سیره اقتصادی امام رضا(ع)
آداب غذا خوردن
دین اسلام برای همه ی موارد شندگی دستورات لازم را یادآور شده است که نمونه ی آشکار آن را می توان در زندگانی پیشوایان معصوم علیهم السلام مشاهده کرد. از آن جمله آداب غذا خوردن و نوع غذا می باشد که در سیره ی رفتاری امام رضا علیه السلام یادآور شده اند.
امام رضا علیه السلام آهسته غذا می خورد و هم چنین کم غذا می خورد. که از نظر بهداشتی قابل توجه می باشد. هم چنین آن حضرت دستور می داد که در سفره ی وی نمک باشد و خوردن غذا را با نمک شروع می کرد و اگر غذای وی داغ و گرم بود از خوردن آن خودداری می نمود.
غذا خوردن با اعضای خانواده
یکی از جلوه های مردم دوستی آن حضرت این بود که سعی داشت هرگز تنها غذا نخورد. از این رو، هر کس را که در آن اطراف بود، به خوردن غذا دعوت می کرد.
مشورت کردن
از دیگر کارهای حضرت رضا علیه السلام در منزل، مشورت کردن با افراد خانواده، حتی با برخی از غلامان و خدمتگزاران بوده است.
1. مصرف و شکر نعمت
در نظر امام (علیه السلام) در آشامیدنی ها و خوردنی ها نیز حدمیانه را باید رعایت کرد حضرت می فرمایند:
” لوْ انّ النّاسَ قَصَدُوا فِی الْمَطْعَمِ، لِاسْتِقامَتْ اَبْدانُهُمْ “
“اگر مردمان حد میانه را در خوراک رعایت می کردند بدنهاشان پایدار و سالم می ماند.”
2. تأمین سطح زندگی
امام رضا(علیه السلام) می فرماید: إِنَّ اللّه تَبارَكَ وَ تَعالى لَم يُبِح أَكلاً وَ لا شُربا إِلاّ ما فيهِ المَنفَعَةُ و َالصَّلاحُ و َلَم يُحَرِّم إِلاّ ما فيهِ الضَّرَرُ و َالتَّلَفُ و َالفَسادُ،فَكُلُّ نافِعٍ مُقَوٍّ لِلجِسمِ فيهِ قُوَّةٌ لِلبَدَنِ فَهُوَ حَلالٌ……
خدای متعال هیچ خوردنی و نوشیدنی را جایز نکرده مگر آن چه در آن سود و صلاحی است و هیچ چیز را ممنوع نکرده مگر آنچه در آن زیان و نابودی و تباهی بوده است پس هرچه سودمند و توان بخش جسم باشد و به بدن آدمی نیرو بدهد حلال است.
امام (علیه السلام) و شاخص های اجتماعی و اقتصادی
مـسئـولـیت های اقتصادی در حـوزه ی رفتـار و تلاش انسانی و اجتمـاعـات بشری از مهمترین مسئولیت هاست که همه انسان ها در برابر آن مسئول و متعهداند و هر کس به سهم خویش و به مقدار توانی که دارد باید برای رفع نابسامانی اقتصادی جامعه ی خویش و جامعه ی بشری بکوشد. همین خط مشی کلی و همین سیاست مالی است که از مجموع تعالیم دین و احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامان معصوم(علیه السلام) و از جمله تعالیم رضوی به روشنی بدست می آید.
مالکیت و حدود آن از منظر امام رضا(علیه السلام)
امام رضا(علیه السلام) مالکیت را محدود می داند و می فرماید: ” إذ اَفْعَلَ الْناسُ هذه الا شیاءَ (المَنهِیّات) وَ إرْتَکَبَ کُّل إنسانٍ ما یَشْتَهی وَ یَهواهُ من غَیرِ مُراقَبهٍ لأ حدٍ، کانَ فِی ذلکَ فَسادُ الخلقِ أجْمَعین “
” زمانی که مردم به کارهای ممنوع دست زدند هر کس هر چه دلش خواست کرد بدون این که کسی نظارت کند در این صورت همگی به فساد و تباهی دچار می گردند.”