تحقیق پایانی سطح دو(کارشناسی)

محقق: فهیمه قادری

استاد راهنما :مریم فراتی

استاد داور: دکترعلی پریمی

چكيده

لزوم شناخت صحیح معنای سیادت، حقوق و تکالیف سادات و ادای حقوق ایشان کاملاً مشخص می‌باشد. سیادت در معنای لغوی به معنای داشتن شرافت، بزرگی و مهتری یافتن، آقایی، کیاست و فرمانروایی و فرزند رسول الله بودن و… می‌باشد. و در معنای اصطلاحی و فقهی که مناسب با معنای لغوی نیز می‌باشد، به اشخاصی گفته می‌شود که از طریق پدر یا مادر، نژادشان به هاشم جد اعلای رسول الله(ص) برسد. و علت دارا بودن سادات از احکام خاص، انتسابشان به حضرت رسول(ص) می‌باشد نه جناب هاشم. در این پژوهش مشخص می‌شود که مدعی سیادت تصدیق نمی‌شود، مگر با بیّنه یا اشاعه سیادت وی، وجوب اکرام ایشان به مانند اکرام هر مؤمنی، واجب است ولی برای سادات تأکیدش بیشتر است. همچنین به دلالت ادله شرعیو برای زنده نگه داشتن سنت رسول الله(ص) و برپایی عدالت، نیمی از خمس به مصرف ایتام و مساکین و ابن السبیل از سادات تعلق می‌گیرد؛ چرا که زکات ـ منبع مالی بزرگ دولت اسلامی ـ بر ایشان حرام است. و در زکات نیز حتی سادات را به عنوان جمع‌آوران زکات نمی‌پذیرند.و از دیگر احکام سادات رابطه سیادت با سن یائسگی می باشد، سن متوسط یائسگی در بین 140 خانم غیر سیده 62/3 ± 9/49 و در بین 140 خانم که پدران آنها سید بود 79/4± 7/51 سال بود. سن متوسط یائسگی بین خانم‌هایی که پدر آنها سید است بیش از جامعه عادی است. هدف از این پزوهش آشنایی با چگونگی انتساب افراد به سیادت وبررسی احکام مالی و احکام طهارت در سادات و شناخت برخی از فضایل سادات است. روش پردازش اطلاعات تحلیلی – توصیفی ومبتنی بر منابع کتابخانه ای است.

کلمات کلیدی: سید، شریف، سیادت، احکام سادات.

واحد پژوهش مدرسه علمیه فاطمیه دامغان برگزار می کند:
?جمع خوانی کتاب ?
مطالعه جمعي كتاب و ارائه ديدگاه ها پيرامون مباحث کتاب

اولین كتاب: بانوي تراز انقلاب اسلامي در گفتمان امام خميني (ره) و امام خامنه اي (حفظه الله)

در گروه فعالان پژوهش مجازی فاطمی
سه شنبه ها ساعت 6 عصر

جهت حضور در محفل جمع خوانی کتاب به لینک ذیل مراجعه نمایید??
https://eitaa.com/joinchat/938672179C6d091886d8
?منتظر حضورتان هستیم.?

حوزه علميه فاطميه دامغان برگزار مي كند:

«همايش استاني تبيين ضرورتهاي افزايش جمعيت در توسعه اهداف جامعه اسلامي»

از كليه طلاب ،اساتيد و پژوهشگران حوزه هاي علميه استان سمنان دعوت به عمل مي آيد آثار خود را با محوريت افزايش جمعيت به دبيرخانه همايش ارسال نمايند.

آخرين مهلت ارسال آثار تا 25 تيرماه 99 تمديد شد.

چکیده

نشوز از واژگان مهم قرآنی است که در اصطلاح فقه امامیه به معنای خروج زن یا شوهر از ادای حق یا حقوق واجب همسرش است. قرآن کریم در آیات 34 و 128 سور ه ی نساء، به نشوز زوج و زوجه و را ه های رفع یا مقابله با آن ها پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی از طریق جمع آوری کتابخانه ای مطالب،  به تعریف نشوز، مصادیق نشوز از دیدگاه فقه اسلامی و نیز وظایف همسران در مقابل نشوز یکدیگر پرداخته است.  هدف از پرداختن به این موضوع به جهت اهمیت و ویژگی خاصی است که بحث تمکین در نظام خانواده دارد؛ چرا که یکی از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال در خانواده بحث عدم تمکین است و آنچه که شواهد نشان می دهد، بسیاري از زوجین و خانواده ها نسبت به این مسئله اطلاع و آگاهی اندکی دارند، چنانچه بسیاري از افراد تصور می کنند که تمکین فقط براي زوجه می باشد و آن هم اطاعت بی چون چرا در همۀ موارد از شوهر است و نکتۀ جالب آنکه بسیاري از افراد جامعه اطلاع ندارند که نشوز در مورد شوهر نیز صدق می کند و رئیس خانواده هم می تواند ناشز محسوب شود. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که آیا فقه امامیه و قانون مدنی به بحث نشوز زن و مرد اشاره اي داشته است؟

کلیدواژه: نشوز، ناشزه، زوج، زوجه، فقه امامیه.

