آثار و برکات اعتکاف از دیدگاه قرآن
انسان موجودي است سالك و پويا به سوي معبود حقيقي خويش، سرانجام به لقاي معبود خويش ميرسد:«يا اَيُهَا الانسانُ اِنَكَ كادِحَ اِلي رَبِكَ كَدحَاً فَمُلاقيه». «اي انسان البته با هر رنج و مشقت (در راه اطاعت و عبادت حق بكوش كه) عاقبت به حضور پروردگار خود ميروي .»با توجه به معناي اين آيه شريفه اگر انسان راه ايمان، خودسازي و تزكيه را بپويد، جمال و مهر خداوند را قطعاً ملاقات ميكند، ولي اگر راه كفر و طغيان را در پيش گيرد، قطعاً جلال و غضب او را.
بنابراين اگر مقدمه و غايت سلوكش لقاي محبت خداوند باشد بايد راه تهذيب نفس و عبادت حقيقي را در پيش گيرد و از هواي نفس بگريزد و در طريقت انس با معبود گاهي به گوشهاي خلوت پناه ببرد و دور از تمام زشتيها و زيباييها و غل و زنجيرهاي كه برپاي او بسته شده، اندكي به حال خود آمده و تعقل پيشه كند و با سوز دل و اشك چشم، كدورت و زنگار را از چهره جان خود بزدايد و پاكي ولطافت را به درون خود آورده و در نهايت زاد و توشه آخرت خود را برگیرد.
يكي از فرصتهايي كه برای بشر قرار داده شده «اعتكاف» ميباشد. این برنامه مهم عبادی به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدا و با همت سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه های علمیه و دیگر دست اندر کاران در سال های اخیر در ایام البیض ماه رجب المرجب در سطح گسترده ای برگزار می گردد. اعتكاف گرچه در شرع مقدس اسلام يك عمل مستحبي به حساب مي آيد اما در سيره و سنت نبوي و همچنين در سيره ائمه معصومین (علیهم السلام) از جايگاه رفيع و والایی برخوردار است و بسياري از بزرگان دين با تأسي از پيشوايان ديني نسبت به انجام اين عمل عبادي اهتمام خاصي از خود نشان داده اند. يكي از ابعاد بسيار مهم اعتكاف، انجام آن در ماه مبارك رجب المرجب مي باشد كه داراي بركات فراواني هست.
تاریخچه اعتکاف
درستی این که این عبادت از چه زمانی آغاز شده و کیفیت آن در بدو شکل گیری چگونه بوده است را نمی دانیم. اما همین قدر می دانیم که خداوند در قرآن کریم به ابراهیم خلیل و پسرش اسماعیل دستور می دهد که خانه مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و نمازگزاران پاک کنید. پس به طور یقین این عبادت در آن زمان وجود داشته و مورد رضایت خداوند نیز بوده است.
سنت اعتکاف در طول تاریخ کم و بیش در ایران اسلامی نیز اجرا می شده، آنچه به صورت مستند وجود دارد این سنت الهی در دوران صفویه به همت بلند شیخ لطف الله میسی و شیخ بهایی در دو پایتخت پادشاهان صفویه، یعنی قزوین و اصفهان، بر پا می شده است ؛ امّا پس از تأسیس حوزه علمیه قم به وسیله ایت الله حائری در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیها) سنت الهی اعتکاف رنگ و بوی دیگری به خود گرفت.
اعتکاف در اسلام از زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پی ریزی شده و تا کنون نیز تداوم یافته است چنان چه خود آن حضرت همه ساله در دهه ی آخر ماه مبارک رمضان در مسجد معتکف می شدند. و در حال حاضر مراسم پرفیض و معنوی اعتکاف در بسیاری از کشورهای اسلامی به پیروی از سنت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در دهه پایانی ماه مبارک رمضان برگزار می شد. در کشور ما هم این مراسم از دیر زمان برگزار می شده ولی به فضل پروردگار پس از انقلاب در بسیاری از شهرهای کشور اسلامی ما مراسم اعتکاف با حال و هوای معنوی خاصی در روزهای 13، 14 و 15 ماه رجب به خاطر فضیلت این ماه برگزار می شود.
اعتكاف، فرصت بسیار مناسبى است براي دعا و عبادت در محضر خداي تعالي؛ فرصت ارزشمندي است براي توبه و بازگشت به سوي رحمت خداوند متعال. و از آنجا که شرط استجابت دعا و پذيرش توبه، توسّل به محضر مقرّبين درگاه الهي است، اعتکاف، فرصت کمنظيري است براي توسّل به محضر حضرات معصومين(علیهم السلام) مخصوصاً قطب عالم امکان، محور عالم وجود و واسطۀ بين غيب و شهود، حضرت وليعصر (ارواحنافداه) و دعا براي فرج و ظهور آن حضرت که والاترين دعاها است. و بالأخره اعتکاف، فرصتي است که سالک ميتواند در آن با اعتصام به ريسمان الهي و توسّل به واسطۀ فيض الهي، سعادت دنيا و سعادت آخرت را براي خود تأمين كند، ميتواند در سير و سلوك پیشرفتهای قابل ملاحظه و چشمگیری داشته باشد و راه صد ساله را بپيمايد.
معتکف در نزد پروردگار متعال از ارزش ویژهای برخوردار است. هنگامی که خانۀ کعبه توسّط حضرت ابراهیم(علیه السلام) و حضرت اسماعیل(علیه السلام) بنا نهاده شد، خداوند متعال به آنان خطاب فرمود که خانۀ مرا برای طواف کنندگان و معتکفین و نمازگزاران، پاک و پاکیزه کنید.
«وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ »
آیات اعتكاف در قرآن مجيد ذكر نشده است امّا مشتقاتش در نُه آيه قرآن آمده است.
میزان توجه پیامبر(صلی الله علیه و آله) به برپایى اعتكاف، بسیار در خور دقت و تامل است. خداوند متعال، پیامبر خویش را به داشتن خلق و خویى عظیم و بزرگ ستوده است.
«وَ اِنكَ لَعلى خُلُقٍ عَظیمٍ ؛ و در حقیقت تو به اخلاق نیكو وعظیم آراسته هستی»
با این حال، آن حضرت با وجود مسئولیت بزرگ اجتماعى كه بر دوش داشت، خود را از اعتكاف بى نیاز نمىدانست. رسول خدا اسوه ای نمونه برای انجام اعتکاف می باشند و این فریضه عبادی به عنوان یک سنت نبوی از این الگو، پیروی می شود.
چنان كه در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «رسول خدا در دهه آخر ماه مبارك رمضان در مسجد معتكف مىشدند و براى آن حضرت خیمهاى كه از مو بافته شده بود، در مسجد برپا مىشد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) براى اعتكاف آماده مىشدند و بستر خویش را جمع مىكردند»
برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،مریم عربیان،آثار و برکات اعتکاف از دید گاه قرآن
چکیده تحقیق پایانی
عنوان:حقوق کودک آزمایشگاهی و مادر جایگزین
محقق:نیره فوادیان
استاد راهنما:فاطمه سادات ترابی
استاد داور:دکتر علی پریمی
تاریخ دفاع: زمستان 93
چکیده
روش های درمان ناباروری با کمک تلقیح مصنوعی حاصل پیشرفت های علم پزشکی می باشد. این نوع روش های درمانی که منجر به تولید مثل انسانی می گردد، به دلیل دخالت افراد متعدد در امر تولید مثل از جوانب مختلف مسائلی را مطرح کرده است. یکی از مسائل مهم ایجاد شده در این زمینه مسائل حقوقی است. از نظر حقوق تولید مثل انسانی با کمک تلقیح مصنوعی به دو مرحله قابل تقسیم است: مرحله اول قراردادهایی که طی آن عمل تلقیح مصنوعی انجام می شود و نهایتاً منجر به تولید جنین می گردد؛ مرحله دوم از لحظة استقرار جنین در رحم آغاز و شامل حقوق جنین و کودک آزمایشگاهی می شود. قراردادهای مختلفی در زمینه تلقیح مصنوعی منعقد می شود: گروهی از این قراردادها به لحاظ اینکه منجر به تلقیح نامشروع می گردد، نامشروع است و به همین دلیل از بحث راجع به آنها خودداری شده است. گروه دیگر قراردادهایی است که در آن تلقیح مصنوعی مشروع به وقوع می پیوندد. این نوع قراردادها از نظر فقهی مشروع است. از نوع قراردادهای مشروع قرارداد رحم جایگزین واحدهای جنین دارای آثار حقوقی بسیار گسترده ای هستند، هر یک از این قراردادها را از جهت ماهیت، شرایط صحت، آثار و احکام ویژه آنها مورد بررسی قرار می دهیم. در نهـایت حقوق کودک ناشی از تلقیح مصنوعی و عوامل تأثیرگذار بر ان از جمله نسب، حرمت، نکاح، ارث، حضانت و سایر حقوق وی که تفاوت هایی با حقوق کودک طبیعی دارد بیان می گردد. در این نوشتار مشروعیت و عدم مشروعیت استفاده از روش های مختلف تلقیح مصنوعی از منظر فقهای امامیه و علمای علم حقوق بررسی می گردد.
