای اثر معنوی بوده و اثر معنوی اش اثر اقتصادی را تقویت کند.
تفاوت هدف های نظام اقتصادی اسلام و سرمایه داری
با مقایسه هدف های این دو نظام اقتصادی در می یابیم که این دو نظام در هدف هایی در مقابل هم قرار دارند. این تقابل را می توان با بیان تفاوت ها نشان داد .
1. تفاوت در هدف غایی
هدف نهایی نظام سرمایه داری، دستیابی بیشترین افراد به بیشترین لذت مادی و ماهیت آن ماهیتی اقتصادی است. از این رو، هدف مستقیم نظام اقتصاد سرمایه داری نیز شمرده می شود.
2. تفاوت در اهمیت عدالت در مقابل رشد
در بینش سرمایه داری ، عدالت اقتصادی هیچ مبنای فلسفی و منطقی ندارد آنچه مهم است افزایش سر جمع کل لذت در جامعه است، حتی اگر گروهی اندک بخش عظیمی از این لذت را به خود اختصاص دهند و تعداد بیشماری از مردم سهم کمی از آن را داشته باشند. در بینش اسلامی، عدالت اقتصادی مبنای مستحکم دارد و هم از آن جهت که مهم ترین عامل دستیابی به حاکمیت روح عبودیت خداوند در جامعه است، از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.
3. تفاوت در مفهوم سعادت و رفاه مادی فرد
در بینش سرمایه داری سعادت انسان با رفاه مادی اش برابر است. رفاه مادی فرد به معنای دستیابی به بیشترین لذت مادی با کمترین درد است و رفاه عمومی از جمع جبری رفاه تک تک افراد حاصل می شود .افزون بر این، مفهوم رفاه مادی در بینش اسلام با ترکیبی از مؤلفه های امنیت، صحت، وسعت روزی، روابط اجتماعی سالم و آرامش حاصل می شود. چنانچه هر یک از این مؤلفه ها نباشد، انسان در زندگی دنیایی اش از رفاه برخوردار نخواهد بود .
4. تفاوت در هدف های غیر اقتصادی
نظام اقتصادی اسلام، افزون بر هدف های اقتصادی، اهداف غیر اقتصادی و معنوی نیز دارد و از این ویژگی برخوردار است که از سویی هدف های اقتصادی آن در راستای هدف نهایی نظام های اسلامی است؛ هدف نهایی نظام اقتصاد سرمایه داری، تامین بیشترین لذت مادی برای بیشترین افراد است بدین سبب، این نظام مادی صرف است و فراتر از ماده و مادیات راه ندارد .
سرمایه داری از دیدگاه امام رضا علیه السلام
امام رضا (علیه السلام) فرمود:
“… جَعَل الاموالَ دَولَهً بَیْنَ الْاَغنیاءِ… ؛ (آن خلیفه) اموال را میان اغنیا به گردش گذاشت…”
“…رَغْبَه الناس فِی الربحِ … ؛ گرایش مردم به سودخواری است”
“. البَخْس… و الخیانه… ؛ (ازگناهان کبیره) کاستن (ازکار و کالای مردم) است و خیانت به مردم… “
“…اَهْلِ الاِستئثِارِ… ؛ کسانی که با خود کامگی اموال عمومی را ویژه خویش می سازند. “
موضوع سرمایه داری در اجتماعات بشری از مشکلات ویرانگر در همه عصرها و نسل ها بوده و هست.
ره آوردهای شوم سرمایه داری
سرمایه داری و پول پرستی از دیدگاه امام رضا (علیه السلام) پدیده شوم و شیطانی است که با تعالیم پیامبران و ایمان به روز رستاخیز سازگار نیست و با رشد و تکامل انسان و زندگی عادلانه او در این دنیا نیز سازگاری ندارد.
سرمایه داری در دو بعد از حیات آدمی آثاری ژرف و گسترده دارد:
1- روابط اقتصادی و بعد زندگی مادی
2- روابط انسانی و بعد اخلاقی و معنوی

صفحات: 1· 2· 3· 4· 5· 6· 7· 8· 9· 10· 11· 12· 13