 محقق:زينب صادقچه

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

علامه جوادي آملي (حفظه الله)در باره مهم ترين ويژگي هنر اسلامي مي فرمايند:

مهم‏ترین شاخص هنر اسلامی توان ترسیم معقول در كسوت محسوس و قدرت تصویر غیب در جامهٴ شهادت است.

هنرهای غیر اسلامی چون جایی در جهان معقول و ملكوت ندارند و از عقل منفصل بی بهره و از مثال منفصل بی نصیب اند و فقط از وهم و خیال متصل استمداد می كنند، هرگز مایهٴ عقلی نداشته و ره آورد غیبی ندارند. زیرا مكتبی كه ماده را اصیل می داند و موجود غیر مادی را خرافه می‏پندارد و نشئهٴ تجرّد و غیب را افسانه تلقی می كند،هیچ‏گاه پیامی از عالم عقل و غیب ندارد و هرگز هدفی جز وهم و خیال نخواهد داشت.

اوج عروج یك انسان از دیدگاه هنرمند مادی همانا مقام مثال متصل و وهم به هم آمیخته است و آن‏جا كه سخن از نام و نان و وام و دانه نباشد، هنرمند مادی را راهی نیست و آن‏جا كه از تشویق و تقدیر و ثنا و سپاس و یادنامه و مانند آن اثری نباشد، هنرور مادی را باری نخواهد بود، زیرا قلمرو پرواز هنرپرداز مادی همانا منطقهٴ بستهٴ خیال و مدار محدود وهم است.

ولی مكتب الاهی كه عوالم سه گانه طبیعت و مثال و عقل را ثابت می‏كند و هر یك را مظهر نامی از نام‏های جلال و جمال الاهی می‏داند و برای عروج انسان ملكوتی مرزی نمی‏بیند و لقاءالله را كه هماره بیكران بوده و هست و خواهد بود، مائده و مأدبهٴ سالك صالح و عارف واصل و شاهد عاشق می داند، بحر تیار و دریای موّاج هنرورزی را فراسوی هنرمند اسلامی قرار می‏دهد تا پیام‏های گوناگون را كه از هاتف عقل و منادی غیب از ورای حجاب‏های نوری و ظلمانی دریافت كرده است، به قلمرو مثال منفصل درآورده، از آن پایگاه به مرحلهٴ وهم و خیال تنزل داده، سپس به منصهٴ حسّ و صحنهٴ صورت، نازل كند تا بادیه نشینان تشنهٴ حس را بر بال‏های ظریف هنر نشانده، از خاكدان طبیعت به دامنهٴ مثال و خیال رسانده، از آن‏جا به قلهٴ رفیع عقل و مقام منیع غیب واصل كند…

مراد از دين ـ در اين نوشتار - متون مقدس دينى است و منظور از قرائت هاى مختلف از دين، برداشت هاى متفاوت از متون دينى مانند قرآن و سنّت در اسلام، عهدين در مسيحيت، عهد عتيق و تلمود در يهود، اوپانيشادها در هندو، اوستا در زردشت و…. البتّه بايد توجه داشت كه مراد از متن دينى تنها متن نوشتارى نيست; گفتار و سيره ى عملى پيشوايان دين نيز از متون دينى شمرده مى شود. با اين مطلب روشن مى شود كه پلوراليسم دينى ناظر به كثرت اديان است; ولى قرائت هاى مختلف از دين، به كثرت برداشت ها از دين واحد نظر دارد و هم چنين اين بحث، هيچ ارتباطى با مسئله قراء سبعه در علوم قرآن ندارد.
فرهنگ جوامع اسلامى، فرهنگ دينى و دين آن ها نيز برگرفته از متون دينى است; بر اين اساس، فرهنگ مسلمانان، متن محور است و متون دينى آن ها نقش مهمّى در شكل دهى و محتوا دهى فرهنگ اسلامى دارد; بر اين اساس هرگونه نظريه پردازى در زمينه ى فرآيند تفسير متون دينى، در فرهنگ جامعه تأثير مستقيمى دارد.
گرايش هاى متفاوت در هرمنوتيك و نقد ادبى و نيز مناهج تفسير در علوم قرآن، در فهم متون تأثير جدى دارند. مسئله ى امكان قرائت هاى مختلف از دين نيز از دستاورد روى كردهاى جديد در هرمنوتيك نوين است كه از سوى هايدگر، گادامر، دريدا و پل ريكور مطرح گرديده است.
اختلاف برداشت ها و فهم ها از متون دينى به ويژه از سوى عالمان دينى، متكلّمان، حكما، محدثان، فقها و مفسّران واقعيت انكار ناپذير و پديده اى آشكار است و اين تعدد فهم ها تنها در متون دينى نمايان نيست; در متون ادبى نيز برداشت هاى متفاوتى از اديبان و شاعران و نثرگويان ظاهر مى گردد. وجود دو نحله ى مخطئه و مصوبه در ميان علماى اصول فقه شيعه و اهل سنّت نيز گوياى ادعاى پيشين است.
حال، پرسش مهم در اين باره اين است كه چرا با وجود اختلاف قرائت ها و برداشت ها از متون دينى و غير دينى كه منشأ فرقه ها و نحله ها و ملت هاى گوناگون شده است و تحولات عظيم تاريخى و اجتماعى و فرهنگى و علمى بر جاى گذاشته، نسبت به عنوان قرائت هاى مختلف از دين، اين همه حساسيت وجود دارد؟ اگر مسئله ى قرائت هاى متعدد، واقعيتى انكار ناپذير است، پس چرا در اين مسئله، موافقان و مخالفانى ظاهرشده اند؟ و هم چنين، چرا اين مسئله به عنوان يكى از پى آمدهاى هرمنوتيك مدرن و هرمنوتيك فلسفى تلقى مى گردد؟ و اصولا اختلاف برداشت ها از متن واحد، چگونه پديد مى آيند؟ و آيا اين اختلاف ها زدودنى اند يا نازدودنى؟