کلید واژه: ناباروری، جنین، کودک آزمایشگاهی، والدین حکمی، حقوق کودک
جاهلیت در قرآن
این واژه ۴ بار در سورههای مدنی قرآن در تعابیر ظن الجاهلیه ـ حکم الجاهلیه ـ تبرج الجاهلیه و حمیه الجاهلیه بهکاررفته است و در هر ۴ مورد همراه با ملامت و مذمت است. این لحن ملامتآمیز همچنین در پارهای دیگر از آیات که مشتقات دیگر جهل نظیر تجهلون جاهلون و جاهلین در آنها آمده دیده میشود. در مجموع میتوان گفت که قرآن به دوره خاصی از تاریخ عرب در عربستان پیش از اسلام توجه و از ویژگیهای اخلاقی آن بهشدت انتقاد کرده است. درواقع قرآن این دوره را به سبب بروز ویژگی جاهلیت در اخلاق و رفتار مردم آن دوره جاهلیت نامیده و بعدها این نام برای این دوره علم شده است.
8-1) ظن الجاهلیه
قرآن در بیان داستان شب بعد از جنگ احد و احتمال خطر حمله مشرکان به مدینه و ترس انسانهای منافق و ضعیف الایمان در آیه ۱۵۴ سوره آل عمران میفرماید «مَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَآئِفَةً مِّنكُمْ وَطَآئِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ؛ پس خداوند بعد از آن اندوه آرامشی بهصورت خواب سبکی بر شما فرو فرستاد که گروهی از شما را فراگرفت و گروهی تنها در فکر جان خود بودند و درباره خدا گمانهای ناروا همچون گمانهای دوران جاهلیت میبردند.»
آنها در مورد خدا گمانهای نادرست همچون گمانهای دوران جاهلیت و قبل از اسلام داشتند و در افکار خود احتمال دروغ بودن وعدههای پیامبر را میدادند و به یکدیگر یا به خویشتن میگفتند «آیا ممکن است با این وضع دلخراشی که میبینیم پیروزی نصیب ما شود یعنی بسیار بعید و غیرممکن است. قرآن در جواب آنها میفرماید» بگو همه امور برای خداست» آنها حاضر نبودند همه آنچه را در دل داشتند اظهار کنند زیرا میترسیدند در صف کافران قرار گیرند. آنها چنین میپنداشتند ـ که شکست احد نشانه نادرست بودن آیین اسلام است لذا میگفتند اگر ما بر حق بودیم و سهمی از پیروزی داشتیم در اینجا اینهمه کشته نمیدادیم. خداوند در پاسخ آنها به دو مطلب اشاره میکند:
1- تصور نکنید کسی با فرار از میدان جنگ و از حوادث سختی که باید به استقبال آن بشتابد میتواند از مرگ فرار کند آنها که اجلشان رسیده حتی اگر در خانههای خود بمانند به بستر آنها میتازند و آنها را در بستر خواهند کشت.
2- باید این حوادث پیش بیاید و هر کس آنچه در دل دارد آشکار کند و صفوف مشخص گردد و بهعلاوه افراد تدریجاً پرورش یابند و نیات آنها خالص و ایمان آنها محکم و قلوب آنها پاک شود.
به نظر علامه طباطبائی مراد از ظن الجاهلیه گمان عدهای بود که تصور میکردند چون به اسلام گرویدهاند حتماً باید در جنگ پیروز شوند و بر خدا واجب است بر اساس وعدهاش بدون هیچ قید و شرطی دین خود و پیروانش را یاری کند. این گمان نا بهحق و جاهلی بود زیرا عرب جاهلی معتقد بودند که پیامبر نوعی رب است که مسئله غلبه و غنیمت به او واگذارشده است و بنابراین وی هرگز مغلوب یا مقتول نخواهد شد.
اهل کتاب در قرآن
اهل کتاب، پیروان مذاهب وادیان الهی هستند که دارای کتابی وحیاتی از سوی خداوند می باشند . این اصطلاح سی و یک بار در قرآن کریم آمده و در بسیاری از موارد در مقابل «مشرکان» قرار گرفته است و این خود نشانۀ مغایرت مفهوم آن دو است چه آن که در بسیاری از کاربردها احکام آن دو گروه نیز از هم تفکیک شده است.
یقینا یهودیان ومسیحیان از مصادیق این اصطلاح در فرهنگ اسلامی شمرده شده اند. اهل کتاب نامیدن یهودیان ومسیحیان وگاه تعبیرهایی چون«اَلَّذینَ آتَیناهُمُ الکِتابَ»این معنا را آشکار می سازد که قرآن کریم آنان را پیرو کتاب هایی می داند که حقانیت اصل آنها مورد تأیید قرار گرفته است. با آنکه قرآن یهودیان ومسیحیان را به عنوان اهل کتاب به رسمیت شناخته است؛ اما باید توجه داشت که آیات قرآنی گاه آنان را از جهاتی می ستاید و گاه آنها را به سخن نکوهش می کند.
جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در قرآن
الف) مصادیق عملی امر به معروف و نهی از منکر در قرآن
جایگاه امر به معروف در قرآن با کارها و اعمالی مثل؛ ایمان به خدا، تلاوت قرآن، عدالت، صبر و شکیبایی، ذکر و یاد خدا، اخلاص در کارها و اعمال و … ، و سیمای نهی از منکر با کارها و اعمالی مثل؛ ظلم و ستم، عصیان و گناه، خیانت، ایجاد تفرقه، قتل پیامبران و مخالفت با راهنمایان دین، کتمان حقیقت و … معرفی شده است.
ب) اهمیت والای امر به معروف و نهی از منکر و جایگاه رفیع آمران به معروف و ناهیان از منکردرقرآن
امر به معروف و نهی از منکر از فریضه ها و وظایف مهمی است که در قرآن و آموزه های اسلامی برای آن اهمیت فراوانی قائل شده است تا آنجایی که در بعضی از آیات امر به معروف و نهی از منکر در ردیف ایمان به خدا، بر پا داشتن نماز، ادای زکات و … آورده شده است و حتی در بعضی دیگر از آیات مقدم خواندن نماز و ادای زکات شده است، به این خاطر که خواندن نماز- که از بزرگترین معروف هاست- نیاز به یک سری مقدماتی دارد که همان امر به معروف است.در جامعه ای که نماز خواندن در آن مرسوم نیست اگر امر به معروف نشود بلا شک نماز خواندن در آن جامعه رواج پیدا نمی کند.
بررسی ابعاد شخصیتی سید مصطفی خمینی
چکیده
مقاله حاضر با موضوع ابعاد شخصیتی سیدمصطفی خمینی (س) و به هدف این که ابعاد شخصیتی مظلوم واقع شده ی سید مصطفی بیشتر مورد توجه قرار گرفته شود به روش کتابخانه ای در سه بخش کلی تدوین شده است. ایشان از نظر اخلاقی، عبادی و عرفانی و در کل از نظر بعدی فردی و اجتماعی حیات پرباری داشتند و از چهره های پر رنگ انقلاب به شمار می آیند. سیدمصطفی در مکتبی بزرگ شده بود که سیاست با آن عجین شده بود و عین دیانت بود. بنابراین از همان روزهای نخست که پدر بزرگوارشان در این مسیر گام نهاد با کمال جدیت و تلاش حرکت کرد. در مجموع دین مداری و حاکمیت اسلام، انگیزه ی اصلی فعالیت های سیاسی و اجتماعی سید مصطفی بود و برنامه های سیاسی و اجتماعی وی براساس قاعده ها و معیارهای اسلامی پی ریزی شده بود. سیدمصطفی عالمی فاضل و محقق بود. ایشان در کنار تحصیل و تدریس، تالیف را نیز آغاز کرد که تا پایان حیاتش هیچ گاه متوقف نگردید و آثار متعددی را به یادگار گذاشته اند.
کلید واژه ها: ابعاد، شخصیت.
تحقیق پایانی سطح 2 (کارشناسی)
استاد راهنما: خانم مریم فراتی
استاد داور: دکتر عظیم حمزئیان
چکیده تحقیق پایانی
دین و مستثنیات آن در فقه
دین به معنای قرض یا وام به کار رفته است و جمع دیون است و معنای مستثنیات دین یعنی اشیاء شخصی که فرد مدیون به فروش آن اجبار نمی شود که ادای دین کند وبرای طلب کار اجبار کردن بدهکار برای پرداخت بدهی اش واجب نیست.
درفقه امامیه ازلسان معصومین علیهالسلام ادای دین از واجبات است و هر کس به دیگری بدهکار باشد باید بدهی خود را تمام و کمال به صاحبش بازگرداند فقه اسلامی که بر گرفته از آیات وروایات می باشد در باب افلاس و ورشکستگی مقولهای با عنوان مستثنیات دین بیان کرده است .بر این اساس، اصل ،پرداخت دین و ادای حقالناس است، اما جهت حمایت از مدیون برخی از اموال جزء مستثنیات دین قرار گرفتند که استیفای طلب بستانکار از آنها ممنوع اعلام گردیده است که در این تحقیق که به بررسی آن ازدیدگاه فقه اسلامی پرداخته می شود که به روش توصیفی _ تحلیلی بوده و هدف از این تحقیق هم جمع¬آوری مطالب در ذیل عنوان دین ومستثنیات آن و شناخت آراءو نظرات علمای امامیه و اهل سنت در این زمینه می باشد.
کلمات کلیدی: دین ، مستثنیات ، فقه، مبانی فقهی.
محقق:فاطمه زهرا رستمیان
استاد راهنما:لیلا خواجه زاده
استاد داور:حجت الاسلام ابوالفضل خراسانی
تاریخ دفاع:زمستان 94
ابعاد امنیت در کلام امام علی (علیه السلام)
امنیت مرزی
امنیت مرزی به اینمعنا که مرزهای جغرافیایی کشور از تعرض دشمن مصون باشد تا بیگانگان نتوانند به جان و مال و حیثیت مسلمانان تعرض نمایند. مسئولیت اصلی این نوع امنیت بر عهدهی نیروهای نظامی است. امام علی (علیه السلام) در عهدنامهی مالک اشتر در بارهی نقش نظامی در استقرار امنیت فرمود: «اما سپاهیان و نیروهای مسلح با اذن پروردگار حافظان و پناهگاه رعیت، زینت زمامداران، عزت و شوکت دین و راههای امنیت میباشند. قوام رعیت جز توسط این گروه ممکن نیست».
امنیت قضایی
امنیت قضایی به این معناست که قاضی در دستگاه قوهی قضائیه برای برقراری حق، با شرایط و امکانات لازم و شایسته، به حل و فصل امور مردم بپردازد.
در این باره امام علی (علیه¬السلام) به مالک اشتر سفارش میکند و یک سری از امور در بارهی قاضی و قضاوت را بدین شرح متذکر میشود:
«سپس از ميان مردم، برترين فرد نزد خود را براى قضاوت انتخاب كن، كسانى كه مراجعه فراوان، آنها را به ستوه نياورد، و برخورد مخالفان با يكديگر او را خشمناك نسازد، در اشتباهاتش پافشارى نكند، و بازگشت به حق پس از آگاهى براى او دشوار نباشد، طمع را از دل ريشه كن كند، و در شناخت مطالب با تحقيقى اندك رضايت ندهد، و در شبهات از همه بااحتياط تر عمل كند، و در يافتن دليل اصرار او از همه بيشتر باشد، و در مراجعه پياپى شاكيان خسته نشود، در كشف امور از همه شكيباتر، و پس از آشكار شدن حقيقت در فصل خصومت از همه برنده تر باشد، كسى كه ستايش فراوان او را فريب ندهد، و چربزبانى او را منحرف نسازد و چنين كسانى بسيار اندكند!! پس از انتخاب قاضى، هر چه بيشتر در قضاوتهاى او بينديش، و آنقدر به او ببخش كه نيازهاى او برطرف گردد، و به مردم نيازمند نباشد، و از نظر مقام و منزلت آنقدر او را گرامى دار كه نزديكان تو به نفوذ در او طمع نكنند، تا از توطئه آنان در نزد تو درامان باشد.»
امنیت اقتصادی
امنیت اقتصادی به این معناست که مردم در اموال شان امنیت داشته باشند و دولت با مدارا و رعایت عدل و انصاف و با توجه به دیگر اخلاق پسندیدهی اسلامی از آنان مالیات و زکات اخذ نماید.
درباره امنیت اقتصادی، امیرمؤمنان به یکی از مأموران جمع آوری زکات و مالیات این فرمان را صادر نمود:
«با تقوا و با احساس مسئولیت در برابر خداوند یکتا حرکت کن و در این راه هیچ مسلمانی را مترسان و بر زمین او ناخشنود مگذر پس از آنچه از حق خداوند در اموالش هست از او مگیر
پس هرگاه به آبادى رسيدى، در كنار آب فرود آى، و وارد خانه كسى مشو، سپس با آرامش و وقار به سوى آنان حركت كن، تا در ميانشان قرارگيرى، به آنها سلام كن، و در سلام و تعارف و مهربانى كوتاهى نكن. سپس مى¬گويى: (اى بندگان خدا، مرا ولى خدا و جانشين او به سوى شما فرستاده، تا حق خدا را كه در اموال شماست تحويل گيرم، آيا در اموال شما حقى است كه به نماينده او بپردازيد؟) اگر كسى گفت: نه، ديگر به او مراجعه نكن، و اگر كسى پاسخ داد: آرى، همراهش برو، بدون آن¬كه او را بترسانى، يا تهديد كنى، يا به كار مشكلى وادار سازى، هر چه از طلا و نقره به تو رساند بردار، و اگر داراى گوسفند يا شتر بود، بدون اجازه¬اش داخل مشو، كه اكثر اموال از آن اوست. آن¬گاه كه داخل شدى مانند اشخاص سلطه¬گر، و سختگير رفتار نكن».
امنیت فرهنگی
هرگاه عدهای از دشمنان داخلی و یا خارجی بکوشند تا فضای آرام جامعه را ناآرام نمایند، اعتقادات مردم را متزلزل کنند، اذهان مردم را آشفته نمایند و در پی استحاله فرهنگی، وارونه کردن ارزشها و فسخ فرهنگی برآیند، در اینصورت، زمامدار و کارگزاران نظام وظیفه دارند که در برابر این تهدید و ناامنی فرهنگی ایستادگی کنند تا امنیت فرهنگی برقرار گردد.
امام علی (علیه¬السلام) آنگاه که با خبر شده بود که معاویه گروهی را به مکه گسیل داشته تا در موسم حج اذهان مردم را متشتت کنند و امنیت فرهنگی مردم را سلب نمایند، نامهای به فرماندارش در مکه «قثم بن عباس» نوشت تا این حرکت معاویه را خنثی نماید.