صفحات: 1· 2· 3· 4· 5

تعداد رواياتى كه براى اثبات ولايت فقيه، مورد استدلال قرار گرفته اند و مباحث مربوط به آنها، به اندازه اى است كه نيازمند تدوين كتاب و يا مقاله اى گسترده است[1] و در اين مجال، امكان پرداختن به اين مبحث وسيع وجود ندارد. تنها براى آشنايى كلّى با برخى از آنها، نخست تعدادى را به صورت مختصر نقل كرده، آنگاه در حدّ امكان به نتيجه اى كلّى كه از آنها مى توان گرفت، اشاره خواهد شد:
1. در روايات زيادى، از جمله روايت صحيحه ى ابوالبخترى از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است:
العلماءُ ورثةُ الانبياء;[2] علما وارثان انبيا و پيامبران الهى هستند.
2. در روايت معتبرى، سكونى از امام صادق(عليه السلام)و ايشان از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)روايت مى كنند:
الفُقَهاءُ اُمناءُ الرُّسُلِ مالَم يَدْخُلُوا فى الدُّنْيا;[3] فقيهان تا زمانى كه دنيا زده نشده اند، امين و مورد اعتماد پيامبران هستند.
3. شيخ صدوق، با سندهاى متعدّد، از اميرمؤمنان على(عليه السلام)، از پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله)نقل مى كند كه:
سه بار فرمودند: اللّهم ارحَم خُلفايى; خدايا جانشينان مرا مورد رحمت خود قرار ده. پرسيدند كه: يا رسول اللّه، جانشينان شما چه كسانى هستند؟ در پاسخ فرمودند: اَلَّذينَ يَأتُونَ بَعدى وَ يَروُونَ حَديثى وَ سُنَّتى كسانى كه بعد از من مى آيند، حديث مرا روايت مى كنند و سنّت مرا به مردم مى رسانند[4].

ادامه »

درباره پايگاه استنادي علوم جهان اسلام چه مي دانيد؟

تأسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در چهارمین نشست آموزش عالی و تحقیقات علمی کشورهای اسلامی در اکتبر 2008 در باکو پایتخت آذربایجان به تأیید رسید و بر این اساس دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی کشورهای اسلامی موظف به همکاری با این پایگاه هستند.

در سال 1387 شورای گسترش آموزش عالی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایجاد این پایگاه به‌صورت یک مؤسسه پژوهشی مستقل، اساسنامه و تشکیلات سازمانی آن را تصویب کرد. هم‌اکنون کلیه کشورهای اسلامی در پنج منطقه مختلف از جمله جنوب شرقی آسیا، کشورهای عربی، کشورهای اسلامی غیر عربی قاره آفریقا، کشورهای آسیای مرکزی و منطقه قفقاز و سایر کشورهای اسلامی در منطقه خاورمیانه، اروپا و آمریکای جنوبی امکان بهره‌برداری از خدمات ISC را دارند.

برخی فعالیت‌های مهم این پایگاه از بدو تأسیس تاکنون عبارتند از:

نمایه‌سازی نشریات معتبر کلیه کشورهای اسلامی در تمام حوزه‌های موضوعی و به زبان‌‌های مختلف به منظور ایجاد یک شبکه علمی در جهان اسلام.
ارزیابی مستمر نشریات با هدف ارتقاء شبکه علمی کشورهای اسلامی.
پایش مستمر جایگاه علمی کشورهای مختلف دنیا و به‌خصوص کشورهای اسلامی به منظور اطلاع از شکاف‌ها و نقاط قوت و ضعف کشورهای اسلامی در حوزه‌های مختلف علمی.
رتبه‌بندی و ارزیابی دانشگاه‌های دنیا، کشورهای اسلامی و نیز کشور بر اساس شاخص‌های مصوب.
تهیه گزارش‌‌های مختلف در حوزه علم و فناوری کشورها و نیز دانشگاه‌های کشورهای اسلامی و برگزاری کارگاه‌های ارتقاء اثربخشی پژوهش در دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی.