حضرت در این نامه چنین نوشت:
«پس از ياد خدا و درود، همانا مامور اطلاعاتى من در شام به من اطلاع داده كه گروهى از مردم شام براى مراسم حج به مكه مىآيند، مردمى كوردل، گوشهايشان در شنيدن حق ناشنوا، و ديدههايشان نابينا، كه حق را از راه باطل مىجويند، و بنده را در نافرمانى از خدا، فرمان مىبرند، دين خود را به دنيا مىفروشند، و دنيا را به بهاى سراى جاودانه نيكان و پرهيزكاران مىخرند، در حالى كه در نيكىها، انجام دهنده آن پاداش گيرد، و در بديها جز بدكار كيفر نشود. پس در اداره امور خود هشيارانه و سرسختانه استوار باش، نصيحت دهنده اى عاقل، پيرو حكومت، و فرمانبردار امام خود باش».
امنیت اجتماعی
مراد از امنیت اجتماعی آن است که جامعهی بشری با توجه به قوانین، نظم و حکومتی که دارد، مردم در بعد زیست جمعی امنیت و آسایش داشته باشند. مردم وآحاد اجتماع که اعضای پیکرهی جامعهی بشری هستند از این عضویت خرسند و راضی باشند.
علت اینکه مردم به مدنیت پناه میآورند این است که در پناه اجتماع یک سری از نیازهای اساسی آنان برآورده شود. و این با وجود تهدید و دلهرهی همگانی و فراگیر ممکن نیست. بنابراین اولین شرط تحقق رضایتمندی آحاد جامعه، استقرار امنیت است.
امینت اجتماعی در رسیدن به هدف مدنیت زیستی، اولین نقش را ایفا میکند.
امام علی (علیه¬السلام) میگویند: یکی از ضرورتهای تشکیل حکومت، برقراری امنیت اجتماعی است. آن حضرت در پاسخ به شعار نابخردانه خوارج که میگفتند «لاحکم إلا لله» فرمانی جز فرمان خدا نیست فرمودند:
«سخن حقی است که از آن ارادهی باطل شدهاست».
آری درست است؛ فرمانی جز فرمان خدا نیست، ولی این افراد میگویند: زمامداری جز برای خدا نیست در حالیکه مردم به زمامداری نیازمندند، خواه نیکوکار باشد خواه بدکار، تا مؤمنان در سایهی زمامداریش به کار خویش مشغول و کافران هم بهرهمند شوند، و مردم در دوران حکومت او به زندگی بپردازند و به وسیله او اموال بیتالمال جمعآوری شود، و به کمک او با دشمنان مبارزه شود. جادهها امن و امان گردد، حق ضعیفان از نیرومندان گرفته شود، نیکوکاران در رفاه و از دست بدکاران، مردم در امان باشند.
بنابراین باید حکومتی باشد تا امور جمعی مردم را سامان دهد و از جمله برای آنان امنیت برقرار نماید. این امنیت باید شامل و فراگیر باشد. همهی افراد اجتماع را در برگیرد؛ حتی شامل اقلیتهای مذهبی نیز از تعرض مصون نماندند؛ خلخال را از پای زن ذمی ربودند، حضرت برآشفت و خطبهای خواند و مردم را برای برقرای امنیت اجتماعی به یاری طلبید.
«اکنون بشنوید (یکی از فرماندهان لشکر غارتگر معاویه) از «بنی غامر» به شهر «انبار» حمله کردهاست و نماینده و فرماندار من «حسان بن حسان بکری» را کشته و سربازان و مرزبانان شما را از آن سرزمین بیرون رانده است. به من خبر رسیده که یکی از آنان به خانهی زن مسلمان و زن غیر مسلمانی که در پناه اسلام جان و مالش محفوظ است، وارد شده و خلخال و دستبند و گردنبند و گوشوارههای آنان را ازتنشان بیرون آورده و ربوده است. و آنان با غنیمت فراوان برگشتند بدون اینکه حتی یک تن از آنان زخمی گردد و یا قطرهای خون آنان ریخته شود. اگر به خاطر این حادثه، مسلمانی از روی تأسف و غصه بمیرد، ملامت نخواهدشد و از نظر من سزاوار و بجاست»
امام علی (علیه السلام) در مسیر برقراری این امنیت، به کارگزارانش فرمان صادر کرد که اگر سلاح و ابزار آلات جنگی در دست اقلیتهای مذهبی (و در دست آنانی که بیم حمله به مسلمانان میرود) وجود داشته باشد و در نتیجه امنیت اجتماعی متزلزل شود، آنها را مصادره کنند تا خطر تجاوز از سوی اقلیتهای داخلی زدوده شود.
برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،نقش حکومت در تامین امنیت قضایی و اقتصادی در جامعه از دیدگاه نهج البلاغه،سیده اعظم شاهچراغی
عوامل هشت گانۀ کنترل غریزۀ جنسی انسان
در رابطه با کنترل نیرو وغریزۀ جنسی انسان می توان هشت مهار را نام برد:
1. عقل: اگر عقل فرد آبیاری شده و شخص بتواند حُسن وقُبح را از هم تمیز دهد،این عقل می تواند انسان را کنترل کند .
2. علم: افلاطون در بیان خصوصیات مدینۀ فاضله اش می گوید اگر انسان عالم به صفات رذیله و صفات حسنه شد واگر مضرات صفات رذیله و خوبی های فضایل انسانی را فهمید، همان علم می تواند او را کنترل کند .
3. وجدان اخلاقی: که قرآن شریف از آن بعنوان نفس لوامه یاد کرده و معمولاً علمای علم اخلاق و همچنین روانشناسان برای آن ارزش زیادی قائلند. قرآن هم برای آن ارزش فراوانی قائل بوده ومی گوید اگروجدان اخلاقی بیدار بوده و در انسان کشته نشود ، می تواند انسان را کنترل کند. این سه نیرو، نیروهای درونی بود واز اینجا نیرو های بیرونی مطرح می شوند .
4. تربیت : اگر فردی تربیت صحیح انسانی داشته باشد، می تواند خود یا جامعه را کنترل کند. آن تربیت صحیح، فرد یا جامعه را می تواند کنترل کند .
5. قانون : معمولاً دنیای دیروز وامروز بر اساس آن می چرخد و می گویند قانون می تواند این انسان را کنترل کرده تا افعال زشت از او سر نزند .
6. امربه معروف ونهی از منکر: اگر مردم نظارت بر یکدیگر داشته و گفتار و کردار یکدیگر را کنترل کنند ، این عامل می تواند نیروی کنترل کننده ای برای انسان باشد .
7و8 . ایمان : که بر دو قسم است . یک ایمان مربوط به عقل است، برهان و استدلال است که به این ایمان در فلسفه می گوئیم «علم». علم به وجود خدا،علم به نبوّت،معادوامامت،این علم از راه برهان حاصل می شود. مثلاً برهان صدیقین ملا صدرا،وجود خدا را اثبات می کند. یا برهان نظم که از قرآن گرفته شده و وجود خدا را اثبات می کند. اگر ایمان علمی پیدا شود، این نیرو می تواند نیروی کنترل کنندۀ انسان باشد، برای اینکه اگر انسان علم به مبدأ و معاد حاصل کرد، آن علم به مبدأ و معاد او را گرفته و کنترل می کند .
قسم دوم که نیروی هشتم است، ایمان عاطفی یا ایمان قلبی ، نه عقلی است. ایمان قلبی را از نظر فلسفه، «معرفت» می گویند و معنایش این است که آن ایمانی که مربوط به عقل است، نمی تواند انسان را کنترل کند. آنکه می تواند، ایمانی است که رسوخ در دل کرده و دل باور کرده باشد.