برنامه راهبردی پایگاه با توجه به وجوه اشتراک و ویژگی‌های متمایز آن با مراکز مشابه در دنیا و با توجه به  فعالیت‌های اثر بخش، پیشرو و نوآورانه و نیز گسترش دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشورهای اسلامی از نظر کمی و کیفی، بر اساس  تحول در نگرش نسبت به جایگاه علمی کشورهای اسلامی در دنیا تهیه گردید و از آنجا که  جامعه اصلی مخاطبان پایگاه، محققان، اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی، و سیاستگذاران و برنامه‌ریزان علمی جهان اسلام است، مأموریت این پایگاه به صورت زیر در نظر گرفته شده است:

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به‌عنوان یک مرکز معتبر بین‌المللی، برای پشتیبانی از سیاست‌گذاری‌های کلان پژوهشی و آموزشی کشورهای اسلامی از طریق تهیه، پردازش و روزآمدسازی اطلاعات پژوهشی با بهره‌مندی از نیروی انسانی متخصص، متعهد و کارآمد و به‌‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته و منطبق با استانداردهای جهانی برای سنجش فعالیت‌های علمی و پژوهشی کشورهای جهان اسلام برای کمک به ارتقاء سطح علمی این کشورها فعالیت می‌کند.

چشم‌انداز پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در افق 1404، دستیابی به مرجعیت سنجش و ارزیابی توسعه علمی و عملکرد پژوهشی کشورهای جهان اسلام و برخورداری از جایگاهی معتبر و همتراز با مراکز استنادی و رتبه‌بندی بین‌المللی است.

 حوزه/ به مناسبت سالروز صدور بیانیه گام دوم در نشست سبک زندگی در گام دوم، نرم افزار گام دوم و رسالت های طلاب در پایگاه مطالعات انقلاب اسلامی حوزه های علمیه خواهران، رونمایی شد.

 به گزارش خبرگزاری حوزه، به مناسبت سالروز صدور بیانیه گام دوم در نشست سبک زندگی در گام دوم، نرم افزار گام دوم و رسالت های طلاب که توسط اداره سیاسی معاونت فرهنگی حوزه های علمیه خواهران تهیه شده، رونمایی شد.

 بر اساس این گزارش: محورهای نرم افزار شامل درس گفتارهایی در  هفت عرصه بیانیه، یعنی علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن و سبک زندگی است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، این ماه را ماه خدا خوانده و فرموده است هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد خشنودی خدا را به دست می آورد و غضب خدا را از خود دور می کند و دری از درهای دوزخ را به روی خود می بندد. رجب نام نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر است و آن که یک روز ماه رجب را روزه بدارد، از این نهر خواهد آشامید.[1]

امام صادق علیه السلام وقتی دانست که یکی از شیعیان، هیچ روزی از ماه رجب را روزه نگرفته، به او فرمود: آن قدر ثواب از تو فوت شده که مقدار آن را جز خدا کسی نمی داند! روزه دارِ این ماه  حتی یک روز  از سکرات و سختی های مرگ و بعد از مرگ و از عذاب قبر ایمن می گردد، به آسانی از صراط می گذرد و آن که سه روز از این ماه را روزه بدارد، از ترس بزرگ روز قیامت و از شدّت ها و هول های آن روز ایمن گردد.[2]

همچنین در آسمان هفتم فرشته ای است که آن را «داعی» نامند. هنگامی که ماه رجب از راه می رسد، این فرشته در همه شبهای این ماه، می گوید: «خوشا به حال تسبیح کنندگان خدا! خوشا به حال فرمانبرداران خدا! خداوند متعال می فرماید: همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهانِ بخشایش هستم. ماه، ماهِ من و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است. هر کس در این ماه مرا بخواند او را پاسخ می گویم و هر کس از من بخواهد به او می دهم. هر کس از من هدایت بخواهد او را هدایت کنم. این ماه را رشته ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هر کس آن را بگیرد، به من می رسد.»[3]

در این ماه، زیارت امام هشتم علیه السلام (مفاتیح الجنان، در اعمال ماه رجب) و نیز عمره بسیار ثواب دارد.[4]

شب جمعه اول ماه رجب را «لیلة الرغائب » می نامند. از حضرت رسول صلی الله علیه وآله، برای آن نماز نقل شده که بسیار فضیلت دارد، چنان که گناهان بسیار به سبب آن آمرزیده شود و آن نمازدر شب اول قبر، در صورت جوانی بسیار زیبا و خوش منظر و خوش صحبت بر او وارد شود و غم و اندوه از دلش بزداید و مونس او در قبر باشد. چگونگی این نماز به تفصیل در کتابهای دعا آمده است.[5]

[1] اقبال: 634.

[2] امالی صدوق: 15
[3] المراقبات: ص 70
[4] کافی: 4 / 536
[5] مفاتیح الجنان، اعمال ماه رجب؛ اقبال 3 / 185 فصل 10 و بحارالانوار 107 / 126

????
#علامه_حسن_زاده_آملی:

اظهار بیماری کراهت دارد.
چون نماز صبح را گذاردی،
ده بار بگو:
سُبحانَ اللّهِ العَظیمِ وَ بِحَمدِهِ
وَ لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلّا بِاللهِ العَلِيِّ العَظیمِ
که البته خدای متعال تو را با گفتن آن، از بیماری باز می دارد.