منبع:تحقیق پایانی سطح 2،عوامل موثر برکنترل غریزه جنسی از دیدگاه قرآن،فریبا صادقی
چکیده تحقیق پایانی
مشی حوزوی امام خمینی (ره) و آیت الله بهجت (ره)
مشی حوزوی رفتار و منشی را گویند که تحت تأثیر تحصیل علوم حوزوی و اسلامی در فرد پدید آمده است و شناسایی افرادی که مشی حوزوی دارند ودر مکان حوزه به طلبگی مشغول بودن تأثیر بسزایی در تربیت افراد واجتماع دارد. مشی حوزوی امام خمینی (ره) و آیت الله بهجت (ره)» به هدف آشنایی با خط مشی آن دو بزرگوار در زندگی فردی واجتماعی و شناسایی اصول تربیتی ایشان باهمسر، فرزندان وتمام کسانی که در ارتباط با ایشان بودن و جدایی ناپذیری سیاست از دین داری ایشان به روش توصیفی –تحلیلی گردآوری شده است. كلمه حوزه یا حوزههای علمیه، اصطلاحی رایج در جهان به ویژه نزد شیعیان به شمار می¬آید که به معنای مركز تحصیل علوم دینی، و به اصطلاح، دانشگاهی برای آموزش و فراگیری علوم دینی و قدیمه است كه با در اختیار داشتن گنجینه به یادگار مانده از خاندان نبوت و عترت، فرهنگ بی¬نظیری را در تمام زمینههای علمی، اجتماعی و بعضاً سیاسی، از خود به یادگار گذارده است. در نتیجه شناخت زندگانی این بزرگواران می تواند باعث کم رنگ شدن بد اخلاقی ها ، بی سیاستی ها و مفاسد در خانواده و اجتماع شود.
کلید واژه : مشی، حوزه، مشی حوزوی
محقق:ریحانه اسقانیان
استاد راهنما:لیلا خواجه زاده
استاد داور:حجت الاسلام ابولفضل خراسانی
تاریخ دفاع:زمستان 94
نقش استعمارگري روس و انگليس در پيدايش و تقويت فرقه بابیت و بهائیت
در روزگاري كه ديدگان آزمند فرمانروايان غرب به دور نماي شرق افسانه¬اي دوخته شده بود. معادن و نعمت¬هاي سرشار اين ممالك در آنان انگيزه¬هاي تازه¬اي بوجود مي¬آورد، نقشه¬هاي استعماري دقيقي براي ممالك شرق مخصوصاً شرق اسلامي طرح مي¬شد.
پطر كبير در روسيه افكار دور و درازي در سر داشت نقشه¬ها و برنامه¬هاي استعماري وسيعي ترتيب داده بود. و مي¬خواست به هر قيمتي كه ممكن است راه روسيه را به درياي آزاد بگشايد و نزديكترين و پرسودترين راه¬هاي تجارتي را به دست مي¬آورد و بالاخره سر از هند در آورده آن كشور زرخيز را قبضه نمايد. ولي چون عمرش براي انجام آن نقشه¬هاي وسيع وفا نكرد آن «وصيتنامه» تاريخي را به جا گذاشت.
بند نهم اين وصيتنامه عجيب زمامدار پيشين روسيه تزاري مربوط به سرنوشت ايران و ممالك اسلامي ديگر است:
«هرچه بيشتر بايد به استانبول و هندوستان نزديك شد. كسي كه در اينجا حكومت كند سلطان حقيقي جهان خواهد بود! بنابراين بايستي جنگ¬هاي مداوم گاهي بر ضد عثماني¬ها و گاهي بر ضد ايراني¬ها ايجاد كرد و … در اضمحلال ايران بايد تسريع كرد و بر خليج فارس دست يافت و…2
از طرف ديگر دولت انگلستان جاي پاي خود را باز كرده كمپاني استعماري «هند شرقي»، را به وجود آورده بود. و نقشه استعمار به تدريج به مرحله اجرا در مي¬آمد. ولي در برابر ميكروب-هاي خارجي، قدرت مزاجي جامعه شرق به ويژه جامعه اسلامي، زياد بود. يكپارچگي مسلمين مخصوصاً در دو قسمت مهم يعني قلمرو دولت عثماني و ايران كاملاً محفوظ بود. دو دولت نيرومند اسلامي با اتكاء جنبه¬هاي مشترك مذهبي در سايه رهبري روحانيت بزرگترين مانع پيشرفت ايادي استعمار بودند.
روسيه تزار و انگلستان به اين نكته كاملاً توجه داشتند، هر دو مي¬دانستند كه در شرق يك عامل نيرومند همبستگي وجود دارد كه با وجود آن استعمار شرق بسيار مشكل است.
و براي اينكه قدرت اسلامي در شرق متلاشي شود تنها چاره كار: ايجاد اختلاف و كشمكش-هاي داخلي بود، استعمار مي خواست اتحاد ملي ما را در هم پاشد و تنها چاره اين كار اين بود كه از همان چيزي كه در شرق نفوذ زيادي داشت استفاده كند يعني از راه مذهب سازي وارد شود.
آري تنها عامل نيرومندي كه شرق را يكپارچه مي نمود قدرت مذهب بود، پس مي بايست از مجراي مذهب ايجاد اختلاف كنند و تمركز نيروها را نابود نمايند.
به همين دليل بود كه اساس سياست¬هاي انگستان در كشورها و سرزمين¬هاي اسلامي بر پايه تفرقه و اختلاف در بين مردم و فرقه¬ها و مذاهب قرار گرفت و «شعبه امور اديان» در سفارتخانه-هاي بريتانيا در كشورها و شهرهاي اسلامي به وجود آمد و دولتمردان انگليسي، مبارزه با اسلام و ايجاد اختلاف بين مسلمانان و پيراون مذاهب مختلف اسلامي را در دستور كار خود قرار دادند و در اين ميان بيش از همه براي ايجاد اختلاف در بين شيعيان برنامه ريزي كردند.
بر اين اساس يكي از محورهاي عمده تلاش¬هاي كارگزاران استعماري و ماموران و دبيرهاي شعبه اديان وزرات مستعمرات و نيمه مستعمرات و مستملكات دولت انگلستان، پيدا كردن، تشويق و پشتيباني و حمايت از مدعيان مهدويت به عنوان يكي از اصول اعتقادي شيعه- با هدف ايجاد تشتت و پريشاني و چند دستگي در ميان مسلمين شد.
اين حركت در ايران كه در همسايگي هندوستان، يعني بزرگترين و زرخيزترين مستعمره بريتانيا قرار داشته، واجد ويژگي و اهميت خاص بود.
اين نكته قابل تعمق و انديشه است كه تنها در فاصله زماني پنجاه سال چندين مدعي مهدويت در سرزمين¬هاي اسلامي پيدا شدند كه به شهادت اسناد و مدارك تاريخي همگي و بدون استثناء از حمايت دولت انگلستان برخوردار بودند.
برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،عنوان:بررسی فرقه ضاله بابیت و بهائیت در ایران ،محقق ،فاطمه بناییان سفید،استاد راهنما:حجت الاسلام محمد حسن رستمیان، تاریخ دفاع:1388
نقش مدیریت سیاسی – اجتماعی پیامبر(ص) در تحقق اهداف نبوت
تدبیر و مدیریت جامعه بشری از مهم ترین حکمت های ارسال رسل و انزال کتب آسمانی است و نیز اگر سیاست را مدیریت و توجیه و تنظیم زندگی اجتماعی انسان ها در مسیر حیات معقول معنا کنیم به حکم عقل یکی از عالی ترین کارها و تلاش ها محسوب می شود، از این رو در مکتب اسلام این عبادت با ارزش برای عموم شایستگان واجب کفایی و برای شایستگان منحصر به فرد مثل انبیاء و ائمه، در زمان خود واجب عینی است. در این میان پیامبر اکرم(ص) ، الگوی تمام عیار برای فرزندان آدم است و ملاحظة سیره آن بزرگوار مانع از سیر انحرافی امت می شود، ایشان برای امت اسلام به مثابة الگوی تمام عیاری است که مشی بر طبق رفتار و گفتار و کردار ایشان برای امت، حجت قاطع است.