یکی از کارهایی که بنده - چه در تبلیغات انتخابات مجلس و چه در انتخابات ریاست جمهوری - همیشه نگران آن هستم، این است [که] نه خودشان تبلیغات پُرخرج کنند، نه به طرفدارانشان اجازه دهند. بعضی افراد ممکن است بگویند به ما ربطی ندارد. این کار پُرخرج را دیگران می کنند. شما بگویید نکنند. خوشبختانه آن گونه که اطّلاع پیدا کردم، ساعت های فراوانی برای نامزدها وقت گذاشته اند که از طریق تلویزیون و رادیو، با مردم حرف بزنند… این، بهترین تبلیغات است. رادیو و تلویزیون همه جا وجود دارد. چه نیازی است که برای تبلیغات گوناگونِ رنگینی که بعضی جاها می کنند، پول زیادی مصرف شود که احیاناً بعضی افراد هم نتوانند خودشان آن خرج را کنند و مجبور باشند از کسانی بگیرند و خدای نکرده وام دار شوند؟

انتخابات، مال ملت ایران است؛ مال جمهوری اسلامی است؛ مال اسلام است؛ مرزهاشان را با دشمن، مشخص و متمایز کنند. من بارها به بعضی از افراد سیاسی که فعالیت هایی دارند و گاهی یک مخالف خوانی هایی می کنند، تذکر داده ام؛ نصیحت کرده ام؛ گفته ام مواظب باشید مرزهای میان شما و دشمن، کم رنگ نشود؛ پاک نشود، مرز وقتی کم رنگ شد، احتمال این که کسانی از این مرز عبور کنند یا دشمن از این مرز عبور کند و بیاید این طرف یا دوست و خودی غافل شود و از مرز عبور کند و برود به دامن دشمن، زیاد خواهد بود. مرزها را روشن کنید؛ مشخص کنید.

چکیده

مساله اذن ولی در نکاح دوشیزه از مباحث مطرح در جامعه می باشد و عده ای از فقها و قانون گذاران در قانون مدنی ایران جلب موافقت پدر را علاوه بر موافقت دختر برای ازدواج دختر باکره رشیده لازم دانسته اند. هدف از انتخاب موضوع مذکور، پاسخ به پرسشهایی است که در این زمینه مطرح می شود از جمله اینکه  آیا دختر ولایت تام دارد؟ و یا این که ولی ولایت تام در انتخاب همسر برای دختر دارد؟ دخترانی که بدون اذن پدر ازدواج کرده اند، نکاحشان چه حکمی دارد؟ و سوالات دیگری که ضرورت پرداختن به موضوع مذکور را هر چه بیشتر روشن می کند ، که البته خلأهای قانونی نیز در این زمینه وجود دارد و آن چه این خلاها را پر رنگ تر می نماید، عدم ضرورت اذن پدرانی است که از ازدواج دختران خویش با کفو خود ممانعت می کنند.

تحقیق پایانی حاضر به روش توصیفی و با استفاده از منابع فقهی و حقوقی انجام شده است و در آن به بررسی آراء فقها و حقوق دانان در مورد مسئله گستره اذن ولی در نکاح پرداخته است.

اهمیت این مساله با توجه به رای قانون گذار که نکاح صورت گرفته بدون اذن ولی را متوقف به اجازه بعدی پدر می داند، روشن می گردد. این در حالی است که فقها متاخر، نکاح فوق الذکر را صحیح می دانند؛ البته در پذیرفتن این نظریه از طرف قانون گذار نباید هدف او را مبنی بر جعل قواعدی برای نظم جامعه نادیده گرفت که از عوامل اساسی به شمار می آید.

واژگان کلیدی

ولی، ولایت، اذن، نکاح، دوشیزه، بالغه رشیده

محقق:زينب قدرتي

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

چکیده

بسیاری از تعریف‌های بیان شده درباره «شرق‌شناسی»، دربردارنده مفهوم غربی آنها است؛ ابهام این واژه با بارمعنایی منفی، به‌ویژه در ارتباط با استعمارِ اروپا، تصدیق شدنی‌است.  تلاش‌های ادوارد سعید برای ابهام‌زدایی از آن، چیزی از این پیچیدگی نکاست بلکه در گفتمانی ضد غربی، به محور و مبنای نقد تبدیل گردید. تاکید بر تقابل دو جهان شرقی(شرقی شده) و جهان غربی(غربی شده)، فاصله‌ای در ذهن پژوهشگر میان موضوع و حقیقت آن ایجاد می‌کند؛ فاصله‌ای که سبب ساخت تصویری ناروا از موضوع می‌شود. تغییر این اصطلاح در مواجه با موضوع، نشان از تغییر رویکرد غربیان درباره آن است و متاسفانه این تغییرات از طرف منتقدان، به ویژه مسلمانان، نادیده گرفته می‌شود. بی توجهی به نقش زمان در ارایه تعریف ها، به ویژه در حوزه مطالعات اسلامی درغرب، بر این تقابل تاثیر گذاشته و مفهومی منجمد را به نقد کشیدن عمق اختلاف نظرها را بیشتر کرده‌است. هدف از این پایان نامه شناخت تحولات فکری مستشرقان در طول تاریخ؛ شناخت اهداف مستشرقان از پژوهش در قرآن و شناخت شبهات مستشرقان درباره­ی قرآن و بررسی آن می باشد. این پژوهش با روشی توصیفی ـ تحلیلی سیر قرآن پژوهشی در شرق را مورد بررسی قرار داده است.

کلیدواژه: شرق شناسی، مستشرقان، خاورشناسان، قرآن پژوهشی.

 محقق:مرضيه ملكي

استاد راهنما:ليلا خواجه زاده

اکنون که کشور ما دهه فجر و سالروز استقلال و آزادی خود را از چنگال ابَرجنایتکاران جشن می‌گیرد و امید است به همین زودی جشن سقوط حکومت بعثی عراق را بگیریم، این جانب سالروز پیروزی اسلام و کشور و دهه مبارک فجر را به ملت محترم و خصوص شهدا و مجروحین و معلولین و بازماندگان و متعلقان آنان تبریک عرض می‌کنم. پیروزی‌ها و سرافرازی‌ها و افتخارات ملت، مرهون فداکاری این عزیزان و همرزمان آنان است. این فداکاران نشان‌های افتخار بر بازوی ملت و جبین امت‌اند. تاریخ مجاهدات آنان را ضبط و ملائکةاللَّه در دفاتر ملکوتی ثبت می‌نمایند. خداوند تبارک و تعالی از رحمت سرشار خود، شهیدان را برخوردار و آسیب دیدگان و بازماندگان شهدا و خاندان این عزیزان را سلامت و سعادت ابدی عنایت فرماید.
سلام بر ملت مبارز و درود بر شهیدان و رزمندگان آسیب دیده و افتخار و سعادت و پیروزی برای مجاهدین اسلام در جبهه‌های دفاع از حق.

امام خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه نور، ج۱۶، ص۴۴

یکی از واژه های اساسی و کلیدی در قرآن کریم، واژة «محسن» و مشتقات آن می باشد. این واژه اسم فاعل از فعل «أحسَنَ» می باشد. از بررسی آن دسته از آیاتی که در آنها واژه های «محسن»، «محسنین» و «محسنات» به کار رفته است، این نتیجه به دست می آید که این واژه در قرآن در دو معنی به کار رفته است، یکی در خصوص خیر رساننده و نیکی کننده به دیگران و دیگری در مورد کسی که کارهای نیک و رفتار صالح انجام می دهد، چه این رفتار عملی باشد یا روحی و اعتقادی. البته در اینجا نیز مانند کاربردهای واژه «احسان» معنی کاربرد دوم در برگیرنده معنی کاربرد نخست می باشد، زیرا هر کسی که خیری را به دیگران می رساند و به دیگران نیکی می کند، این رفتار او فی نفسه، عمل صالحی محسوب می شود که کاربرد دوم شامل آن بوده و چنین شخصی «محسن» در معنی دوم آن می باشد.

موارد کاربرد نخست واژه محسنین 1-«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ [1]؛ کسانی که در راحت و رنج انفاق می کنند و خشم خود را فرو می خورند و از مردمان در می گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد» از اینکه بدنبال ذکر آن اوصاف و رفتارها تعبیر به «والله یحبّ المحسنین» شده، معلوم می شود که اوصاف و رفتارهای ذکر شده معرّف «محسنین» است، همچنان که علامه طباطبایی در ذیل آیه می نویسد: «در این گفته خداوند «والله یحبّ المحسنین» این اشاره وجود دارد که اوصاف قبلی، معرّف عنوان «محسنین است[2]».

صفحات: 1· 2· 3· 4· 5

 
زهرا (س) برترین بانوی جهان - «ما زالَتْ بَعْدَ اَبِيها مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ، باكِيَةَ الْعَيْنِ، مُحْتَرِقَةَ الْقَلْبِ؛  بعد از رحلت پيامبر9  پيوسته شال عزا به سر بسته بود، چشمانى گريان و قلبى سوزان داشت». [1]  