نکته قابل تأمل اینکه پیامبر اکرم(ص) در مقام نبوت، رسالت، مدیریت و وضعیت فردی، شخصیتی جامع بوده است، از این رو، هنگامی که سخن از الگو بودن پیامبر(ص)می رود این الگو تنها در مسائل عبادی و رفتارهای فردی، اخلاقی ایشان منحصر نمی شود، بلکه تمامی شئون ایشان از جمله مدیریت سیاسی ـ اجتماعی که در چهره جامعة اسلامی نمود وسیعی داشته است را در مقیاس گسترده پوشش می دهد.
گرچه هدف اصلی و غایی رسالت انبیای عظام آزاد کردن انسان از بند خودمحوری و دنیاگرایی و دعوت به خدامحوری و در نهایت سوق دادن انسان ها به سعادت اخروی و حیات طیبه است اما به حکم عقل، تحقق چنین هدف والایی، با نبودن هدایت های راستین انبیاء در حیات جمعی انسان ها و انحصار دعوت آنان بر شئون فردی آنان سازمان نخواهد یافت، چرا که مقتضای برخی گرایش های طبیعی انسان که نمودهایی همچون خودخواهی و منفعت طلبی دارد فضایی نامساعد برای تربیت الهی انسان ها فراهم می آورد از این رو به حکم عقل لازم است، تصحیح معیشت دنیوی انسان ها و تلاش برای اصلاح مناسبات اجتماعی بشر با فراهم نمودن تشکیلاتی منسجم و نظام یافته به عنوان هدفی بالتبع و قصدی ثانوی در سرلوحة برنامة انبیای الهی باشد.
ارسال پیامبر(ص) مبتنی بر این است که سلطنت شیطان را از دل مردمان براند و حاکمیت الهی را بر قلوب بشری نهادینه سازد، تلاش های پیامبر(ص) همه در راستای رهانیدن انسان از سلطه شیطان و حرکت به سمت حکومت خدا و عرش الهی است ، او می خواهد انسان الهی و عرشی تربیت کند و همین معنای آموختن دانایی و حکمت و انجام تزکیه در نهاد انسان است.
در مکتب انبیاء انسان خلیفه خدا است و هر آنچه آفریده شده برای استفاده انسان است، هدف اصلی دعوت به عبودیت به عنوان فلسفه خلقت بوده و سایر اهداف مانند مدیریت جامعه، مقدمه ای برای این اصل است در این راستا مدیریت در نظر آنان وسیله ای مقدس برای رسیدن به اهداف و مقاصد عالی وتأمین مصالح و نیازمندی های مادی و معنوی است . از این رو در تفکر انبیاء و در رأس آنها پیامبر اکرم(ص) مدیریت جامعه براساس مصالح مادی و معنوی و سوق به سوی کمال مطلق بوده و یک مدیر دینی در جست و جوی راه کارهای بهینه و مناسب در جهت وصول همگان به سعادت است.
منبع:تحقیق پایانی سطح 2،محقق:خدیجه شکوری،استاد راهنما:زینت السادات رزم آرا،تاریخ دفاع:تابستان93
اهمیت دعا برای والدین ازمنظرقرآن کریم
خداوند متعال در قرآن مجید به این نکته تصریح می کند و می فرماید:
﴿رَبَّنَااغْفِرْليوَلِوالِدَيّ َوَلِلْمُؤْمِنينَ يَوْ م َيَقُومُ الْحِساب﴾ ؛ «پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روزكه حساب برپا مىشود، بيامرز!».
گفته شده است این آیه شریفه، آخرین درخواست حضرت ابراهیم)علیه السلام) از خداوند بوده است که در آن از خداوند، چشمپوشی از لغزشهای سرزده از وی و بهرهمند گرداندن خودش، پدر و مادرش و تمام مؤمنین و مؤمنات از لطف و رحمت پروردگار در روز رستاخیز را خواهان است.
و اگر حضرت ابتدا خودشان را مدنظر داشته است و بعد دیگران را ، به جهت این است که خواسته به عنوان رهبر جامعه در تکالیف الهی پیشگام باشد.
بنابراین رهبر جامعه در مقابل پدر و مادرش مسئول است. همچنان که سایرین این گونهاند و رهبر بودنش نباید مانع ازآنجام وظایفش نسبت به والدینش گردد و خداوند با آموختن این دعا به ابراهیم درجه اهمیت دعا برای والدین را حتی با داشتن برترین مسئولیتها به ما میآموزد.
گفتن نکتهای در این آیه خالی از فایده نیست اینکه، منظور از « والدیّ» در این آیه پدرمشرک نمیباشد، چراکه خداوند صراحتاً در آیاتی از قرآن کریم، مؤمنین را از دعا و طلب مغفرت برای مشرکان نهی کرده است. بنابراین یکی از شرایط دعا برای والدین، موحد بودن آنهاست و جالب است که بدانیم با توجه به استفاده حضرت ابراهیم از واژه « ربنّا» در این آیه، برخلاف آیات قبل که از واژه « ربّی» استفادهشده است، میتوان این نکته را برداشت کرد که ما، علاوه بر شکرگزاری از نعماتی که خداوند به ما عطا نموده است، در مقابل نعماتی که خداوند به سایر مؤمنین بالأخص پدر و مادر ارزانی داشته، موظف به شکرگزاری هستیم.
در آیه دیگر نیز میخوانیم که ﴿وَاخْفِضْ لَهُماجَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانيصَغيرا﴾ ؛ «و بالهای تواضع خويش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر! و بگو: پروردگارا! همانگونه كه آنها را در كوچكى تربيت كردند، مشمول رحمتشان قرار ده!»
در این آیه شریفه خداوند متعال پس از سفارشهایی که درباره والدین در زمان حیاتشان نموده است، سرانجام امر میفرماید که: ایشان را ( والدینت) حتی زمان روی آوردنت به درگاه الهی ( در زمان حیات و مماتشان) نیز از یاد مبر و برایشان از درگاه خداوند متعال، رحمت وی را طلب نما و این درخواست را با دلیل همراه ساز، همچنان که آنها در کودکی بر من رحم کردند، تو مشمول رحمتشان فرما.
« خداوند متعال در این آیه، امر به دعای رحمت برای والدین مینماید. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که دعا برای پدر و مادر، پس از حیاتشان نیز مسموع درگاه الهی و یک ادب دینی و وظیفه برای فرزندان محسوب میشود. خواه این دعا اجابت گردد و خواه اجابت نشود».
« اما از دستور ویژه خداوند به دعا برای والدین باکیفیت و الفاظ خاص میتوان فهمید که خدا، به این دعا اهمیت داده و عنایت ویژهای به آن دارد و احتمال اجابت این دعا بسیار زیاد است».
« حقیقت دعای رحمت نمودن اولاد نسبت به والدین در آن است که اگر مؤمناند گوید: بار خدایا ایشان را از عقوبت آن جهان، برهان و به بهشتیان برسان و اگر کافرند گوید: بار خدایا، آن دو را به اسلام وایمان هدایت فرما.
﴿رَبّ اغْفِرْلى ِوَلِوَالِدَىَّ وَ لِمَن دَخَلَ بَيْتىِ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِين َوَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِين َإِلَّا تَبَارَا﴾ ؛ «پروردگارا! مرا و پدر و مادرم و تمام كسانى را كه با ايمان وارد خانه من شدند، و جميع مردان و زنان با ايمان را بيامرز و ظالمان را جز هلاكت بيفزا !»
علامه طباطبایی درباره این آیه شریفه میگوید: منظور از«من دخل بیتی» مؤمنین از قوم او است، و منظور ازجمله«وللمومنین والمومنات» تمامی زنها و مردهای مؤمن تا روز قیامت است.
و جمله«ولاتزد ظالمین الا تبارا» منظور از کلمه «تبار»هلاکت است؛ و ظاهراً مراد از «تبار»آن هلاکتی است که درآخرت باعث عذاب آخرت میشود، و چنین هلاکتی همان ضلالت است و در دنیا باعث نابودی میگردد، و آن غرق شدن است.