دوران شيرين زندگانى بانوى اسلام فاطمه زهرا h با رحلت پيامبر 9به سرعت سپرى شد، هر چند به يك معنا در سراسر زندگى او، دوران شيرينى وجود نداشت، چرا كه پيوسته فشارها و جنگ‌ها و توطئه­هاى دشمنان بر ضد اسلام و پيامبر9 آرامش روح فاطمه h را بر هم مى زد. با رحلت پيامبر 9 طوفان­هاى تازه­اى از حوادث پيچيده و بحرانى وزيدن گرفت. احقاد و كينه­هاى بدر، خيبر و حنين كه در عصر پيامبر 9در زير خاكستر پنهان بود آشكار گشت. احزاب منافقين به جنب و جوش افتادند تا هم از اسلام انتقام بگيرند، و هم از خاندان پيامبر 9و فاطمه زهرا h در مركز اين دايره بود كه تيرهاى زهرآگين دشمنان از هرسو به سوى آن پرتاب مى­شد. فراق و جدايى دردناك پدر از يك­سو. مظلوميت غم انگيز و جان­كاه همسرش اميرمؤمنان على g از سوى ديگر. توطئه هاى دشمنان بر ضد اسلام از ديگر سو. و نگرانى فاطمهh از آينده مسلمين و حفظ ميراث قرآن، دست به دست هم داده، قلب و روح پاكش را سخت مى فشردند. فاطمه h نمى­خواهد با بيان غم­هاى خود روح پاك اميرمؤمنان على g را كه سخت از آن اوضاع ناگوار و خلاف­كارى­هاى امت ضربه ديده، آزرده­تر سازد. به همين دليل به كنار قبر پيامبر 9مى رفت و با او درد دل مى­كرد. و سخنان جان­سوزى هم­چون اخگر آتش كه اعماق وجود انسان را مى­سوزاند، بر زبان مى­آورد. «يا اَبَتاهُ بَقِيتُ والِهَةً وَ حَيْرانَةً فَرِيدَةً، قَدِ انْخَمَدَ صَوْتِي وَ انْقَطَعَ ظَهْرِى وَ تَنَغَّصَ عَيْشِي». پدر جان! بعد از تو، يكه و تنها شدم، حيران و محروم مانده ام، صدايم به خاموشى گراييد، و پشتم شكست، و آب گواراى زندگى در كامم تلخ شد. و گاه مى­گفت:« ماذا عَلى مَنْ شَمَّ تُرْبَةَ اَحْمَد *** اَلاَّ يَشُمَّ مَدَى الزَّمانِ غَوالِيا صُبَّتْ عَلَيَّ مَصائِبٌ لَو اَنَّها *** صُبَّتْ عَلَى الاَْيّامِ صِرْنَ لَيالِيا» كسى كه خاك پاك پيامبر 9 را ببويد سزاوار است تا پايان عمر هيچ عطرى را نبويد. بعد از تو اى پدر آن قدر مصائب بر من فرو ريخت كه اگر بر روزهاى روشن مى­ريخت به صورت شب­هاى تيره و تار در مى­آمد. چرا فاطمه h اين­گونه اشك مى­ريزد؟ چرا اين همه بى­تابى مى­كند؟ چرا هم­چون اسپند بر آتش، قرار ندارد؟ آخر چرا؟… جواب اين چراها را بايد از زبان خود او بشنويم. امّ­سلمه مى­گويد: هنگامى كه بعد از وفات پيامبر9 به ديدن بانوى اسلام فاطمه h رفتم و جوياى حال او شدم، در پاسخ اين جمله­هاى پر معنا را بيان كرد: اَصْبَحْتُ بَيْنَ كَمَد وَ كَرْب، فَقْدِ النَّبِىِّ (صلى الله عليه وآله) وَ ظُلْمِ الْوَصِيِّ، هُتِكَ وَاللهِ حِجابُهْ…، وَ لكِنَّها اَحْقادٌ بَدْرِيَّةٌ، وَ تِراتٌ اُحُدِيَّةٌ، كانَتْ عَلَيْها قُلُوبُ النِّفاقِ مُكْتَمَنَةً.[2]  از حالم چه مى­پرسى اى امّ سلمه، من در ميان اندوه و رنج بسيار بسر مى­برم، از يكسو پدرم پيامبر 9 را از دست داده­ام، و از سوى ديگر (با چشم خود مى­بينم كه) به جانشينش (علىّ بن ابى طالبg ) ستم شده است، بخدا سوگند كه پرده حرمتش را دريدند…، ولى من مى­دانم اين­ها كينه­هاى بدر، و انتقام­هاى اُحُد است، كه در قلوب منافقان پنهان و پوشيده بود. ولى با اين همه دفاع او از حريم قدس علوى و حمايتش از اميرمؤمنان على gدر اين دوران پر درد و رنج بر كسى پوشيده نيست. گرچه حياتش بعد از پدر همان­گونه كه خود از خدايش تقاضا كرد طولانى نشد و چندين روز بيشتر نگذشت كه به جوار قرب خدا و ديدار پدر شتافت، ولى در همين مدت از بذل هرگونه فداكارى و ايثار در حق اميرمؤمنان علىg و دفاع از اسلام فروگذارى نكرد.

[1]- ناصر، مکارم شیرازی، زهرا (س)برترین بانوی جهان،ص24؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ج3،قم انتشارات علامه، بی تا ،ص362.
[2] - ابن شهر آشوب، مناقب ابن شهر آشوب، ج2، ص225

چكيده

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استثنایی در جهان، عدم وابستگی کامل به نظام سلطه و همچنین رسالت عظیم خود در بیداری مستضعفین جهان مورد نظر جوامع سلطه گر بوده و این کشورها به صورت مستمر در حال ایجاد نقشه های پیچیده جهت سلطه، براندازی و…. علیه نظام مقدس اسلام بوده اند. طبیعی است که برای حفظ و بقای نظام جمهوری اسلامی باید این توطئه ها و دشمنی ها را شناسایی و خنثی کرد. یکی از اصلی ترین راه های شناسایی دشمن در هر انقلابی توجه به اندیشه های رهبران آن انقلاب است. در ایران بعد از انقلاب اسلامی و پس از رحلت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله خامنه ای(حفظه الله) به عنوان رهبر انتخاب شدند. یکی از وظایف ایشان در جایگاه ولی فقیه، شناساندن دشمنان به مردم و مسئولین و شیوه های دشمنی آنان برای تضعیف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکار برای مقابله با دسیسه های شوم دشمنان می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی دشمن شناسی و جریان نفوذ در بیانات مقام معظم رهبری (حفظه الله) می باشد که در این پژوهش به ضرورت دشمن شناسی از دیدگاه رهبری و اقسام دشمنان و شیوه های مبارزه آنان با نظام جمهوری اسلامی اشاره شده است. با مطالعه اقسام نفوذ در بیانات رهبر معظم انقلاب در می یابیم که اصلی ترین و موتور محرک جریان نفوذ در همه ی شئون از جمله اقتصادی، سیاسی و…نفوذ فرهنگی به عنوان خطرناک ترین نفوذ می باشد. سعی شده است با نگاهی به دور از غرض ورزی و با تکیه کامل بر بیانات و نظریات رهبر معظم انقلاب، نسبت به شناخت ماهیت، ویژگی ها، اقسام و مؤلفه های نفوذ مطالبی مدون و هدفمند به رشته تحریر در آید. در پایان نیز با تأسی کامل به گفتارها وسیره معظم له راهکارهایی برای مقابله با نفوذی و جریان نفوذ ارائه می گردد. روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها نیز، به صورت اسنادی ـ کتابخانه‌ای می باشد.