این آیه نیز به عنوان آخرین دعا و درخواست حضرت نوح(صلی الله علیه و آله) از خداوند بیان شده است. همچنان که دعای پایانی حضرت ابراهیم)علیه السلام) طلب مغفرت برای خود، والدین و سایر مؤمنین بود، حضرت نوح)علیه السلام) نیز ابتدا برای خودش که مبادا قصور و ترک اولایی از وی سرزده باشد، سپس برای والدینش که در راه رسالت وی زحماتی را متحمل شدهاند، جهت قدرشناسی از ایشان و در پایان برای تمام کسانی که به وی ایمان آورده و همه مؤمنین و مؤمنات در تمام جهان و تمام زمانها از درگاه قدس الهی، طلب مغفرت مینماید.
با توجه به تأکیدات خداوند متعال در آیات مختلف قرآن کریم بر دعا برای والدین و همچنین روایات فراوانی که دراین باره واردشده است، واجب بودن این امر بر فرزندان، مشخص خواهد شد.
برگرفته از تحقیق پایانی سطح 2،«تبیینی از آموزه های امام سجاد در دعای 24 صحیفه سجادیه »،محقق:سمیرا قریب،استاد راهنما ،لیلا خواجه زاده، استاد داور :دکتر علی پریمی،تاریخ دفاع:زمستان 93
چکیده تحقیق پایانی
محقق:آزاده خادمیان
استاد راهنما:زینت السادات رزم آرا
استاد داور:دکتر علی پریمی
تاریخ دفاع:شهریور94
چکیده
اولین نعمت خداوند بر ما نعمت وجود و زندگی است. و برای این که این نعمت الهی به نحو احسن مورد استفاده انسان قرار گیرد خداوند متعال دستورات و توصیه هایی فرموده است که در کتاب ارزشمند نهج البلاغه که سخنان امیرالمؤمنین (ع) که ایشان همان قرآن ناطق می باشند این توصیه ها و شیوه رسیدن به زندگی سالم در پرتو اعتقاد و یقین به خداوند به آنها پرداخته شده است. توحید نیز به معنای یگانه دانستن خداوند و پایهایترین اصل اعتقادی در اسلام و مهمترین شعار آن است. بهترین مفسر و مجری این اصل را می توان حضرت علی (علیه السلام) معرفی کرد که همنوا با قرآن به تبیین آن در زندگی خویش با دیدگاهی خدامحورانه پرداخته است. یکی از شاخصه های مهم زندگی سالم در نهج البلاغه، توجه دادن به مهمترین رکن دین اسلام، یعنی اصل توحید است، و اساسی ترین اصل اولیه در یک خانواده سالم تربیت درست افراد و اعضای خانواده است که در واقع تربیت صحیح از فرد شروع می شود بعد به خانواده و از آنجا به اجتماع منتقل می شود. این تحقیق به بررسی آثار اعتقاد به خدا در زندگی فردی و اجتماعی پرداخته که شناخت آثار وجودی اعتقاد به خدا در درون شخص و اجتماع هدف از آن بوده است؛ حاصل آنکه اعتقاد به توحید ثمرات و جلوه هایی در زندگی سالم انسان دارد که برخی از آنها عبارت از آرامش، توکل، عزت نفس در زندگی فردی و برقراری عدالت، امنیت در زندگی اجتماعی است. مباحث این تحقیق پایانی با توجه به کتاب ارزشمند نهج البلاغه و کتب مرتبط به آن به شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی گردآوری شده است.
کلید واژه: اعتقاد، توحید، زندگی سالم، نهج البلاغه ، امام علی (علیه السلام)
احکام ازدواج مسلمان با کافر در فقه امامیه
تحقیق پایانی سطح 2
محقق:مرضیه غربا
استاد راهنما:زهرا خانم امینیان
استاد داور:دکتر علی پریمی
تاریخ دفاع:شهریور 94
چکیده
تحقیق با عنوان احکام ازدواج مسلمان با کافر در فقه امامیه به بررسی تعریف ازدواج و کافر و احکام آن پرداخته شده است. واژه ازدواج به معنای حق هم خوابگی و به وحدت رسیدن است و عقد عامل پیدایش این حق است، واژه ی کافر در فقه به کسی گفته می شودکه به خدا و پیغمبر یا یکی از ضروریات دین اعتقاد نداشته باشد.واز آنجا که اساس و منابع احکام در فقه امامیه کتاب و سنت بوده آیات و روایات پیامون این مسئله بررسی شده است. امروزه شاهد اسلام آوردن برخی از شهروندان بلاد کفر هستیم که درصدد ازدواج با هم کیشان خویش هستند.بررسی این موضوع با هدف آشنایی با احکام ازدواج این نو مسلمانان می باشد. این تحقیق با روش توصیفی –تحلیلی به بررسی و تفحص درباره ی این موضوع پرداخته واز منابع کتابخانه ای در فقه امامیه استفاده شده است.
کلید واژگان: ازدواج، مسلمان، کافر، اهل کتاب، فقه امامیه
چکیده تحقیق پایانی
تحقیق پایانی سطح 2
فاطمه میر عبداللهی
استاد راهنما:زینت السادات رزم آرا
استاد داور:دکتر علی پریمی
تاریخ دفاع:شهریور 94
چکیده
خداوند در آفرینش انسان اهدافی چون رسیدن به مقام عبودیت وتکامل انسانی را در نظر گرفته است با این حال در این سیر تکاملی وحرکت او به سوی عبودیت موانعی وجود دارد که باید با آزمایش های گوناگون دست و پنجه نرم کند تا از آن ها سرافراز بیرون آید و و به مقامی که شایسته ان است برسد. امتحان و ابتلاء واژه هایی است کـه از سنـت هـای مهم و تغییرناپذیر الهی حکایت می کنند و شامل حال همه انسان ها در همة اعصار و حتی تمامی انبیاء و اولیاء الهی می گردد. هدف از ابتلاء رشد و تکامل استعدادهای آدمی ظهور لیاقت ذاتی و شئون باطنی آشکارسازی نقایص و ضعف ها و پی بردن به فضایل و کمالات است و در پرتو آن است که اعتراف به ناتوانی ها، تضرع و توبه به درگاه الهی را به همراه می آورد واستحقاق پاداش و یا کیفر مستدل می شود؛ بدین جهت آزمایش و امتحان بیش از هر چیز نشانه ای از لطف و رحمت الهی نسبت به بندگان است و به تعبیر کلام الهی سبب تمحیص و پاکسازی انسان از آلودگی به شرک، نفاق، شک وتردید است و می تواند رضایت الهی را به ارمغان آورد.امتحان های الهی گاهی فردی وگاهی اجتماعی است؛ و نحوه آزمایش نیز بسته به شرایط افراد و جامعه دارای تنوع و تفـاوت می باشد. ابـزارهای امتحان الهـی شامل نعمت های دنیوی همچون مال، ثروت، همسر و فرزند بوده و هم چنین می تواند حوادث تلخ و ناگوار و زوال نعمت ها را دربرگیرد. برای گذر همراه با موفقیت و سلامت از این امتحانات صبر و پایداری، تقوا و پرهیزکاری، ایمان به هدف، دنیا شناسی و…. نقش کلیدی و تعیین کننده ای دارد. این تحقیق به روش تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت ها گردآوری شده است.
کلید واژه: امتحان، ابتلاء، قرآن، فتنه، سنت
مقاله
آسیب شناسی شیوه تربیت دینی در خانواده
تألیف : زینت السادات رزم آراء
زمستان 93
چکیده
خانواده اولین سنگ زیربنایی تربیت فرزندان است و هویت دینی فرزندان حاصل نظام حاکم بر
خانواده است. روشهای تربیت دینی آسیبزا هدایت دینی فرزندان را مختل میسازد و زمینه سوق
آنان به بیراهه میباشد. این مقاله مجال بررسی مجموع آسیبها را ندارد، لذا به بررسی چند عامل
از جمله: عدم نگاه جامع به دین، عدم رعایت اصل تغافل، بهکارگیری مفاهیم منفی در اصول
اعتقادی،اجبار در رفتارهای دینی، ارائه فهم معیوب از دین میپردازد.