واژگان کلیدی: دشمن، دشمن شناسی، نفوذ، جریان نفوذ، شناخت، آیت الله خامنه ای (حفظه الله)

 محقق:مرضيه وفايي نژاد

استاد راهنما:آزاده ناظميان

یکی از مهمترین شبهاتی که وهابیت با تحریک احساسات مردم، به منظور انکار قضیه هجوم عمر بن خطاب و کتک زدن فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) مطرح می‌کنند، این است که امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) از همسرش دفاع نکرد. مگر نه این‌که او اسد‌الله‌الغالب و شجاع‌ترین فرد زمان خود بود و…
عالمان شیعه در طول تاریخ از این شبهه پاسخ‌های گوناگونی داده‌اند که به اختصار به چند نکته بسنده می‌کنیم.

امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در مرحله اول و زمانی که آن‌ها قصد تعرض به همسرش را داشتند، از خود واکنش نشان داد و با عمر برخورد کرد، او را بر زمین زد، با مشت به صورت و گردن او کوبید؛ اما از آن جایی که مامور به صبر بود از ادامه مخاصمه منصرف و طبق فرمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) صبر پیشه کرد. در حقیقت با این کار می‌خواست به آن‌ها بفهماند که اگر مامور به شکیبائی نبودم و فرمان خدا غیر از این بود، کسی جرات نمی‌کرد که این فکر را حتی از مخیله‌اش بگذراند؛ اما آن حضرت مثل همیشه تابع فرمان‌های الهی بوده است

سلیم بن قیس هلالی که از یاران مخلص امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) است، در این‌باره می‌نویسد:

عمر آتش طلبید و آن را بر در خانه شعله‌ور ساخت و سپس در را فشار داد و باز کرد و داخل شد! حضرت زهرا (علیها‌السّلام) به طرف عمر آمد و فریاد زد: یا ابتاه، یا رسول‌اللَّه! عمر شمشیر را در حالی‌که در غلافش بود بلند کرد و بر پهلوی فاطمه زد. آن حضرت ناله کرد: یا ابتاه! عمر تازیانه را بلند کرد و بر بازوی حضرت زد. آن حضرت صدا زد:
یا رسول اللَّه، ابوبکر و عمر با بازماندگانت چه بد رفتار می‌کنند»!
علی (علیه‌السّلام) ناگهان از جا برخاست و گریبان عمر را گرفت و او را به شدت کشید و بر زمین زد و بر بینی و گردنش کوبید و خواست او را بکشد؛ ولی به یاد سخن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و وصیتی که به او کرده بود افتاد، فرمود: ‌ای پسر صُهاک! قسم به آنکه محمّد را به پیامبری مبعوث نمود، اگر مقدرّات الهی و عهدی که پیامبر با من بسته است، نبود، می‌دانستی که تو نمی‌توانی به خانه من داخل شوی» [۱]

همچنین آلوسی مفسر مشهور اهل تسنن به نقل از منابع شیعه این روایت را نقل کرده است:

عمر عصبانی شد و درب خانه علی را به آتش کشید و داخل خانه شد، فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به طرف عمر آمد و فریاد زد: «یا ابتاه، یا رسول الله»! عمر شمشیرش را که در غلاف بود بلند کرد و به پهلوی فاطمه زد، تازیانه را بلند کرد و بر بازوی فاطمه زد، فریاد زد: «یا ابتاه» (با مشاهده این ماجرا) علی (علیه‌السّلام) ناگهان از جا برخاست و گریبان عمر را گرفت و او را به شدت کشید و بر زمین زد و بر بینی و گردنش کوبید.»[2]

امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در تمام دوران زندگی‌اش، مطیع محض فرمان‌های الهی بوده و آن چه او را به واکنش وامی داشت، فقط و فقط اوامر الهی بود و هرگز به خاطر تعصب، غضب و منافع شخصی از خود واکنش نشان نمی‌داد.
آن حضرت از جانب خدا و رسولش مامور به صبر و شکیبائی در برابر این مصیبت‌های عظیم بوده است و طبق همین فرمان بود که دست به شمشیر نبرد.

1.الهلالی، سلیم بن قیس (متوفای۸۰ه)، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۵۰، ناشر:انتشارات‌هادی قم، الطبعة الاولی، ۱۴۰۵ه.
۲.  الآلوسی البغدادی، العلامة ابی الفضل شهاب الدین السید محمود (متوفای۱۲۷۰ه)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، ج۲، ص۱۲۰، ناشر:دار احیاء التراث العربی - بیروت.