کلیدواژه: آسیب شناسی، تربیت دینی، خانواده، شیوه، تغافل
مقاله
عنوان مقاله :
گذری بر مصحف حضرت علی (علیهالسلام)
گردآورندگان : مریم عابدی ، مریم عبیری
طلاب سطح سه (رشته فقه و اصول)
تابستان 1393
چکیده
مقاله حاضر با عنوان پژوهشی در مصحف علی (علیهالسلام)، باهدف شناخت و بررسی بیشتر
مشخصات و ویژگی های این مصحف صورت پذیرفته است. مصحف حضرت على (علیهالسلام)
از آن نظر كه نخستين مصحف جامع، نخستين تفسير مدوّن قرآن و نخستين كتاب در مباحث علوم
قرآنى است، اهميت ویژهای دارد. مراد از «مصحف حضرت على (علیهالسلام)» قرآنى است كه
ايشان بلافاصله پس از رحلت پيامبر (صلیالله علیه و آله وسلم) جمع نمودند. مشخصات مصحف
امام در گزارشهای رسيده را به دو بخش میتوان تقسيم كرد، بخشى كه جنبه اساسى دارد و در
حقيقت جزء ویژگیهای اين مصحف را تشكيل میدهد و بخشى که مربوط به علائم ظاهرى و در
عینحال كارگشا در شناخت سيماى كلى مصحف است. مصحف امام على (علیهالسلام) صرفنظر
از مشخصات كلى و توضيحاتى كه در چگونگى گردآورى آن در گزارشها آمده، مختصاتى منحصر
به فرد ازجمله ترتیب نزول، تقدیم ناسخ بر منسوخ و… دارد که در هیچیک از مصحفهای آن زمان
منعكس نيست. آنجا که بحث درباره مصحف حضرت علی (علیهالسلام) از دیرباز، موردتوجه قرآن
پژوهان و بخصوص تاریخ قرآنپژوهان بوده و این موضوع از موضوعات پر سابقه و درعین
حال پرمسئله در حوزهی علوم قرآن تلقی میشود ضرورت تحقیق و پژوهش در این مسئله روشن می گردد.
واژگان کلیدی: قرآن، مصحف، مصحف على (علیهالسلام)
صیانت از حریم خاتواده
کانون مقدس خانواده مؤثرترین عوامل در اصلاح یا احیاناً فساد و بدبختی جوامع بزرگتر است، زیرا مجامع کشوری و بین المللی از همان خانواده ها تشکیل گردیده، و مسؤولین و متصدیان نیز در دامن خانواده ها تربیت شده اند، و شیوه های تربیتی و دیانت و تعهد آن در فرهنگ و آداب و از جمله در مسائل اقتصادی کشور مؤثراست.1
والدین به ویژه مادران سعی کنند که فرزندان خویش را با فرهنگ اسلامی تربیت کنند و روح ولخرجی و مصرف های بی رویه را ترویج ننمایند، و به نور دیدگان خود تفهیم کنند که شخصیت آنان در کمالات معنوی و اخلاقی و علم و ادب نهفته است، نه در لباسهای رنگارنگ و زیور آلات فوق العاده… عبدالله بن مسعود از رسول اکرم(ص) نقل می کند که فرمودند: زمانی فرا رسد که دین دیندار سالم نماند، مگر اینکه ازشهری به شهر دیگر، واز جایی به جای دیگرکوچ کند، مانند روباهی که از ترس صیاد لانه اش را جابجا می کند! اصحاب سؤال کردند: ای پیامبر خدا چه هنگامی چنین خواهد شد؟ آن سرور جواب دادند: زمانی که زندگی مردم از طریق طبیعی و مشروع اداره نمی شود، جز اینکه به راههای خلاف ومعصیت متوسل شوند! در آن عصر هلاکت و نابودی هر شخصی از طریق پدر و مادر و یا همسر و فرزندان وفامیل ها صورت می گیرد! اصحاب با تعجب بیشتری عرض کردند : چگونه ؟ فرمودند : « او را در اثر فقر و نداری سرزنش نموده، و به زندگی مافوق توانش مجبور می سازند ،و به این روش وی را بـه هلاکت واقعی می رسانند .2
اگر بگوییم عصر ما از مصادیق آن روزگار است، سخنی به گزاف نگفته ایم ، که غالب خانواده ها در اثر هزینه های سنگین و تشریفات و تجملات و چشم و هم چشمی های فامیلی اسیر و گرفتار نفس گشته، و پیوسته در گرفتاری های وام و قروض سنگین از یک طرف ، و فشارهای روحی و اجتماعی از طرف دیگـر در رنـج و عـذاب بـسر می برند ، و به این جهت مرگ و میرهای زودرس و سکته های مغزی و قلبی ، بیشترین عوامل این میدان فراق و جدایی را تشکیل می دهد.از سوی دیگراین گونه زندگی به ظاهر زیبا و در باطن جهنمی ، باعث گرفتاری به انواع تخلفات قانونی و ارتکاب به موارد غیر مشروع است که دامن پاک خانواده را لکه دار می سازد و نوامیس ملت را تهدید می نماید ،و حیثیت گروهی را زیر سؤال می برد ، تا جایی که طفل معصومی در سن نه سالگی در برابر وجه ناقابلی به فروش میرسد ، نتیجه ای که می گیریم این است که بانوان محترم و مادران دلسوز با برنامه های صحیح طوری رفتار نمایند که هم همسران و شوهران آنان به زحمت نیفتند،و هم فرزندانشان به جای گرایش به عوامل کاذب شخصیتی ، به خودسازی و کمال جویی ورشد علمی و معنوی بپردازند که در این صورت ضمن خدمت به جامعه اسلامی و میهن و احیای فرهنگ صحیح انسانی ، آرامش روحی و سلامت جسمی را نیز فراهم ساخته اند.
پی نوشت ها:
1. علی اکبر،بابا زاده،صرفه جویی و حفظ بیت المال،ص15
2. شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج10 ، ص47،مستدرک الوسائل،ج11،ص387 به نقل
ازعلی اکبربابا زاده ، صرفه جویی و حفظ بیت المال،ص15
برگرفته از پایان نامه حمیده مخلصی سطح دو طلبه فاطمیه دامغان
تأثیررزق حلال و حرام در سعادت و شقاوت انسان
مدرسه علمیه فاطمیه(س) دامغان
تحقیق پایانی سطح 2 (کارشناسی)
عنوان : تأثیررزق حلال و حرام در سعادت و شقاوت انسان
استاد راهنما:نرجس کاشفی
استاد داور: عظیم حمزئیان
پژوهشگر: مریم السادات سید مومنی
تابستان1391
چکیده
در این عصر بی پناهی و سر گردانی ، آدمی ناگزیر است تا از مال و ثروت دنیا برای گذراندن
زندگی خویش بهره گیرد و تلاش کند تا با مال بدست آورده ، رونق و سامانی به زندگی خویش
بخشد .اما چنین نیست ، که هر تلاش دنیوی ثروتی به دنبال آورد و هر ثروتی زندگی را سامان
بخشد و خوشبختی آورد این پایان نامه با عنوان تاثیر رزق حلال و حرام در سعادت و شقاومت
انسان با درنظر گرفتن آیات و روایات به بررسی رزق حلال و حرام و تاثیر آن در سعادت و
شقاوت انسان می پردازد ور در پایان سعی شده است با مروری بر اصول و احکام اسلامی به
طرح دیدگاهی الهی و توحیدی درباره رزق که در نهایت به سعادت و فیروزمندی انسان می انجامد
و او را از شقاوت و بدبختی می رهاند ، توجه شود.در این تحقیق بیشتر از منابع تفسیری و حدیثی
استفاده شده که به روش توصیفی- تحلیلی جمع آوری شده است.
واژگان کلیدی: رزق – حلال – حرام – سعادت – شقاوت